Skírnir - 01.08.1907, Blaðsíða 58

S50
Alexander Petöfi
burt úr skóla á miðju skólaári, en faðir hans, sem um
sama ieyti fyrir sérstök óhöpp var öreigi orðinn, varð
honum afarreiður fyrir tiltækið og sló alveg hendi af
honum. Hóf pilturinn þá allslaus göngu sína um hávet-
ur í hörkufrosti, lagði land uridir fót og lifði æfintýralegu
slangurlífi um nokkur ár, oft við basl og bágindi og tók
ýmislegt fyrir; einna oftast var hann í för með umferða-
leikurum og lék með þeim, en þótti jafnan lélegur leikari;
um eitt skeið var hann dáti, en þoldi það þá ekki sakir
þroskaleysis; svo var hann aftur við skólanám, og er
það víst, að á hverju sem valt, þá misti hann aldrei
sjónar á að menta og þroska anda sinn, og alla tíð las
hann mikið hve nær sem hann komst höndum undir; en
meira mun hann þó hafa lært ;af lífinu en bókunum á
þessum árum, svo margt sem á dagana dreif. Síyrkjandi
var hann og áhuginn ákafur á því hvorutveggja, skáld-
skapnum og leiklistinni, en í henni komst hann nú enga
leið; það var í skáldskapnum sem honum var áskapað
■og ætlað að ná hinu hæsta. Er enginn efi á því, að
þessi ár, sem hann lifði á flækingnum — sumir menn
kalla þann veg afveg, sem hann lagði út á, en fyrir
hann var það einmitt hinn rétti vegur — þau ár gerðu
hann hvað mest að því, sem hann varð, þau stæltu hann
■og hertu og það, sem hann á þeim hafði séð og lifað og
reynt, það veitti honum ótæmandi fjársjóð af yrkisefnum
og lagði undirstöðuna að þeim skáldskap, sem hann átti
síðar að verða frægur fyrir. 1844 kom út fyrsta kvæða-
safn hans, sem enginn bóksali hafði viljað líta við eða
taka til prentunar. Var útgáfan kostuð af bókmentalegu
félagi nokkru, fyrir eindregin meðmæli skáldsins V o r ö s
marty1), sem þá var höfuðskáld Ungverjalands. Urðu
*) Vorið 1842 hafði Petöfi komið til Pest félaus og allslaus og
tók þá það ráð, að fara á fund Vorösmarty i bágindum sinum; kom
hann til hans fremur flækingslegur ásýndar, með gatslitin stigvél, pappírs-
flihba og á lánuðum kjól og bað hann viðtals. Vorösmarty leizt ekki
á manninn og tók honnm fálega í fyrstu, leyfði honum samt að lesa
upp fyrir sér nokkuð af kvæðum ’sinum. Vorösmarty hlustaði á um