Morgunblaðið - 30.09.2000, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
LAUGARDAGUR 30. SEPTEMBER 2000 33
Það borgar sig að undirbúa vetraraksturinn
Fyrirhyggja varnar
óþarfa óþægindum
ÞÓTT við íslendingar göngum að
því vísu ár hvert að vetur kemur á
eftir sumri eru þeir alltaf einhverj-
ir sem ekki era viðbúnir fyrstu
snjókomunni. Bifreiðin stendur þá
í hlaðinu, á sumarhjólbörðunum,
allsendis óökufær og menn lenda í
löngum og tímafrekum biðröðum
við hjólbarðaverkstæðin.
Með svolítilli fyrirhyggju má
koma í veg fyrir þessi óþægindi,
segir Stefán Asgrímsson hjá Fé-
lagi íslenskra bifreiðaeigenda.
Ekki hella frostlegi í niðurföll
Fyrsta vers er að þrífa bifreið-
ina að utan og bóna hana vel á eft-
ir. Góð bónhúð dregur úr því að
snjór og frost loði við bflinn auk
þess sem hún dregur úr líkum á
því að bfllinn ryðgi. Þetta er sér-
staklega mikilvægt í þéttbýli þar
sem salti er dreift á götur.
í leiðinni er ágætt að athuga
kælivökvann á bifreiðinni. Frost-
þol hans ætti að vera a.m.k. -25°C.
Yfirleitt er hægt að fá frostlagar-
mæli lánaðan á bensínafgreiðslu-
og smurstöðvum til að ganga úr
skugga um þetta. „Bensín-
afgreiðslumenn mæla frostþol
frostlagarins fyrir fólk ef beðið er
um það,“ minnir Stefán á. Ef bæta
þarf frostlegi á kerfið er ráðlegt að
tappa álíka magni af gamla legin-
um af fyrst. Oftast er tappi á kæl-
inum neðanverðum. Astæða er til
að benda á að frostlögur inniheld-
ur hættuleg efni og honum má
þess vegna ekki hella í niðurföll.
Ráð er að fara yfir slöngur kæli-
kerfisins og skipta um þær og
hosuklemmur ef þær eru farnar að
gefa sig. „Rétt er einnig að minna
á að af og til á líftíma bflsins þarf
að skipta alveg um frostlög, ekki
bara vegna þess að frostþol hans
rýrnar með tímanum heldur einnig
vegna þess að eiginleikar hans til
að varna því að vélin tærist rýrna.
í handbókinnni sem fylgir bílnum
era oftast upplýsingar um hversu
oft skal skipta um kælivökva, olíu
og hemlavökva. Flestar gerðir
frostlagar skal blanda til helminga
með vatni. Ef hlutfall vatns er
hærra en það, dregur að sama
skapi úr bæði frostþoli og tæring-
arvarnareiginleikum lagarins,"
segir Stefán.
Síðan má ekki gleyma að fylla
rúðuvökyakútinn með frostþolnum
vökva. „Ágætt er að setja nokkra
dropa af uppþvottalegi út í rúðu-
vökvablönduna. Þá festist tjara,
sem nagladekkin róta upp úr göt-
unni, síður á rúðuna og þurrku-
blöðin,“ segir Stefán enn fremur.
Ef þurrkublöðin era farin að
gefa sig er ráð að skipta þeim út
fyrir ný blöð. Með tímanum
springa þau auk þess sem tjara úr
malbiki sest á þau. Afleiðingarnar
verða lélegt útsýni og aukin slysa-
hætta.
Góðir hjólbarðar
skipta sköpum
Þá er að huga að læsingunum á
bílnum. Flestir þekkja þann
taugatitring sem það veldur að
komast ekki inn í bflinn sinn að
morgni. Ef læsingar era smurðar
með lásaolíu í upphafi vetrar má
minnka mjög líkur á að þær frjósi
fastar. Einnig er gott að bera silik-
on á þéttilistana í dyram og hurð-
um þannig að hurðirnar fi-jósi síð-
ur fastar.
Góðir hjólbarðar era lykilatriði í
vetrarakstri og geta skipt sköpum
ef akstursskilyrði era erfið. Grip
hjólbarðanna á blautum og snjóug-
um vegum ræðst að miklu leyti af
mynsturdýpt þeirra og skal gengið
úr skugga um að hún sé ekki
minni en 3-4 mm áður en dekkin
eru sett undir bílinn. Sumarhjól-
barðar eiga ekki að vera undir bif-
reiðum yfir vetrarmánuðina held-
ur annaðhvort sérstakir
vetrarhjólbarðar eða svokölluð
heilsársdekk. Ástæðan er einföld:
Gúmmíblandan í sumardekkjum
byrjar að harðna þegar hitasig fer
undir +7°C og við -15°C er hún
orðin álíka hörð og hart plastefni.
Við það minnkar veggripið svo um
munar sem og rásfesta ökutækis-
ins. Vetrarhjólbarðar stífna aftur á
móti ekki þegar kalt er í veðri.
Tjara og önnur óhreinindi setj-
ast í mynstur hjólbarðanna og
draga m.a. úr veggripi og því er
mjög mikilvægt að muna eftir því
að þrífa hjólbarðana reglulega.
Of lág hleðsluspenna
Margir lenda í erfiðleikum með
að ræsa kaldar bifreiðar. í sumum
Neytendasamtökin skoða ábyrgðarskilmála tölvufyrirtækja
Telja að hugbúnaður
eigi að vera í ábyrgð
Morgunblaðið/Kristinn
Hugbúnaður er yfirleitt ekki í ábyrgð hjá
tölvufyrirtækjum hér á landi.
NEYTENDASAMTOKUNUM
hefur borist fjöldinn allur af ábend-
ingum vegna skilmála sem tölvufyr-
irtæki setja þegar kemur að ábyrgð
á tölvum. Neytendasamtökin telja
sérstaka ástæðu til að skoða þessa
skilmála vandlega. Komið hefur í
ljós að hugbúnaður er yfirleitt ekki í
ábyrgð hjá tölvufyrirtækjunum hér
á landi en Neytendasamtökin telja
að það standist ekki lög.
„Við erum að íhuga að fara fram á
að Samkeppnistofnun skoði málið
vegna þess að í skilmálum margra
tölvufyrirtækja er að finna ýmis
ákvæði sem við teljum að standist
ekki lög,“ segir Telma Halldórs-
dóttir, lögfræðingur hjá Neytenda-
samtökunum. „I mörgum þessara
skilmála fíu-ra tölvufyrirtæki sig
ábyrgð á hugbúnaði. Það gefur
augaleið að í núgildandi lögum sem
era frá árinu 1922 er ekki talað um
hugbúnað enda voru _ tölvur ekki
komnar á markað þá. I lögunum er
einungis talað um lausafé og spum-
ingin er hvemig það er túlkað.“
Aðspurð segir Telma að búið sé
að samþykkja ný lög sem taka
munu gildi þann 1. júní á næsta ári
og í greinargerð með þeim er skýr-
lega tekið fram að hugbúnaður falli
undir ábyrgð seljanda og að hug-
búnaður teljist til lausafjár. „Við lít-
um á þessa greinargerð sem lög-
skýringargagn með núverandi
lögum þannig að seljendum er ekki
heimilt að undanþiggja sig ábyrgð á
hugbúnaði þar til nýju lögin taka
gildi.“
Flýtiþjónusta
Telma bendir á annað dæmi þar
sem tölvufyrirtæki firra sig ábyrgð
og það hefur með flýtiþjónustu að
gera.
„Ef ákveðinn hlutur er í ábyrgð
þegar hann er settur í viðgerð og
kaupanda er síðan gert að borga til-
tekna upphæð fyrir að fá hlutinn af-
hentan tfl dæmis eftir sólarhring er
um flýtiþjónustu að ræða. Við telj-
um að hana eigi neytendur ekki að
þurfa að borga fyrir
þegar um ábyrgðar-
viðgerðir er að
ræða. í 36. grein nú-
verandi laga um
lausafjárkaup segir
að seljandi hafi rétt
á því að gera við hlut
en hann verði að
gera það án þess að
kaupandi hafi
kostnað eða óhag-
ræði af því. Að
kaupandi þurfi að
greiða fyiir þjónust-
una er ekki eðlilegt
því hér er um gall-
aðan hlut að ræða
sem seljandi hefur
látið frá sér.“
Ef neytendur telja á sér brotið og
að tölvufyrirtæki sinni ekki skyld-
um sínum er hægt að leita aðstoðar
Neytendasamtakanna. „Einnig er
hægt að fá hlutlausan aðila til að
meta umrætt mál og ef hann telur
að um uppranalegan galla sé að
ræða er hægt að beina kröfunni
beint til tölvufyrirtækja."
Ný 10-11-verslun
opnuð á Seltjarnarnesi
í DAG klukkan tíu verður opn-
uð ný 10-11-verslun á Austur-
strönd 5 á Seltjarnarnesi í um
400 fermetra húsnæði. I tilefni
opnunarinnar verða ýmis auka-
tilboð í gangi, Tarsanís kostar
til dæmis 199 krónur, 0,33 ml
gosdósir eru á 59 krónur og
Homeblest-kex á 59 krónur.
Viðskiptavinum verður boðið
upp á hressingu og börnin fá
sælgæti.
Morgunblaðið/Ómar
Gúmmíblandan í sumarhjólbörðum harðnar í frosti. Við það minnkar
bæði veggrip hjólanna og rásfesta bílsins.
tilfellum felst ástæðan í því að
hleðsluspenna rafgeymisins er of
lág. A bifreiðaverkstæðum er boð-
ið upp á þá þjónustu að að mæla
spennuna. Lág hleðsluspenna
dregur aukinheldur úr líftíma raf-
geymisins. Útfellingar á geyma-
samböndum geta orsakað erfið-
leika við að gangsetja bílinn,
sérstaklega í kulda. Þær má þvo af
með volgu vatni, stálull eða fínum
sandpappír. Til að koma í veg fyrir
að útfellingarnar myndist má bera
feiti, t.d. vaselín, yfir geymasam-
böndin og skaut rafgeymisins.
Rafgeymar nýrra bfla þurfa, að
sögn Stefáns, ekkert viðhald.
Sömu sögu er ekki að segja um
gamlar bifreiðar og verður því að
fylgjast með að nægileg sýra sé á
geyminum. Yfirborð sýrannar á að
nema við merkingar sem er að
finna innan í geyminum. Ef of lítið
er í geyminum verður að bæta
eimuðu vatni í hann. Ef annað
vatn er sett í geyminn er hætta á
útfellingum.
Lélegir kveikjuþræðir eiga oft
sök á því að ekki tekst að koma
bflnum í gang. Skipta skal reglu-
lega um kerti og platínur eða á 10
til 30 þúsund kílómetra fresti eftir
því af hvaða tegund bifreiðin er og
hvaða bensíni hún brennir.
ískrandi slakar viftureimar
Þegar kólna fer í veðri fer
stundum að ískra í bflnum þegar
hann er gangsettur. Þá er viftur-
eimin í rafalnum orðin of slök og
ástæða til að láta strekkja hana
eða fá sér nýja. Það er gert á bif-
reiðaverkstæðum og smurstöðv-
um.
Bifreiðaeigendum er ráðlagt að
fylla bensíntank bflsins í hvert
skipti sem bensín er keypt og láta
tankinn aldrei tæmast. Ella er
hætta á að loftraki þéttist á veggj-
um tanksins, rétt eins og innan á
rúðunum, og safnist fyrir í botnin-
um. Vatnið ftýs síðan og getur þá
stíflað bensínleiðslur. Gott er að
setja ísvara í bensínið á haustin til
að koma enn frekar í veg fyrir að
þetta gerist og setja síðan 0,2 lítra
af ísvara í tankinn við þriðju
hverja áfyllingu.
Loks má benda á að rúðusköfur
og snjókústar eru ómissandi
þarfaþing í bfl á veturna. Snjó-
skófla, stai-tkaplar, vasaljós og
keðjur geta líka komið í góðar
þarfír á snjóþungum vetri.
Guðmundur Hermannsson úrsmiður
Bæjarlind 1-3, Kópavogi
Vorum að fá glæsilegar standklukkur,
ekta Borgundarhólmsklukkur frá 18. og 19. öLd
og nýjar þýskar standklukkur.
Falleg dyraskilti í úrvali, alhliða skiltaþjónusta.
Póstsendingar.
Sjá www.ur.is
Sérhæfð viðgerðarþjónusta á gömlum klukkum, sími 554 7770