Morgunblaðið - 15.09.2000, Blaðsíða 38

38 FÖSTUDAGUR 15. SEPTEMBER 2000
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Ljósmynd/Halldór Bjöm Runólfsson
Málverkaröð eftir Javier Jil í Galleríi Reykjavík.
Ofskynjana-
myndir
Blái hnött-
urinn til-
nefndur til
verðlauna
BÓK Andra Snæs Magnússonar,
Blái hnötturinn, varð fyrir valinu hjá
Börnum og bókum - íslandsdeild
IBBY til að
keppa um bók-
menntaverð-
laun, sem veitt
eru annað hvert
ár til heiðurs
pólska mann-
vininum Janusz
Korczak.
Janusz
Korczak var
bamalæknir og
þekktur rithöf-
undur. Hann
var gyðingur og lét lífið í helförinni, í
fangabúðum nasista í Treblinka,
ásamt 200 munaðarlausum bömum
sem hann hafði áður stofnað heimili
fyrir.
Verðlaunin era veitt núlifandi höf-
undi fyrir bók sem er þess megnug
að auka vináttu og skilning milli
barna víðs vegar um heim og IBBY
deildum í hverju landi er boðið að til-
nefna bók.
MYJVDLIST
Gallerí Rejkjavík,
Skólavörðustíg
MÁLVERK&
TEIKNINGAR
JAVIER JIL
Til 18. september. Opið virka
daga frá kl. 13-18, en
Iaugardaga frá kl. 11-16.
SUÐURAMERÍSKI listamaður-
inn Javier Jil sýnir um þessar
mundir í Galleríi Reykjavík. Hann
er fæddur í Montevideo í Uruguay,
merkilegri og heillandi borg við
norðanvert Plata-fljótið. Það er
miklu nær að ætla að heimkynni
listamannsins hafi haft áhrif á im-
yndunarafl hans en Reykjavík. Ef
ekki væri að finna undin og af-
mynduð reykvísk mótíf í kolateikn-
ingum hans væri ekkert til að
tengja list hans við Frónið.
Reyndar er draumkennt töfra-
raunsæi listamannsins - en hug-
heitið „töfraraunsæi" er alltaf
hengt á suður-ameríska list eins og
gauðrifin klisja með svipuðu hugs-
unarleysi og expressjónisma er
alltaf þrengt upp á list okkar ves-
alings Norðurlandabúa - mun lík-
ara ofskynjanalist nýrómantísku
bóhemíunnar evrópsku á ofan-
verðri 19. öldinni en suður-amer-
ískum súrrealisma okkar aldar.
Það leiðir hugann að þeirri
merkilegu staðreynd að þrjú önd-
vegisljóðskáld Frakka fædd á öld-
inni sem leið litu heiminn fyrst
augum í Montevideo. Þetta voru
auðvitað þeir Isidore Ducasse
(1846-1870), Jules Laforgue (1860-
1887) og Jules Supervielle (1884-
1960). Sumar teikningar Jil mundu
hreint ekki sóma sér svo illa sem
myndskreytingar við ljóð hins síð-
astnefnda. Þá grunar mig, ábyrgð-
arlaust, að málverk listamannsins
séu sumpart undir áhrifum prósa-
bálka Isidore Ducasse.
Halldór Björn Runólfsson
Söngrödd
á uppleið
TOIVLIST
Salurinn
EINSÖNGSTÓNLEIKAR
Lög eftir Carissimi, Parisotti, Grieg
(Haugtussa), Brahms, Sigvalda
Kaldalóns, Karl O. Runólfsson,
Markús Kristjánsson, Tsjækovskíj,
Gluck og J. Strauss. Jóhanna Ósk
Valsdóttir mezzosópran; Krystyna
Cortes, píanó. Þriðjudaginn 12.
september kl. 20.
EKKI var alveg ljóst hvort Jó-
hanna Ósk Valsdóttir þreytti foiTn-
lega framraun sína hérlendis á tón-
leikum þeirra Krystynar Cortes á
þriðjudagskvöld. Alltjent var ekkert
tekið fram um það, hvorki í forkynn-
ingu né í hinni miðlungi nákvæmu
tónleikaskrá, er titlaði Jóhönnu sópr-
an á forsíðu og mezzosópran á s. 2. En
með tilliti til þess að söngkonan, er
áður nam söng 2 ár í Tónskóla S.D.K.,
3 hjá Sieglinde Kahmann og 1 við óp-
eradeild Tónlistarskólans í Stuttgart,
hyggst hefja framhaldsnám við ljóða-
deild Tónlistarháskólans nú í haust,
mætti kannski líta á tónleikana sem
e.k. stikkprufu, eins og eigi mun ótítt
meðal lengra kominna söngnemenda
á seinni áram.
Ytt var úr vör með tveim ítölskum
„antík“ aríum, Vittoria, vittoria! og Se
tu m’ami eftir Carissimi og Parisotti,
sem Jóhanna söng blátt áfram og lát-
laust. Næstur var átta laga söng-
flokkur Griegs, Haugtussa Op. 67 frá
1898 við samnefndan 70 ljóða flokk
Ames Garborg. Grieg kvað hafa litið
á þennan flokk sem merkasta afrek
sitt í sönglagagerð, og þó að lögin
virðist láta lítið yfir sér, lögð eins og
þau era í munn ungrar en skyggnrar
smalastúlku um fegurð náttúrunnar
og fyrstu ástina, þá era þau ekki öll
þar sem þau era séð. Undir niðri
koma átök góðs og ills við sögu, og í
seinni lögunum bregður fyrir sterk-
um tilfinningum. Trúlega viðfangs-
efni við hæfi yngri en bráðþroska
söngkvenna sem raddlega eru ný-
famar að „springa út“, en samt þegar
komnar með tækni og túlkunargetu
sjóaðs atvinnumanns.
Ýmsir myndu því kalla viðfangs-
efnið djarflega vahð, ef ekki beinlínis
vanþakklátt, enda var ekki við öðra
að búast en að nokkuð skyrti upp á
nauðsynlega fjölbreytni, dulúð og til-
finningarhita í söng Jóhönnu, sem
átti til að vera fremur einsleitur.
Einnig vantaði allnokkra fyllingu á
neðra sviði, einkum á veikustu nótum,
auk þess sem samhljóðin í textafram-
burði, líkt og í öðram erlendum lög- j
um dagskrár, hefðu mátt vera mun ||
hvassari.
I Brahmslögunum tveimur, O
wusst’ ich doch den Weg zuriick (Op.
63,8) og Dein blaues Auge (Op. 59,8),
naut einkum hið fyrra góðs af laglegu
miðsviði í söngrödd Jóhönnu. Þrátt
íyrir nokkuð afturstæðan textafram-
burð var sem röddin opnaðist merkj-
anlega í hinum fjóra íslenzku lögum.
Hið stutta lag Kaldalóns, Leitin, tókst
allvel, og Spjallað við spóa Karls O. 1
Runólfssonar var hæfilega kankvíst,
en í Betlikerlingin (Kaldalóns) magn-
aðist ekki upp sú kaldhæðna spenna á
lægra sviðinu sem vænta mátti, og
löngu tónar hins líðandi Kvöldsöngs
Markúsar Kristjánssonar hefðu mátt
skarta fjölbreyttari litum í stað hins
heldur tilbreytingarlausa öra víbr-
atós, sem setti mark sitt á nær allan
söng á efra sviði, þar sem víðar.
Erlendu atriðin í tónleikalok buðu
upp á tvær óperaaríur og lag úr
þýzkri óperettu. Þrátt fyrir smá |j
óstöðugleika á stöku stað var þokka-
fullur glans yfir aríu Pálínu úr Spaða-
drottningu Tsjækovskijs, en for-
mræn mótun í hinni frægu aríu úr
Orfeo Glucks, Che faro senza Eur-
idice, var á hinn bóginn fremur
óskipulögð og hefði mátt vera mark-
vissari. Aría Orlovskys úr Leður-
blöku Strauss, „Chanson [sic (fyrir
Chacun)] á son goút“ lukkaðist allvel,
þótt byði kannski upp á ögn hvassara
háð í túlkun en hér var að heilsa.
Söngrödd Jóhönnu Óskar Vals-
dóttur virtist eftir þessum sýnishorn-
um kvöldsins að dæma í mörgu efni-
leg, enda þótt töluvert sé enn eftir
sem þroska þarf og móta betur, ekki
sízt í jöfnun tónsviða og fjölgun lit-
brigða. Ætti þar væntanlegt ljóða-
söngnám að koma í góðar þarfir, enda
rúmur tími enn framundan. Skerpa
þyrfti m.a. framburð og tilfinningu
fyrir heUdarformi og dramatískri
framvindu, en að þeim áfongum liðn-
um ætti líka sá málmklingjandi
mezzotónn, sem glytti í þegar bezt
lét, að ná að blómstra í umgjörð við
hæfi. Undirleikur Krysztynar Cortes
var glimrandi góður út í gegn, fylginn
og tillitsamur, og þótt eilítið hamr-
andi væri á forte-köflum í Gluck,
skartaði hann víða fallegum tóni,
t.a.m. í Kvöldsöngnum og jafnvel á of-
urveikustu stöðum í Tsjækovskíj.
Ríkarður Ö. Pálsson

Urvals skemmtikraftar
heiðra „þjóðareignina“!
Sumargleðin: Raggi Bjarna, Hemmi Gunn, Þorgeir
Ástvaldsson, IVIagnús Ólafsson, Þuríður Sigurðar-
dóttir og Bessi Bjarnason.
Hljómsveit Gunnars Þórðarsonar - Rúnar Júlíusson
Sigrún Hjálmtýsdóttir „Diddú“ - Bubbi - Bergþór
Pálsson - Helga Möller - Karlakór Reykjavíkur
Að því loknu stígur afmælisbarnið sjálft á svið og
skemmtir gestum á sinn óviðjafnanlega hátt,
ásamt Hauki Heiðari og fleirum.
Borðhald hefst kl. 19:00, en skemmtun kl. 21:30.
Verð miða í mat og skemmtun: kr. 4500, á skemmtun: kr. 2500
BROADW8
RADISSON SAS, HÓTEL ISLANDI
u HV Sfl| H ■ ■ Br% m ■af| Forsala mióa og boróapantanir
* g g | || n i DU fll árm Sími 533 1100 • Fax 533 1110 *
^ ■■■■■§ Wm ™ BWi Veffang: www.broadvvay.is • E-mail: broadvvayC“ broadvvay.is
List og
hönnun
TILFELLI heitir sýn-
ing, sem hefur verið
opnuð á Hverfísgötu
20, þar sem tengd
eru saman list og
hönnun.
Sýningin er haldin
í tilefni 25 ára afmæl-
is Epal, sem fékk
systurnar Hrafnhildi
og Báru Hdlmgeirs-
dætur til að sjá um
framkvæmdina. Þær
völdu Gabríelu, Har-
ald Jdnsson, Daníel
Magnússon, Stephan
& Einar Örn, Hall-
grím Helgason,
Huldu Hákon,
Húbert Nda, Hrafn-
kel Sigurðsson og
Gjörningaklúbbinn,
sem aftur völdu sér
hluti til þess að vinna
út frá.
Myndin var tekin
þegar unnið var að
uppsetningu sýning-
arinnar í gær.
Morgunblaðið/Kristinn
Eirún og Jdní í Gjörningaklúbbnum.