Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1981, Síða 10

afurðanna. Yfirleitt framleiða góðar kýr mjólk í u.þ.b. 10
mánuði á ári, og jafnvel í geldstöðu þurfa þær orku umfram
viðhaldsþörf til endurnýjunar eigin líkamsvefja og fóstursins.
Orkuþörf fóðursins er ekki tiltakanlega mikil fyrr en á síðustu
2-3 mánuðum meðgöngutímans, en sá tími er einmitt geid-
staða kýrinnar. Fóðurþörf til þessara nota verður að bæta við
viðhaldsþörfina — og hið sama gildir ef kýrin er aflögð og þarf
því að braggast vel fyrir næsta mjaltaskeið eða þegar ungar
kýr í vexti eiga í hlut.
Eftir burð eykst orkuþörfin ört og er mest fyrstu 1-3 mán-
uðina, á meðan kýrin er í hámarksnyt. Orkuþörf til fram-
leiðslu á einu kg af 4% feitri mjólk er 0,4 FE. Bæði orkuinni-
hald mjólkur og orkuþörf til framleiðslu hennar er breytileg
eftir fituinnihaldi. Hana verður því að umreikna í 4% mæli-
mjólk, skv. þessari jöfnu:
Kg 4% mm. = M (0,4 + 0,15 F%),
þar sem M er mjólkurmagn í kg og F% er fituprósenta
mjólkurinnar. 1 reynd er sjaldan tekið tillit til smárra frávika í
fituinnihaldi.
Kýr, sem vegur 400 kg og framleiðir 4000 kg mjólkur á ári
þarf u.þ.b. 1400 FE til viðhalds og fósturþroska og 1600 FE til
mjólkurmyndunar. Ef tekið er með í reikninginn það fóður,
sem e.t.v. kann að fara til spillis, eykst fóðurþörfin sem því
nemur. Með auknum afurðum þarfnast kýrin, skv. reglunni,
400 FE á hver 1000 kg mjólkur. I reynd verður hins vegar að
reikna með meiri fóðurþörf, m.a. vegna þess að stórir fóður-
skammtar meltast lakar.
Próteinþörf.
Prótein er nauðsynlegt til vaxtar og endurnýjunar vefja lík-
amans. Það sér líkamanum fyrir efni til vöðvamyndunar og til
uppbyggingar mjólkurpróteins í júgrinu. Prótein eru marg-
brotin næringarefni, sem byggð eru upp úr aminósýrum, sem
tengjast eftir ákveðnum mynstrum í keðjur og mynda gerðir
próteina, sem eru einkennandi fyrir hverja dýrategund fyrir
12