Skírnir - 01.01.1877, Page 139

DAÍíMÖRK.
139
bann gerSi seinast, og tekur sjer ráSaneyti úr meiri hluta lands-
þingsins, þá er vald bans þingskorSaS, og ríkislögunum gert
svo til fullnaSar, sem til er ætlazt“. þetta geta vinstri menn
með engu móti fallizt á, enda á þaö ekki máli aS skipta, þegar
á því er staSiS, aS konungurinn sje alfrjáls um ráSherrakjöriS.
„Hinsvegar liggur í augum uppi“, segja þeir, „aS fólksþinginu
er þá skákaS til hliSar meS sýnasta móti, þegar eitthvert ráSa-
neytiS hefir hlotiS aS gefa upp stjórnina sökum ágreinings viS
meiri hluta deildarinnar, en í þess staS eru svo teknir þeir
menn úr landsþinginu, sem fjarst standa álitum meiri hlutans.
FólksþingiS er og verSur ávallt sá partur ríkisþingsins sjerilagi,
þar sem fólkiS á aS fá þaS efnt, sem rikislögin hafa því heitiS
um hlutdeild í stjórn mála sinna, og þangaS hefir þaS fyrir nær
því óbundinn kjörrjett sent sannkallaSa fulltrúa sína. MeSan
kosningarnar til landsþingsins fóru eptir enum gömlu lögum frá
1849, þá mátti um þá deild sama segja, en óhamingjan er, aS
þeim hefir veriS breytt, og þær gerSar ófrjálslegar, svo er hinum
svo nefndu þjóSernis- og frelsismönnum fyrir aS þakka. Breyt-
ingin var gerS til aS takmarka þaS frelsi, sem júnílögin 1849
veittu þjóBinni, en hjer er þó lengst fariS, þegar fulltrúar hennar
sem eru kosnir viS beinar kosningar, eru vettugi virtir þá er
nýtt ráSaneyti skal skipa, en mótstöBumenn þeirra settir i önd-
vegiB — og þá úr þeirri deild þingsins, sem heldur má kalla
fulltrúnaSardeild konungsvalds, auSs og virSinga, enn þingvörS
allra stjetta jafnt“. A þessa leiS eru hugleifeingar vinstri manna
um samsetning ráBaneytisins, og þegar þeir krefjast, aS hún fari
eptir óskum meiri hlutans á fólksþinginu, þá er bægt aS sjá,
hvernig þeir líta á kenningar hinna um hnífjafna lögheimild
beggja deildanna. AB leggja áherzluna á jafnræSiS þarf ekki
aS saka, þegar báSum deildum kemur vel saman, en annaB
verSur ofan á, þegar misklíSir koma á milli þeirra, og þegar
svo stendur á sem hjá Dönum, aS ríkislögin vísa ekki á úrræfei
til afe komast úr klömhrunuui, ef í þær rekur. því samnefnda
gangan er ekki annaB enn tilraun til aS komast á miSIunar
niBurstöSu, eSa aS sættast á eitthvaS til bráSabirgSa.
þetta eru hjerumbil málstöSvar hvorra um sig, og af því