Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1982, Blaðsíða 67
Túnstœrð miðuð við búfjárfjölda.
Að sjálfsögðu er kostur að hafa tiltölulega stór tún miðað við
fjölda búfjár. Hversu stórt túnið þarf að vera, til þess að
ásetningur sé ætíð öruggur og fóðurgæði séu trygg, er þó undir
mjög mörgu komið, svo sem:
— Legu landsins og jarðvegsgerð.
— Gæðum ræktunar, grastegundum og fleira þvílíku.
— Stærð, legu og gæðum úthaga, sem hentar til beitar og
þar með til að létta beit af túni.
— Hvernig búfé á jörðinni er saman sett; kúabú, sauð-
fjárbú, blönduð bú, fjöldi hrossa, geldneyta o.s.frv.
— Notkun tilbúins áburðar og búfjáráburðar, dreifingar-
tíma og skiptingu.
— Veðurfari, hæð yfir sjó.
— Kalhættu og skilyrðum til grænfóðurræktar.
Ymislegt fleira má nefna, svo sem eins og ástand girðinga,
vetrarbeit og fleira, en það verður ekki gert hér frekar.
Höfuðnauðsyn er að bændur séu ætíð vel birgir með hey og
þar með þurfa þeir að halda í heiðri það grundvallaratriði að
halda áhöfn jarðar í samræmi við það.
Kröfur um landstærð, t.d. ærgildi eða kúgildi á ha., hljóta
af ofansögðu að vera breytilegar. Má hugsa sér 0,8-1,3 ha. á
kúgildi. Þurfi túnið að vera verulega stærra en 1 ha. á kú,
hlýtur eitthvað að vera að, einkum ef veðurfarsskilyrði eru
sæmilega góð.
Grastegundir.
Um einstakar grastegundir verður ekki mikið fjallað hér af
mér, en aðeins vitnað til þess sem Bjarni Guðleifsson víkur að
auk ýmissa heimilda um efnið (2, 6, 7, 8, 13).
Eins og fram kemur í ritgerð eftir Jóh. Sigvaldason (9), er
hlutdeild þriggja grastegunda um 70% í norðlenskum túnum:
vallarsveifgras 25%, vallarfoxgras 22% og snarrót 25%. Þetta
er þó nokkuð misjafnt eftir landshlutum og jarðvegsgerð og
má vera að þessi hlutföll breytist eitthvað með árunum.
Undanfarin ár hefur lítið bæst við af nýræktum og endur-
69