Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Síða 45

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Síða 45
45 manns-búð — Greirsbúð verið. Miklu fremur gæti hún verið tótt amtmannsbúðar hinnar hlöðnu og tjölduðu. En ef svo væri, þá ætti þessi tótt 28., einmitt að vera búðarstæðið, þar sem amtmanns- stofan, timburhúsið, var bygt, en búð Christophers Heidemanns hafði verið áður, og að því er katastasis frá 1700 hermir, búð Geirs goða í fornöld. Þetta kemur mætavel heim við alt útlit hennar, svo sem því hefir nú verið lýst hjer, veggirnir útfiattir og óljóst hvar dyr hafi verið, garðurinn langsum liklega hlaðinn sem undirlag undir gólfbitana. Eins og skýrt var frá hjer að framan, segir Jón prófastur Halldórs- son í Hitárdal, að þessar búðir, sem hjer eru taldar 28. og 30., sjeu hlaðnar sumarið 1691. Höfundur búðaskipunarinnar frá 1700, Sigurður Björnsson var þá lögmaður og var vitanlega vel kunnugt um þetta. I þessari búðaskipun eru þessar tvær búðir einmitt nefndar, amtmannsbúð svo sem verandi til enn árið 1700, og »Christopher8 Heidemanns bud« svo sem hafandi verið þá (»Þar var« o. s. frv.). Þetta kemur heim; Heidemann tjaldaði þessa búð sína aðeins 3 sumur, því að sumarið 1693 var hann síðast á alþingi. Fór hann utan þetta sumar og varð amtmaður í Noregij dó í Kaupmannahöfn 1703. Hann kom hingað fyrst 1683; var skipaður í embættið 5. apr. það ár1 2. Aður en hann bygði þe3sa búð, 1691, virði8t hann hafa hafst við í hirðstjórabúðinni um þingtímann. — Hinrik Bielke dó 16. marz 1683. Hann hafði verið hjer höfuðs- maður í 33 ár og var hinn síðasti. Þá var breytt um stjórnarfyrir- komulagið og var Heidemann fyrstu árin bæði landfógeti og gegndi störfum amtmanns og stiptbefalingsmanns. Stóð þessi breyting í sambandi við, að einvaldsstjórnin komst á. Fyrsti stiftbefalings- maður var Ulrik Christian Gyldenlove, sonur Krisjáns 5.; skipaður 26. jan 1684. Hann kom aldrei sjalfur til íslands, og enginn næstu eftirmanna hans kom nokkru sinni á alþing, en PeterRaben, er varð stiftbefalingsmaður næst á eftir Gyldenlove, komst til Hafnarfjarðar fyrsta sumarið, 1720. Gyldeniove dó 8. des. 1719. — Fyrsti sjerstaki amtmaðurinn var Christian Múller, skipaður 21. apr. 1688. Kom hann hingað um sumarið sama ár, og hafa þeir Heidemann sennilega verið þá báðir í hirðstjórabúðinni, og sömu- leiðis næstu 2 sumur, en siðan unað þvi betur, að tjalda sína búð- ina hvor, og látið byggja þær hjer fyrir vestan ána sumarið 1691; og lögrjettu ijetu þeir þá setja þak á. Mun Heidemann mest hafa gengist fyrir þessu8. Sbr. enn fremur það er sagt var hjer að 1) Sjá nm hann í Safni II. 754—757 og 777—779. 2) Sjá Safn II, 778 (og 139).
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.