Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Síða 62

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1921, Síða 62
62 Því næst er að geta mannvirkis eins, sem er norðanvið neðri fossinn, 10 — 13 m. frá árbakkanum og fast uppvið hallinn. Er það fornleg tótt eða girðing, tungumynduð og þó nær hringmynduð. Hún er að utanmáli 10 m. að br, frá norðri til suðurs, eða í sömu stefnu og hallurinn, en 8,50 m. á hinn veginn, ef mælt er frá innri hleðslu við hallinn, þar sem ytri hleðsla sjest nú engin. Veggir eru ca. 1 m. að þykt. — A síðari tímum hefir verið hlaðin tótt í þeim hlutanum, sem næst er hallinum, en suður-gafihlað er 3 m. innar eða norðar en suðurveggur hinnar fornu girðingar. Dyr eru á þeirri tótt að sjá í norðurgafli hennar, og þar virðast einnig ver- ið hafa dyrnar áður. Lengdin á þessari ferhyrndu tótt er því að utanmáli 7 m. og br. 2,70 m. frá innri hleðslu á vesturhliðvegg, hinum forna, os á ytri hleðslu á hiuum, en hann er um 0,80 m. þykkur, svo að breiddin verður að innan 1,90 m., en lengdin að að innan er um 4,40 m.; kann að hafa v.erið meiri, því að suður- gafl virðist haf'a flazt út og gengið inn. Þeir tveir veggir, er hlaðn- ir hafa verið innaní hina fornu tótt, til þess að gera þessa fer- hyrndu tótt, eru sýnilega miklu yngri. Ekki eru þessi mannvirki mörkuð á neina uppdrættina, nema S. G., og þó að eins ferhyrnda tóttin, sbr. Alþst., uppdráttinn og skrána, nr 54; ætlar hann að hjer hafi verið Ljósvetninga-búð, sem sjá má af Njáls-s., að verið hafi austan ár brennumálasumarið, sbr. Alþst., bls 20—21. Fyrir því, að ætla að hún hafi verið hjer, eru samt engin rök; líklegra, að hún hafi verið sunnar, nær brúnni. V. S. markar fyrir óglöggri búð eða búðarhelmingi norður af henni; ekki verður neinna slíkra mannvirkjaleifa vart þar nú. — Enn fremur segir hann, að sunnanvið búðina sjáist skýrt gamalt búðareldhús. Mun hann eiga við hlóðir, sem eru hjer; er hjer þvegin ull og þvottur frá Skógarkoti. — Eins og áður var nefnt, getur hann þess einnig (bls. 20), að hlaðinn hafi verið stekkur í syðstu búðina um 1830, en segir þó síðar (bls. 43), að stekkurinu sje og hafi »verið svo lengi menn hafa sögur af« uppi í Almannagjá; hefir hann skotið þessu síðasta inn í ritgjörð sína með blýanti, sjálfsagt eftir að hann hafði fengið brjef Einars prófasts Einarsens frá 22. sept. 1863. — Ferhyrnda tóttin getur vel verið frá 1830, eftir útliti henn- ar að dæma, en hún virðist varla hafa verið stekkur. Sennilega hefir einhver eystra sagt S. G. um bygging hennar og nefnt hana stekk. Hún hefir og sennilega verið gerð til að reka að fje í. Lega hennar og dyr benda ótvírætt á, að hún hafi aldrei verið búðartótt. Sennilega hefir tungumyndaða tóttin verið þess háttar fjárrjett líka,
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.