Eimreiðin - 01.01.1904, Page 54

54
f’að hefur verið sagt, að hann væri ekki náttúruskáld, og það
er satt, að náttúran ein út af fyrir sig verður sjaldan yrkisefni hans;
hitt er oftar, að eldingum slær niður, bregða sem snöggvast birtu yfir
einstaka drætti landsins, en sjaldan bregður hann upp heilli mynd af
nokkru landssvæði, er hvíli fyrir auganu, stöðug og sjálfri sér nóg.
f’etta kemur af því, að sagan er ríkust í huga hans, mannlífið með
stríði þess, sigri og ósigri, gleði og sorg. Hann veit og man of mikið
um sögu landsins til þess, að hann geti litið nokkra sveit með augum
hinna fyrstu landnámsmanna og
hver einn bær á sína sögu,
sigurljóð og raunabögu.
Þó hann fari upp um fjöll og öræfi, verður sama uppi á teningnum:
Hér hefur Grettir gengið
glímt við fár og nótt.
Mennimir, persónumar og athafnir þeirra verða alstaðar aðalefnið, og
það er því skiljanlegt, að ýms beztu kvæðin hans eru um merka menn
sögunnar.
Þýðingar Matthíasar em oftast svo snjallar, að enginn gerir bet-
ur. Reyndar kemur það stundum fyrir, að þýðingin fer nokkuð langt
frá hugsun frumkvæðisins, eða réttara sagt, markar ekki eins nákvæm-
lega öll ummerki hugsananna eins og frumkvæðið; en hið frjálsa flug
og kraftur, hið ótakmarkaða vald yfir málinu er hvervetna samt við
sig, og sumstaðar finst manni að hreimurinn sé fyllri, drættirnir fagur-
dregnari en í frumkvæðunum. Enginn finnur að þýðingin sé gerð eftir
forskrift, svo fijálsir og léttir era allir drættir. Þýðingamar á »Berg-
ljót«, sÞorgeir í Vík«, kvæðum Drachmann’s o. fl. o. fl. í þessum
tveim bindum era ódauðleg listaverk.
Matthfas er of stór til að rúmast í stuttum ritdómi. Til þess að
lýsa honum til hlítar þyrfti heila bók; en þá bók má enginn skussi
skrifa. En eitt er víst, og þar sé öll þjóðin mér vitni: Með ljóðum
sínum hefur hann hlaðið sér
lofköst, óbrotgjarn
þann’s lengi stendr í bragar túni,
því hann er úr fegursta stuðlabergi íslenzkrar tungu.
Gubm. Finnbogason.
GUÐMUNDUR FRIÐJÓNSSON: ÚR HEIMAHÖGUM. Rvík 1902.
Bók þessi er nú orðin tveggja ára gömul og mikið og margt búið
um hana að rita. Kann því mega segja, að það sé að bera í bakka-
fullan lækinn að fara nú að rita um hana í Eimr. En þó að ýmsar
kringumstæður hafi orðið þess valdandi, að álit vort um hana komi
nokkuð seint, viljum vér samt ekki undir höfuð leggjast að fara um
hana nokkram orðum, því það hefur aldrei verið ætlun vor, að ganga
þegjandi fram hjá henni. Munum vér, eins og oss er títt, segja bæði