Skírnir - 01.08.1907, Page 59

Alexander Petöfi.
251
rnenn þegar stórhrifnir af kvæðunum háir sem lágir;
menn fundu að hér var í ljós kominn auður, sem menn
ntt höfðu og ekki af vitað, að þetta var hinn rétti þjóð-
legi skáldskapur og að hér var sá kominn til sögunnar,
sem vakið hafði Þyrnirósu ungversks skáldskapar af dá-
inu og leyst hana úr álögum, og óðara ruddi sú skoðun
sér til rúms, að Petöfi væri rnestur allra ungverskra skálda,
•og hvarvetna voru ljóð hans lesin og sungin og á hvers
manns munni. Og að því er ytri kjör snerti, var honum
nú fullborgið, þar sem hann á svipstundu hafði náð svo
miklu áliti og gat haft góða afkomu sem rithöfundur.
Sættist hann, er hér var komið, heilum sáttum við föður
sinn og styrkti drengilega foreldra sína í fátækt. þeirra.
1846 kyntist hann Júlíu Szendrý, ungri stúlku
afbragðs fríðri, dóttur auðugs ármanns á aðallegu höfuð-
bóli; feldi hann brennandi ástarhug til hennar og hún til
hans og vildu þau eigast, en faðirinn stóð í móti; þótti
Petöfi helzt til fátækur og ekki nógu mikils háttar handa
dóttur sinni; áttust þau svo að honum nauðugum. Undi
nú Petöfi hag sínum hið bezta; hann var kvæntur yndis-
legri konu og á fyrsta ári fæddist honum sonur, sem
hann lét heita S á n d o r. Kona hans var og prýðilega
gáfuð og skáldmælt og hefir hún ritað ýmislegt. En þessi
heimilislega friðarsæla og sólskin var samt fljótt úti, því
hú kom stjórnbyltingaárið 1848 og frelsið fór »sem morg-
unblær um löndin«, en Petöfi var hinn áhugamesti ætt-
jarðarvinur og frelsisvinur svo eldheitur, að hann segir
um sjálfan sig:
Fyrir astina lífið mitt arma
Eg óhikað fram mundi leggja,
En fyrir frelsið eina
Eg fús léti nvorutveggja.
•stund og fanst mikið til, og eftir því meira og meira sem Petöfi las
lengur, ög svo1 kom, að hann varð gagnhrifinn og vöknaði um augu;
loksins spratt hann upp úr. sæti sínu, faðmaði Petöfi að sér og sagði :
„Þér eruð það hezta ljóðskáld, sem Ungverjaland nokkurntima hefir
átt“. — Fyrir kvæðin fekk Petöfi 75 flórinur að ritiaúnum, — ekki
"beysin upphæð, en á því reið honum lifið, að hann fengi hana eins og
þá var ástatt fyrir honum, þar sem hann var hungraður og a’.lslaus.