Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1921, Síða 101

Marttafjelagssiðferði
loi
ætla líka að þeir sjeu óháðir öðrum löndum, en það er
gjörsamlega rangt — og hættulegt að vita eigi betur.
Til þessarar öfugu sjálfstæðistilfinningar átti það rót
sína að rekja, að t. a. m. ýmsir menn á hinum erfiðu
tímum heimsófriðarins ljetu skoðanir sínar í ljós í blöðun-
um eða annarsstaðar oft á alveg óhæfilegan hátt, án
þess að taka tillit til þess, hve háðir vjer erum útlöndum.
Fyrir þessa tilfinningu bera landfræðiskennararnir að
miklu leyti ábyrgð.
Hvers vegna rannsaka landfræðiskennararnir eigi með
börnunum, hve mjög framfærsla vor hvílir á samábyrgð
og samvinnu.
Halda þeir, að t. a. m. nokkur uppskipunarmaður hafi
nokkurn tíma gjört sjer ljóst, hve mikla vinnu þarf til
þess að hann geti fengið sjer einn bolla af kaffi.
Pað hefur þurft að ryðja skóga í Brasilíu, undirbúa
jörðina, sá og rækta og skera upp, — afarmarga verka-
menn. Enn fremur að aka kaffinu til næstu járnbrautar-
stöðva. Til að geta það, þarf að búa til vagna. Efnið
í þá er flutt víðsvegar að, öxlarnir trá Pýskalandi, vagn-
kassinn frá Norðurameríku o. s. frv., — aftur fjöldamargir
verkamenn. Pá er járnbrautin, að leggja hana, gerð eim-
reiðarinnar. Svo geymsla kaffisins í vörugeymsluhúsi í
hafnarbænum, bygging vörugeymsluhúsanna o. s. frv.
Þá flutningurinn á eimskipum til Európu. Gerð eim-
skipanna, og í Európu skipting á kaffinu og flutningur á
marga staði, þangað til kaffibaunirnar koma að lokum til
kryddmangarans, þar sem verkamaðurinn kaupir kaffið.
Mennirnir, sem vinna að þessu, sem hjer er lauslega
drepið á, skifta miljónum, og þó var þetta að eins kaffi-
baunin, en þá er rjóminn, sykurinn og sjálfur kaffibollinn
eftir. I öllutn löndum vinna afarmargir menn að þessu.
Og þetta var þó einungis kaffi verkamannsins, en
íhugið á sama hátt aðrar nauðsynjar hans: fæði, klæði,