Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1981, Blaðsíða 135

ÖRNEFNl OG MINJAR í LANDI BESSASTADA
139
Skansinn (44) eða Bessastaðaskans (45), og sér þar einnig leifar af rústum
smábýlisins Skans (46) með túngarði. Suður -af Skansinum er víðáttumikil
mýri sem Björn Erlendsson rámaði í að héti Skansmýri(47), enda staðfestist
það af uppdrætti Björns Gunnlaugssonar.
Árið 1901 keypti Tryggvi Gunnarsson Skansinn og girti þvert yfir í beina
línu frá Bessastaðatjörn og í Skerjafjörð. í yfirlýsingu um þetta 5. mars 1928
segir Theodóra Thoroddsen að þessi girðing hafi legið „eftir því sem ég man
best, úr Bessastaðatjörn fyrir innan Skansinn þvert yfir nesið í svokallaða (sic)
Skólanaust". Örnefnið Skólanaust (48) er nú óþekkt, en einmitt þar sem þessi
girðing hefur endað eru sýnilegir um 1 m langir endar af tveimur veggjum
samhliða, sem sjór hefur að mestu brotið. Gætu þetta vel verið leifar af
nausti, enda hefur Björn Erlendsson eftir Jakob bróður sínum að kallað hafi
verið Bátanaust (49) rétt hjá Skansinum. Sjá þó það segir um þetta i minja-
skrá. (Ath.: B.E. hefur naust í kvk. eins og Theodóra).
Hið gamla skipalægi Seilan (49) er fram af Skansinum og Dugguósi. Bene-
dikt Gröndal segist ekki þekkja nafnið Seila nema af bókum (Dægradvöl útg.
1965, bls. 4), en nú þekkja það margir og nota nokkuð.
Við skipti milli Bessastaða og Breiðabólstaða fyrir allfáum árum féll dálítill
hluti Breiðabólstaðaeyrar, næst Dugguósi, í hlut Bessastaða. Heitir það
Eyraroddi(50).
Öll helstu örnefni þessarar lýsingar sem nú er hægt að staðsetja, hafa verið
færð inn á uppdrátt, sem fylgja á lýsingunni.
Ath.: Ekki er nú vitað hvar Grímur Thomsen lét heygja hest sinn Sóta,
framar en segir í Sjósókn, bls. 46, ,,í túninu fyrir norðadstan staðinn". í um-
tali er þetta stundum kallað Sótaleiði (47), sem virðist mega telja með ör-
nefnum. Ókunnugt er mér, hvar Fálkahúsið stóð, eins og svo margt í fyrri
tíðar húsaskipan á Bessastöðum.
ÖRNEFNIí STAFRÓFSRÖD:
Akrarnir 28
Bátanaust 49
Bessahólmi 21
Bessastaðagrandi 2
Bessastaðahóll 13
Bessastaðahólmi 23
Bessastaðanes 12
Bessastaðaskans 45
Bessastaðatjörn 10
Bessastaðavör 18
Bessi 22
Brekkugrandi 1
Dugguós 26
Eyraroddi 50
Eystritangi 33
Eyvindarstaðamýri 5
Grandinn 3
Grásteinn 4
Heimamýri 30
Kóri 24
Kringlumýri 29
Lambhús 7
Lambhúsaá 6
Lambhúsatjörn 9
Lambhúsaveita 8
Langivöllur 14
Litlamýri 42
Miðmýri 34
Mómýrarháls 40
Mómýri 41
Músa(r)vík 35
Prentsmiðjuflöt 20
Ranatá 37
Rani 36
Sandey 25
Sauðatangi 43
Seilan 49
Sjóbúð 17
Sjóbúðarnöt 15
Skans (býlið) 46
Skansinn 44
Skansmýri 47
Skerjafjörður 11
Skevingstún 16
Skólanaust 48
Skothús 38
Smiðjuhóll 19
Sótaleiði 51
Steinboginn 27
Svartibakki 39
Tangarnir 31
Vestaritangi 32