Skírnir - 01.01.1877, Page 16

16
AUSTRÆNA MÁLIÐ.
J>eir fóru fram á vife hann, a5 hann skyldi mínka útgjöld sín og
hirökostnað, en leggja úr fjárhirzlu sinni til ríkisnauSsynja, sjerí-
lagi til hernaSarkostnaöarins, sem þá þurfti mest vi8. Hann
brást reiöur viS, og þverneitaSi beiíini þeirra. {>eir viku sjer
til yfirbiskupsins (Scheik-ul--Islam) og tjáSu svo allt fyrir honum,
aS hann gaf sitt samþykki til, aS völdin yrSu tekin af Abdul Aziz
og seld bróSursyni hansMúrad í hendur. RáSherrarnir fengu og alla
foringja, landliSs og flota, sem voru í höfuShorginni eba í grennd
hennar, á sitt mál, og skipuSu miklu liSi umhverfis höll Soldáns
(þar sem hann var inni) aS kvöldi 29. maí. SíSan sendu þeir
einn af hershöfSingjunum, Redif paska, meS sveit vopnaSra manna
á fund hans, aS segja honum, aS hann væri af völdum settur „aS
vilja fólksins“, og aS viS þeim ætti bróSurson hans hinn eldri aS
taka. I þeim aSförum var og Scheik-ul-Islam, enda skyldi hann
vera fyrir svörum og tilkynningu þess, sem nú var ráSiS. I fyrstu
kom ofsi og æSi á Soldán, en hann sefaSist nokkuS þegar hann
hafSi heyrt orS yfirhiskupsins. þeir kúguSu hann til aS setja
nafn sitt undir afsalsskjaliS, og eptir þaS var hann færSur í aSra
höll, og þar hafSur í varSbaldi. AS hann hafi ekki kunnaS sem
bezt viS sig má ráSa af því, sem sagt var um óráS hans og vit-
firring í varShaldinu, enda var sá votturinn ljósastur, er hann
stytti sjer mótgangsæfina fimm dögum síSar (hvítasúnnu morgun).
Grunur ljek lengi á því, aS hann hefSi ekki ráSiS sjer sjálfur ban-
ann. En hvernig sem hjer stendur á, þá er þaS eptir ætlun lækn-
enn 1200 konur, og við þær mundi hann sízt spara það sem til alls
munaðar og skrauts heyrði. Að fæðið eða borðhaldið eitt hafi kost-
að skildinginn á hverju árinu, má af því einu ætla, er 400,000 fránka
gengu í kryddbrauð. Dýragarðurinn kostaði millíón fránka. í hirð-
þjónustu hans vorn allt að 6000 manna. Á hverju ári var hann
vanur að kaupa 25 nýja skrautvagna, en' hver þeirra kostaði 100,000
franka. Hestar hans — reið- og vagn-hestar — voru 625 að tölu.
Hann hafði völd í 15 ár (eptir Abdul Meschid bróður sinn) og á
þeim tima látið reisa og búa 6 stórkostlegar hallir, með lystigörðum
og forkunnar skrauti. Menn reikna, að útgjöld hans hafi hvert ár
hlaupið upp til 50 millíóna fránka, en það var tíundi parturinn af
öllum tekjum ríkisins.