Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1921, Page 3

Kaflar úr fornsögu Austurlanda
3
(Arabafljót). Samrensli ánna hefur verið breytilegt á
fyrri öldum og 4—5000 árum f. Kr., þegar saga þessara
landa hefst, runnu fljótin hvort fyrir sig til sævar og
margar aldir eftir það. Landið hefur síðan sögur byrja
aukist af árburði um meira en 100 km. og er mælt að
ströndin við botn Persaflóa vaxi árlega 72 fet út á við.
Öll Babylónar sljettan er í fyrstu mynduð af árburði, og
norðan til sjást þar fornar strandmyndanir, malarkambar
og malarrindar.
Loftslag í Mesopótamíu er heitt og þurt fastalands-
loftslag með miklum hitabreytingum. Meðalhiti ársins er
syðst 230 C., nyrðst 160; veturinn er oft kaldur, sumarið
ákaflega heitt; verða menn þá oft meiri hluta dags að
hafast við í jarðhúsum (serdab), því sólarhitinn er óþol-
andi úti. Pað ber stundum við að hitamælirinn nær 50
stigum C. í skugga, en mjög oft er sumarhitinn um há-
degið yfir 40°. Hinn árlegi munur á meðalhita mánaða
vex frá sjó norður eftir, er syðst 170 en nyrðst 31°; á
sumrum kemur eigi sjaldan fyrir alt að 230 lofthitamunur
á sama degi. Persaflói er of lítill til þess verulega að
geta dregið úr fastalandsloftslaginu. í Bagdad, sem er
35 m. yfir sjó, er ársmeðalhiti 2i,°8 C, meðalhiti í ágúst
er þar 330,6, í janúar 9,°3; á vetrum fellur hitamælirinn
oft niður fyrir frostdepilinn og stundum snjóar; mesti
kuldi sem mældur hefir verið í Bagdad er -4- 5 ,°6. í
Babylon, sem liggur dálítið neðar (25 m.), eru hitastigin
svipuð. Úrkoman er yfirleitt mjög lítil og mismunandi í
ýmsum hjeruðum, sumstaðar aðeins tæpir 100 mm. á ári,
mest 500 mm. á ári. í Vestmanneyjum er úrkoman
1320 mm., í Stykkishólmi 660 mm. Með þessu loftslagi
hlyti Mesopótamía mest öll að vera brennheit, gróðrarlaus
eyðimörk, ef fljótin bættu ekki úr.
Aðalfljótin Eufrat og Tigris koma sem fyrr var getið
norðan úr Armeníu, þar eru há fjöll og úrkoma mikil