Morgunblaðið - 15.09.2000, Blaðsíða 50

Morgunblaðið - 15.09.2000, Blaðsíða 50
50 FÖSTUDAGUR 15. SEPTEMBER 2000 MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ + Kristinn Guð- brandsson, for- stjóri Björgunar hf., betur þekktur sem Kristinn í Björgun fæddist í Raknadal við Pateksfjörö hinn 13. júní árið 1922 og ólst upp á Tálkna- firði. Hann lést á heimili sínu, Smára- rima 108, Reylqavík, hinn 6. september síðastliðinn, 78 ára að aldri. Foreldrar hans voru Guð- brandur Jónatans- son skipstjóri og Kristín Har- aldsdóttir húsmóðir. Hann eignaðist sjö systkini. Sammæðra var Anton Lundberg Waage, f. 19.6. 1905, d. 28.11. 1982; Elín Guðbrandsdóttir, f. 4.8. 1911, d. 4.8.1983; Olga Guðbrandsdóttir, f. 9.6. 1913, d. 15.6. 1914; Haraldur Guðbrandsson, f. 29.6. 1915; Lára Guðbrandsdóttir, f. 7.7. 1918, d. 6.1. 1994; Herbert Guðbrandsson, f. 15.11. 1920; Jónatan Guðbrands- son, f. 26.1.1926, d. 30.9.1978. Kristinn kvæntist Gyðu Þórdísi Þórarinsdóttur kjólameistara árið Eftir fráfall móður minnar, Hrefnu Bryndísar Þórarinsdóttur, eftir erfið veikindi tóku Kristinn og Gyða, sem var systir móður minnar, mig að sér. Þau báðu mig að kalla sig pabba og mömmu sem ég gerði eftir það. Margs er að minnast úr uppeldinu, en þó fyrst og fremst þess að mér var strax tekið sem þriðja syninum og bróðumum á heimilinu. Það sem einkenndi pabba og mömmu öðru fremur var það traust og væntumþykja sem þau veittu ásamt þeim lífskrafti sem þau gáfu frá sér. Það var hægt að treysta því sem sagt var, orð skyldu standa. Pabbi skólaðist til í skóla lífsins, fékk berkla ungur maður sem hann barðist við og hafði betur. I gegnum þykkt og þunnt var baráttuviljinn ódrepandi, bjartsýnin alltaf fyrir hendi. „Að gefast upp“ var ekki til í orðasafni pabba. Þrátt fyrir þetta var hann farsæll og aðgætinn í því sem hann tók sér fyrir hendur, þótti stundum áhættuglaður en trúði á það sem hann var að fást við, leitaði ráða og framkvæmdi hlutina. Það var mikill söknuður í fjölskyld- unni þegar mamma lést, snerti alla djúpt og honum var fráfall hennar mikill missir. Árið 1987 slasaðist pabbi og vegna slyssins þurfti hann að gangast undir fjölda aðgerða næstu árin á eftir, okkur bræðuma minnir 24 aðgerðir. Enn og aftur kom baráttuviljinn í ljós, hann lét þetta ekki koma í veg fyrir að lifa lífinu með þeim forsend- um sem það gaf honum hverju sinni, fór í ferðalög með starfsmönnum Björgunar erlendis sem innanlands, nú síðast í vor. Hann fór í veiðiferðir með veiðifélögum vor og haust eins og áður. I haust stóð til að fara í- 1943, f. 6.7. 1922, d. 18.2.1992. Eftirlifandi synir þeirra eru auk fóstursonar: 1) Þórar- inn, f. 21.4. 1944, var kvæntur Guðrúnu Sveinsdóttur, f. 28.2. 1948. Börn þeirra eru: Gyða Þórdís, maki Jó- hannes V. Reynisson. Sveinn Rúnar, maki Sigríður Lára Har- aldsdóttir. Kristinn G., maki Guðrún Hjaltalin Jóhannsdótt- ir. Þórarinn og Guð- rún eiga sex barna- böm. 2) Kristinn, f. 11.6. 1944, maki Sigríður Gunnarsdóttir, f. 27.10. 1955. Þau eiga þijár dætur: Aðalheiður, maki Walther Ehrat. Kristín og Valdís. 3) Fóstursonur Kristins og Gyðu og jafnframt systursonur hennar er Sigurður Þór Kristjánsson, f. 30.1. 1956, maki Ágústa Lárusdóttir, f. 23.7. 1958, börn þeirra eru Atli Þór og Hrefna Lára. Kristinn hóf snemma sjó- mennsku og byijaði á togara árið 1938. Fjórum árum síðar varð hann leigubflstjóri í Reykjavík en veiðiferð og í ferðalag erlendis. Hann fann lausn á hverri stundu sem hæfði honum, engin uppgjöf. Til marks um baráttuna lét hann keyra sig í vinnuna fárveikan tveimur dög- um áður en hann lést. Það var mikill og góður skóli að al- ast upp á heimilinu og kynnast þeim lífsviðhorfum sem pabbi og mamma höfðu. Betri skóli var ekki til. Pabba er nú sárt saknað. Sigurður Þór. Elsku afi, þá er komið að leiðai'lok- um. Þegar ég lít til baka er margs að minnast. Þær minningar sem eru þó efst í huga mér eru þær stundir sem ég átti með þér og ömmu í Guðbrandsdal og ekki má gleyma Skugga,hundinum ykkar, sem var ómissandi þáttur í tilverunni þar. Þú þeysandi um á fjórhjólinu á leiðinni niður að læk að veiða og alltaf mátti krúsin hennar ömmu sinnar, eins og amma kallaði mig, sitja með þér á hjólinu og taka þátt í veiðimennsk- unni. Fyrstu veiðistöngina fékk ég auðvitað frá þér og ömmu sem smá- polli. Litla appelsínugula stöngin reyndist hin mesta aflastöng og með þína leiðsögn í farteskinu hvað varðar veiðiskapinn. Fyrir þessar stundir allar og mikiu fleiri til vil ég þakka þér. Síðustu ár voru þér erfið sökum heilsubrests, en þú lést ekki deigan síga og það held ég lýsi þínum stór- brotna karakter best. Þrátt fyrir oft á tíðum mikla vanheilsu varst þú fyrsti maður til að staðfesta þátttöku í árs- hátíðarferðir Björgunar á erlendri grundu. Það var líka fastur liður und- anfama áratugi hjá þér að bjóða vin- um þínum í veiðitúr austur á vorin og haustin og það breyttist ekki þrátt árið 1944 hóf hann útflutning á brotamálmum, jámi og skipum. Fyrirtækið Björgun hf. stofnaði hann árið 1952 og stjómaði hann m.a. sem framkvæmdastjóri þess, björgun á tugum skipa við Is- landsstrendur á næstu áratugum. Helsta starfssvið fyrirtækisins varð síðan rekstur sanddæluskipa, dýpkunarframkvæmdir og malar- nám á hafsbotni. Kristinn varð for- sljóri Björgunar hf. árið 1981 og gegndi hann þeirri stöðu fram til síðasta dags. Kristinn varð þjóðfrægur þegar hann ásamt Bergi Lámssyni hóf leit að hinu hollenska gullskipi, Het Wapen van Amsterdam, upp úr 1970 en leitin stóð hæst fram á miðjan níunda áratuginn. Kristinn var einnig þekktur sem frumkvöðull í tilraunum með fiski- rækt en tilraunir hans og dr. Snorra Hallgrímssonar læknis hófust fyrir rúmum fjörutíu ámm. Stofnuðu þeir fiskeldisfyrirtækið Tungulax ásamt Eyjólfi Konráð Jónssyni á sjöunda áratugnum og áratug síðar varð Kristinn einn af stofnendum fiskeldisfyrirtækisins ísno. hf. Kristinn var gerður að heiðurs- félaga í Landssambandi fiskeldis og hafbeitarstöðva árið 1989 fyrir brautryðjendastarf í fiskeldi. títför Kristins fer fram frá Foss- vogskirkju í dag og hefst athöfnin klukkan 13.30. fyrir að þú gætir ekki tekið af fullum krafti þátt í veiðimennskunni hin síð- ustu ár, þú fórst austur meira af vilja en mætti og var það núna í vor sem klúbburinn fór síðast. Elsku afi, þetta voru kveðjuorð mín tU þín þar sem ég stikla á stóru. Það er af mörgu að taka á viðburðar- íkri ævi þinni og ég vona í hjarta mínu að nú hafir þú og amma, sem lést fyrir aldur fram og þú saknaðir svo sárt, og Skuggi sameinast í ein- hverri paradís sem er í líkingu við paradísina fyrir austan. Takk fyrir allt, elsku afi minn. Atli Þór Sigurðsson. Elsku, elsku afi okkar, nú er ferða- lag þitt hafið. Nú loks eftir rúm átta ár þá sameinist þið amma aftur. Aidrei var hægt að hugsa sér annað en ömmu og afa í Norðurbrún sem eina heild - það voruð þið. Við höfum sest niður og velt því fyrir okkur; jú jú, ýmislegt gekk á, mikil harka og mildi vinna í gegnum tíðina, en hjóna- band ykkar og samvinna var traust, það mikið traust að oft vitnum við í það við systkinin. Elsku afi, nú hefur þú loks fengið frið og ert þjáningar- laus - þvílík elja og baráttuþrek er þú barst með þér fram til dauðadags. Ekki vorum við há í lofti er við byrj- uðum að vinna hjá þér í Björgun, öll okkar hvert og eitt lærðum að vinna hjá afa, það var góður skóli - ef ekki sá besti. Er við vorum lítfl fórum við mjög oft austur í Tungu í Landbroti eða afasveit eins og við kölluðum hana, minningin úr sveitinni mun okkur aldrei gleymast, þið amma kennduð okkur svo margt og okkur var strax gert Ijóst að ekki fengjum við svona litlir krakkar að veiða, hrópa og kalla við lækinn eins og okk- ur sýndist eða langaði. Okkur var kennt að bera virðingu fyrir náttúr- unni, og þessa auðlegð erum við að bera í okkar böm. Afasveit var engin venjulega sveit, Guðbrandsdalur, náttúran, ósinn, sandurinn og veiðin. Ferðir í hálekk niður á ósa í sjóbirt- ingsveiði, þetta var sannkallað ævin- týri. Er við systkinin ásamt fjöl- skyldum okkar fórum austur síðastliðið sumar þá buldu þvflíkar spumingar yfir, frá bömunum okkar. Hvemig er það, gerði Kiddi lángafi allt þetta, af hverju gerði hann þetta svona? Öll tækin í sveitinni minna á gullgröftinn og einnig þótti börnum okkar hræðilegt að vita að langafi þeirra slasaði sig hér í sveitinni fyrii- 13 'fa ári síðan. Svo er það fiskeldið, afi var einstakur frumkvöðull. Elsku afi, margt og margt rifjast upp, við vorum svo einstaklega heppin að fá nánast að alast upp í kringum ykkur. Eins og með marga aðra vomð þið amma ótrúlega stór partur af okkar lífi, nú er þeim kafla lokið en minn- ingarnar lifa og lifa áfram til afkom- enda okkar. Elsku afi, við vitum að þú og amma vakið yfir bömum okkar, sofðu rótt. Takk fyrir allt og allt elsku afi okk- ar. Deyrfé deyjafrændur deyrsjálfurhiðsama. En orðstír deyr aldreigi þeimersérgóðangetur. (ÚrHávamálum.) Gyða Þórdís, Sveinn Rúnar og Kristinn Guðbrandur. Það var gæfudagur í lífi mínu þeg- ar leiðir okkar Kristins Guðbrands- sonar lágu fyrst saman fyrir meira en þremur áratugum, en það var fyrir atbeina vinar okkar beggja og náins samstarfsmanns Kristins, Eyjólfs Konráðs Jónssonar, síðar alþingis- manns. Kristinn var þá á hátindi starfsævi sinnar, löngu landsfrægur fyrir frækileg afrek við björgun skipa, en hann var einnig brautryðj- andi í fiskeldi í samvinnu við einkavin sinn, Snorra Hallgrímsson lækni. Var ógleymanlegt að fara með þeim austur í Landbrot, kynnast áhuga þeirra á fiskrækt og ferðast með Kristni um óravíddir hinna sunn- lensku ægisanda, þar sem hann hafði marga hildi háð við náttúruöflin. Síð- an hefur það verið árviss upplyfting og gleðigjafi að fara með Kristni og nokkmm góðum vinum austur í búst- að hans við Tungulæk til náttúru- skoðunar og sjóbirtingsveiði. Mér hefur oft fundist Kristinn Guðbrandsson öðrum mönnum frem- ur dæmigerður fyrir þá stökkbreyt- ingu sem varð á lífi og starfi Islend- inga á síðari hluta tuttugustu ald- arinnai'. Úr sárri fátækt kreppu- áranna og með lágmarksskólagöngu að baki varð hann að fara að sjá fyrir sér sjálfur strax eftir fermingu með hörkuvinnu bæði á sjó og landi. Ný tækifæri blöstu við ungum mönnum, þegar tæknibylting gekk yfir landið á stríðsárunum, en þá komu brátt í Ijós afburðahæfileikar og hugkvæmni Kristins varðandi allt sem við kemur vélum og tækni. Á þessum hæfileik- um ásamt stjómsemi og dugnaði byggðist árangursríkt starf hans að björgun skipa og víðtækur rekstm- fyrirtækisins Björgunar hf. á mörg- um sviðum allt til þessa dags. En Kristni var ekki nóg að vera farsæll athafnamaður og reka arð- bært fyrirtæki. Hann var ekki síður maður hugsjóna og stórra drauma, og hann var alltaf að leita á vit nýrra ævintýra. Kom þetta fram í brenn- andi áhuga hans á uppbyggingu fisk- eldis hér á landi, svo að ekki sé talað um leitina að gullskipinu margfræga, sem hvarf í Skeiðarársand fyrir þremur öldum. Og það var ekki sízt þessi sterki strengur ævintýra- mannsins sem gerði hann að svo óvenjulegum og heillandi persónu- leika. Kristinn Guðbrandsson var glæsi- menni, karlmannlegur í framgöngu, en þó hlýlegur og gamansamur. Hann virtist sem kjörinn til forustu hvar sem hann fór, en þó laus við allt yfirlæti, merkilegt sambland af traustum íslenzkum alþýðumanni og heimsborgara. Það voru grimm örlög að þessi tápmikli maður skyldi þurfa að lifa síðasta áratug ævinnar við vaxandi fötlun og veikindi, en sá bar- áttuvflji og þrek sem hann sýndi í þessu mótlæti allt til loka var ef tfl vill skýrasti vitnisburðurinn um það hvern mann hann hafði að geyma. Fyrir vini hans er nú skarð fyrir skildi. Jóhannes Nordal. í dag er til moldar borinn kær bróðir og tengdabróðir og það er margs að minnast frá æskuárunum þegar við vorum að alast upp, bæði á Patreksfirði og svo í Tálknafirði. Það var margt brallað á þeim árum, til dæmis þegar við vorum á skaki í sundinu og ýmislegt fleira. Ég man eftir því þegar við fórum á skektunni hans föður okkar út í snurvoðarann, sem var í firðinum, til að vita hvort við gætum fengið fisk, því það hafði verið tregt hjá okkur í sundinu, þá vorum við þrír á skekt- unni, þú, ég og sá þriðji var vinur okkar, hundurinn Gip, þá vorum við ungir og óreyndir. Við fórum um borð í snurvoðarann og skildum skektuna eftir við endabaujuna og vininn okkar hann Gip þar um borð, en þegar við komum að baujunni aftur þá var skektan á sínum stað en Gip horfinn. Þá greip okkur mikil hræðsla og við gleymdum alveg erindinu og fórum að leita, kalla og hrópa á Gip en fund- um ekkert. Það voru daprir drengir sem komu heim án þess að hafa fund- ið vin sinn. En svo birti heldur betur yfir okkur þegar við lentum í fjör- unni, komið framundir miðnætti og allir sofnaðir á heimilinu, þá er það vinur okkar hann Gip sem tekur á móti okkur í fjörunni. Hann hafði synt tfl lands og þá létti okkur mikið. Þeirri tilfinningu og gleði sem var hjá okkur yfir að hitta vin okkar heilan á húfi ætla ég ekki að lýsa. Þetta er bara lítil saga sem lýsir vel þínum innri manni, Kiddi minn. Það er margs að minnast, við vor- um hressir strákar og vorum ekki alltaf kynir og vorum með smá prakkarastrik sem ég fer nú ekki að festa á blað, en við urðum að vinna, það var okkur kennt og ekkert gefið eftir. Þú fórst snemma að heiman tfl sjós, fyrst fórst þú á línubát frá Pat- reksfirði, þá nýfermdur. Svo nokkru seinna á togara frá Patreksfirði, þar sem þú varst þar til þú fórst suður og hófst þína starfsemi, sem er búin að standa síðan og mun standa áfram um ókomin ár og mun lýsa þinni framtakssemi og framsýni, sem þú áttir svo mikið af. Alltaf var gott að koma til ykkar Gyðu í heimsókn og oftast var gist hjá ykkur þegar við komum suður og dvöldum oft mai'ga daga í senn. Við samhryggjumst Þórami, Kristni og Sigurði og fjölskyldum þeirra í þeirra miklu sorg og biðjum góðan Guð að styrkja þau. Kæri bróðir og vinur, nú ert þú kominn á ókunnar slóðir þar sem þú hittir alla þá sem voru þér kærir og sem farnir eru. Ég segi far þú í friði, friður Guðs blessi þig. Herbert og Málfríður. „Eigum við ekki að taka negluna úr bátnum, róa lífróður, og vita hvort við náum landi?“ Við vorum úti á miðjum Patreksfirði, ég og Kristinn, sagði mér Þóroddur Sigurðsson vatnsveitustjóri, „tólf ára leikfélag- ar“. Hugmyndin var Kristins. Við rérum lífróður, og viti menn, bátur- inn kenndi grunns um leið og vatnaði yfir þófturnar. Ævintýrin fylgdu Kristni Guðbrandssyni hvert sem hann fór. Kæmu þau ekki af sjálfu sér, þá lét hann þau bara gerast. Tók áhættu, var heppinn og færi eitthvað úrskeiðis var tekið á því af ómældu kappi, þori og bjartsýni. Kristinn var hár og herðabreiður, samsvaraði sér vel, glettni í augum og stutt í bros. Karlmenni. Líkaminn féll vel að skapgerðinni, ævintýrinu og áræðinu. Áhlaupamaður svo ham- rammur að til álita kom þegar mest á gekk að leggja á hann bönd. Mest voru átökin í skipsströndum. Krist- inn glímdi við og bjargaði um ævina um það bil 80 skipum, flestum við suðurströndina. Þar kynntist hann sandinum, lærði á sandinn. Dró skip á land. Gerði við. Dældi undan því og sneri við á floti. Opnaði frá á flóði og dró skipið á sjó. Þeir sem voru svo heppnir að heimsækja Kristin að Tungu í Land- broti kynntust leifum strandtímabils húsbóndans, heimilistækjunum sem stóðu á hlaðinu við sumarhúsið: vöru- bíl, ýtu, gröfu, vélskóflu og fleiru. Tæki sem biðu útkalls í strand. Út- köll sem urðu æ strjálli vegna mikilla framfai'a í siglingatækjum og -tækni. Skip hættu að stranda. Á söndum suðurlands lagði Krist- inn grunn að tveim ævintýrum sem enn er ólokið. Hann eignaðist sand- dælur til að auðvelda sér björgun skipa sem hann nýtti til annarra hluta í nafni Björgunar hf. Fyrst til hafnardýpkana með dæluskipinu Leó, síðar öflunar byggingarefna með sanddæluskipunum Sandey, Sandey II, Perlu og Sóley. Á þessu sviði vann Kristinn síðari hluta starfsævi sinnar. Á suðurströndinni hófst einnig fyr- ir 35 árum ævintýri ævintýra Krist- ins, leitin að gullskipinu Het Wapen Birting afmælis- og minningargreina MORGUNBLAÐIÐ tekur afmælis- og minningargreinar til birtingar endurgjaldslaust. Greinunum er veitt viðtaka á ritstjórn blaðsins í Kringlunni 1, Reykjavík, og á skrifstofu blaðsins í Kaupvangsstræti 1, Akureyri. Þá er enn fremur unnt að senda greinarnar í símbréfi (569 1115) og í tölvupósti (minning@mbl.is). Nauðsynlegt er, að símanúmer höfundar/sendanda fylgi. Um hvern látinn einstakling birtist formáli, ein uppistöðugrein af hæfilegri lengd, en aðrar gi'einar um sama einstakling takmarkast við eina örk, A-4, miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd, - eða 2.200 slög (um 25 dálksentimetra í blaðinu). Tilvitnanir í sálma eða ljóð tak- markast við eitt til þrjú erindi. Greinarhöfundar eru beðnir að hafa skímarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum. Mikil áhersla er lögð á, að handrit séu vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett. Sé handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprent- uninni. Það eykur öryggi í textameðferð og kemur í veg fyrir tvíverknað. Auðveldust er móttaka svokallaðra ASCII-skráa sem í daglegu taii eru nefndar DOS-textaskrár. Þá eru ritvinnslukerfin Word og Wordperfect einnig auðveld í úrvinnslu. KRISTINN G UÐBRANDSSON
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.