Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1981, Blaðsíða 27

FÓÐRUNIN SJÁLF
Fóðurstyrkur á mjaltaskeiði.
Þörf mjólkurkúa á orku og nauðsynlegum næringarefnum er
sem fyrr segir, gefin upp í svokölluðum normum, sem byggð
eru á vísindalegum rannsóknum, og hafa reynst mikilvæg
hjálpartæki við fóðrun mjólkurkúa og annars búfjár. (Sjá
töflu nr. 1).
Afurðageta einstakra kúa byggist á erfðum, en næring og
ýmsir umhverfisþættir ákvarða síðan, hversu vel þessi geta er
nýtt. Það, hversu vel er fóðrað, hefur áhrif á afurðir, fóðurþörf
og hagkvæmni. Sýnt hefur verið fram á, að ef fóðrað er undir
normi, minnka afurðirnar. Dýr í góðu líkamlegu ástandi geta
notað birgðir líkamans til að vega upp á móti undirfóðrun í
stuttan tíma. Þetta getum við notað okkur að vissu marki, og
hagað fóðrun samkvæmt því. Yfirfóðrun eða mikil fóðrun
leiðir í einstökum tilvikum af sér aukna nyt, en sé litið á lengra
tímabil verður lítið eða ekkert úr þessari aukningu. Nýlegar
norskar tilraunir hafa sýnt að fóðrun samkvæmt normi er
nægileg, jafnvel fyrir kýr í hárri nyt. Fóður framyfir það notar
skepnan að miklu leyti til eigin þyngdaraukningar. Sé fóðrað
samkvæmt normi, má reikna með að síðasta fóðureiningin
gefi 1-1,5 kg mjólkur, en með auknu fóðri aukist nytin aðeins
um 0-0,5 kg/FE. Það er því einber sóun og litil búmennska að
fóðra um of á kjarnfóðri. Þó svo að normfóðrun virðist hag-
kvæmust til langs tíma, er ekki þar með sagt, að frávik í styttri
tíma þurfi að þýða tap. Nú á dögum er talið sjálfsagt að líta á
fóðrunina yfir mjaltaskeiðið í heild, því að undirfóðrun á
vissum tímum má vinna upp með yfirfóðrun á öðrum. Menn
ræða gjarna um mjaltaskeiðs-geldstöðuhringinn. Kvendýr
hafa þann eiginleika að geta birgt sig upp af efnum og orku í
lok meðgöngutímans, séu þau á ærnu fóðri. Þessar birgðir eru
síðan notaðar á fyrstu vikum og mánuðum mjaltaskeiðsins, en
nánar verður vikið að þessu síðar.
29