Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1981, Blaðsíða 28

Rétt notkun próteins í fóðri mjólkurkúa.
I kaflanum um próteinþörf var þess getið, að jóturdýr eru ekki
eins háð samsetningu próteins og einmaga dýr. Próteinnorm
eru líka sveigjanlegri en orkunormin, og er það athyglisvert,
þar sem prótein er yfirleitt dýrt. Samkvæmt niðurstöðum
afurðatilrauna er best að gefa mjólkurkúm 60-65 g meltanlegs
hrápróteins á hvert kg 4% mjólkur, og virðist það a.m.k. gilda
um kýr í hámarksnyt. Minni próteingjöf dregur úr nytinni, en
hefur minni áhrif hjá kúm í 20 kg eða minni dagsnyt. Þetta
virðist rökrétt. í fyrsta lagi geta kýr í hámarksnyt tæplega étið
sem samsvarar framleiðslunni. Kýr í góðu ástandi geta nýtt
sér fituforða líkamans sem orkuiind, án þess að prótein lík-
amans komi þar á móti svo nokkru nemi. í öðru lagi meltist
prótein lakar sé fóðrið mikið. I þriðja lagi og e.t.v. hinu þýð-
ingarmesta eru áhrifin á próteinuppbygginguna i vömbinni.
Sé kýr í lágri eða meðalnyt, mun það prótein, er örverurnar
mynda, ásamt því próteini, er sleppur heilt í gegnum vömb-
ina, nægja til viðhalds og mjólkurmyndunar. Með aukinni
nyt hættir próteinmyndunin að hrökkva fyrir þörfinni. Þó svo
að sama magn meltanlegs próteins sé gefið á hvert kg
mjólkur, er hugsanlegt að skortur verði, ef sá hluti fóður-
próteinsins, sem kemst til júgursins sem aminósýrur, minnkar.
I raun þýðir þetta að próteingjöfin skiptir minna máli hjá
kúm í lágri dagsnyt en hárri. Sé próteinið dýrt, mun 55 g
mp./kg mjólkur vera hagkvæmust upp undir um 20 kg dags-
nyt.
Átgeta.
Eins og nafnið bendir til, er átgeta skepnu mælikvarði á það,
hversu mikið hún getur étið á dag, mælt í kg af purrefni í fóðri.
Þó svo að meltingarfæri jórturdýra séu mikil að rúmmáli,
getur þó oft verið erfitt að koma nægu fóðri í dýrin, einkum
þegar þau eru í hámarksnyt. Þeir þættir, sem mest áhrif hafa á
átgetu kýrinnar, eru einkum stærð hennar, afurðageta og
nythæð. Auk þess má nefna holdafar kýrinnar, samsetningu
og eðlisástand fóðursins, tímann, sem veittur er til átsins og
ýmsa þætti fjósamennskunnar og fjóssins.
30