Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1981, Blaðsíða 21

við hvaða skilyrði mjólkur-, edik- og smjörsýrumyndun er
örust (úr Heyverkun, fræðsluriti B.I. nr. 1, 1980):
Mjólkursýra................ 15-25° C, pH 3,5
Ediksýra................... 25-30° C, pH 4,5
Smjörsýra.................. 30-40° C, pH 5,0
Grundvallaratriði votheysverkunar eru þessi:
A. Útilokun lofts er nauðsynleg til að koma í veg fyrir
öndun og myglumyndun, sem valda næringartapi. Mikilvægt
er að sjá um að votheysgeymslan sé loftþétt og að áfylling
gangi hratt fyrir sig. Vel jafnað hey fellur betur saman en
ójafnað og söxun og marningur auðvelda þjöppun, sem í
flatgryfjum má framkvæma með dráttarvél. Plastyfirbreiðsl-
ur hindra að loft berist í yfirborð votheysstæðu, og ferging er
æskileg.
B. Sé heyið látið súrna af sjálfsdáðum lækkar sýrustigið
hægt. Notkun súrra íbætiefna við hirðingu veldur snögg-
lækkun á pH þannig að hætta á óæskilegum efnabreytingum
minnkar verulega. Hér er íblöndun maurasýru algengust, en
önnur efni eru stundum notuð. Best er að slá grasið þegar það
er sykurríkt, en einnig er hugsanlegt að bæta sykrum í vot-
heyið, þá sem fóðursykri eða melassa. Mysa, og þó einkum
mysuþykkni eru forvitnileg innlend íblöndunarefni í vothey.
Aukið sykurinnihald veldur hraðari sýrumyndun af völdum
mjólkursýrugerla.
C. Forþurrkun grass á velli er æskileg. Mjög blautt gras er
hagsætt smjörsýrugerlum, en ekki mjólkursýrugerlunum. Af-
rennsli verður líka meira, og þar með eykst efnatap af þeim
sökum. Þó er ekki rétt að forþurrka of mikið. Erfiðara er að ná
lofti úr þurru heyi, og hættan á íhitun eykst. Einnig verður
um að ræða eitthvert tap á næringarefnum, áður en hirt er.
Hæfilegt rakastig við hirðingu er talið 70-75%.
Svo sem fyrr segir er best að slá þegar gras er sykruríkt, þ.e.
ungt og í björtu veðri. Mikil notkun köfnunarefnisáburðar
dregur úr sykruinnihaldinu, og yfirleitt eru meiri sykrur í há
en grasi af fyrsta slætti. Votheysverkun er að ýmsu leyti for-
23