Skírnir - 01.08.1907, Blaðsíða 86

278
Erlend tiðindi.
Marokkómálið. Friður hefir verið um álfuna alla þetta
nyliðna sumar, enda færi ekki vel á öðru, rétt á meðan friðarþingið
er háð. En vopnum brugðið og vakið blóð lítils háttar utan marka,
í þrætulandinu Marokko.
Það er fagurt land og eigulegt, viðlíka stórt og alt Frakkland,
en strjálbygðara miklu, með því að þar byggja lítt siðaðar þjóðir
og sundurleitar, Berbar, Arabar og Blökkumenn, eða kynblendingar
þeirra þjóða allra, 5—6 miljónir alis, að mælt er. Vestrænu stór-
veldin, England og Frakkland, hefir lengi munað í þetta land,
England vegna þess ekki sízt, að það liggur öðrum megin að
Njörvasundum, en þar eiga þeir þrátt leið um, Bretar, með her-
skipastól sinn, framar öllum þjóðum öðrum, — þeir sem eru heims-
ins langmesta særíki. En eigi er Frökkum minni vorkunn, þótt
þeim leiki hugur á Marokko, eða að minsta kosti á að hafa þar
meiri afskifti en aðrar þjóðir, með því að þar liggja saman landa-
mæri frá því er Alzír álimaðist ríki þeirra snemma á öldinni sem
leið. En nú vók svo við, að Bretastjórn hafði fyrir rúmum fjórð-
ung aldar gerst heldur fjölþreifin til landa austar betur við Mið-
jarðarhaf sunnanvert, þar sem heitir Egiptaland. Það var þá er
Arabi hóf þar uppreist og Bretar þóttust þurfa að skakka leikinn
og »friða« landið. Frakkar höfðu látið það svo vera, en aldrei
tjáð sig á það sátta né þeirri tilhögun samþykka, að Bretar róði
þar lögum og lofum, eins og þeir ættu landið og væru löglega að
því komnir. Nú uunu þeir það til samlyndis, að þeir gerðu þann
sáttmála við Frakka, 8. apríl 1904, að Frakkar mættu átölulaust
af þeirra hendi, Breta, »gæta friðar þar í Marokkó og veita full-
tingi til þeirra umbóta, er landið þarfnaðist, hvort heldur væri í
stjórnarháttum, búnaði, fjárhagsmálum eða hernaðarmálum ; þeir
mundu, Bretar, láta það hlutlaust, þótt Frakkar gerðu sem þeim
líkaði í þeim efnum«.
Þar með hugðu flestir allri þrætu lokið um forlög Marokkóríkis.
En einn af höfuðdrotnum álfunnar kunni því ekki vel, að vera
gerður fornspurður um annað eins stórmál.
Það var Vilhjálmur keisari.
Hann er og auk þess í sívaxandi landþröng fyrir sína sívax-
andi þegnafjölskyldu. Enda þótti horium allilt til þess að vita, að
hans og þeirra hinn forni fjandi, Frakkar, efldust þann veg stórum
orðalaust og fyrirhafnarlaust.
Hann siglir Orminum langa, Hohenzollern, suður um sæ, lendir
í Tangier við Njörvasund vorið eftir, 31. marz 1905, alþjóða-sæ-