Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1967, Blaðsíða 104

104
HÖFUNDIJR GAMLA NÓA
endað í Kaupmannahöfn á ári Christs hingaöhurðar 1768“. í Landsbókasafni eru
uppskriftir í Lbs. 667, 4to og í ÍB 222, 8vo. í Lbs. 667, 4to gerir Eiríkur grein fyrir
sér á þessa leið:
„Reisubók Eiríks Björnssonar víðförla. Formáli um manngreining til Víðferlis
sögu þessarar. Þeim velgreindu og veldæmu yfirlesendum ágrips þessa sé vitanlegt,
að það hefi eg einkanlega í rit fært í þeirri meiningu að gefa nokkrum góðum vanda-
bundnum vinsama ávísan um framdrif ævi minnar í fjarlægum löndum frá minni
fósturjörðu. En komi það fleirum fyrir sjónir eður til áheyrnar, þeim er lyst hafa
til að verða áskynja margs þess, er annarstaðar fram fer og viðgengst í heiminum,
sér til nokkurrar nytsamlegrar íhugunar og eftirþanka svo vel sem skemmtunar og
gagnsamlegs fróðleiks, þá hljóta þeir, einkuin þá langt er frá liðið, að vita nokkur
deili á mér, sem eru þessi í fljótri yfirferð.
Nafn mitt er Eiríkur, faðir minn var prestur að Hjaltabakka í Húnavatnsþingi að
nafni séra Björn Þorláksson Grímsson[ar], en móðir mín Kristín Halldórsdóttir.
Séra Halldór var prestur að Bægisá og prófastur í Vöðlusýslu, sonur [Þorláks]
prests að Auðkúlu og prófasts í Húnavatnsþingi, þau voru bæði ættuð úr Vöðlu-
eða Eyjafjarðarsýslu . . . öfluðu þau saman í ektaskap sínum 18 barna, af hvorjum
eg er eitt. Eg er þar fæddur á árinu 1733 þann fyrsta dag novembris mánaðar, ólst
síðan upp hjá fósturforeldrum Einari og Guðrúnu að Smyrlabergi á Ásum, lærði
minn kristindóm og nokkuð í grundvelli þess latinska tungumáls eftir að eg hafði
lært að lesa og skrifa, en þá tímar fram liðu cg eg þroskaðist lagði eg mig með ann-
arri nauðsynlegri vinnu helzt eftir smíðahandverkinu. Þegar eg var orðinn tuttugu
og þriggja ára að aldri og til að forframa mig betur í nefndu handverki og sjá mig
um hjá framandi þjóðum og kynna mér siðu þeirra og uppheldis arheiði, sökum
þess fór eg í góðu leyfi foreldra minna með venjulegu farar skírteini þaðan frá landi
anno 1756 ......
- Aftan við Víðferlissöguna segir Eiríkur í stuttu máli frá því, er hann brá sér til
Islands lil þess að finna föður sinn, en hann var þá nýdáinn. Lýkur hann sögunni á
þessa leið: „ . . . hafði sú heila reisa varað í allt 14 vikur og 5 daga. Kom eg svo
í land um haustið 1768 og lofaði við mig eður rétt að segja hét því í mínum þönkum
að sækja hvíld og rósemi í landinu. Vil eg svo að lyktum enda minn lítinn Journal
og segja: Lofað veri nafn Drottins þess, sem gjörði himin og jörð.
Endað í Kaupmannahöfn þann 30. Decembris anno 1768. Eiríkur Björnsson.
1. Reisuna fékk eg enn ei ent
allt frá vöggu ungdóms ára
og til grafar dauðans sára
sífellt hefur mig sorgin spennt.
En fvrir Herrans hjástoð kláru
hefi eg yfir land og báru
lukkulega raunar rennt.