Eimreiðin


Eimreiðin - 01.01.1904, Qupperneq 42

Eimreiðin - 01.01.1904, Qupperneq 42
42 gosið á ísöld, verið jökli hulin eins og t. a. m. Katla, eða þau hafi gosið á milli ísalda. Að fá vitneskju um þetta er mjög þýð- ingarmikið fyrir þekkinguna á jarðfræði landsins. Getum vér fundið sterkar líkur til þess, að eldfjöll eins og Okið eða F.iríksjökull, sem nú eru jökulfjöll, hafi áður verið auð, þá er með því fengin vitneskja um, að einhvern tíma á milli ísalda hefur loftslag hér á landi verið allmiklu heitara en það er nú. Og að vísu eru sterk- ar líkur til, að svo hafi verið, eins og nú mun sýnt verða. Mönnum er ekki kunnugt um, að eldfjöll, sem eru í jökli eins og t. a. m. Katla, gjósi nokkurn tíma öðru en ösku og vikri;1 hraunum’ spúa þau aldrei. Jökullinn bráðnar og brotnar, en hraun- leðjan sundrast öll; af jöku.lhlaupum hafa líklega gerst sumar ein- kennilegustu og óreglulegustu bergtegundir í móbergsmyndaninni. En eldfjöll eins og Eiríksjökulsdyngjan eða Okið eru nú einmitt eingöngu gerð af hraunum, sem virðast hafa runnið rólega hvert yfir annað. Fað væri því þvert ofan í það, sem kunnugt er um þessi efni, ef vér vildum álykta, að gosdyngjur þessar hefðu risið upp á ísöld; það verður að álíta, að þær hafi hlaðist upp á milli ísalda og að miklu minni jölcull hafi verið á þeim en nú, eða jafn- vel enginn. En slíkt hefði ekki getað átt sér stað, ef ekld hefði loftslag hér á landi milli ísalda verið talsvert hlýrra en nú. Um eldfjöll eins og Súlur eða Bláfjall við Mývatn, sem að miklu leyti eru bygð af móbergi, en að ofan af dóleríthraunum, er líklegast, að þau hafi byrjað að gjósa á ísöld; en dóleríthraunin efst benda á, að þau hafi einnig haldið áfram að gjósa milli ísalda. Eins getur vel verið, að móbergið undir Eiríksjökulshraunun- um sé frá ísöld. Að ísöld hafi oftar en einu sinni komið yfir landið, virðist mér ekki hægt að efa, og þó að enn þá vanti meir en mikið á, að unt sé að rekja ísaldarsöguna til hlítar, þá er þó víst, að ísalda- tímabilið hefur verið næsta margbrotið og viðburðaríkt, nokkurs konar Sturlungatíð í jarðsögu landsins. Fví hefur verið haldið fram, að ísland hafi að mestu verið búið að fá þá lögun, sem nú er á því, þegar ísöldin (ísaldir) hófst; en svo er ekki. Pað má sýna, að einmitt eftir að ísaldatímabilið 1 Sjá t. a. m. I'. l'horoddsen: Nogle almindelige Betragtninger om islandske Vulkaner og Lavaströmme. Geogr. Tidsskr. XIII,, bls. 8 (sérpr.).
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80

x

Eimreiðin

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.