Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1967, Blaðsíða 162
158
ENDURSKOÐUN VÖLUSPÁR
Dvalins liði“ með því að fella brott tvö síðustu vísuorð K 15 (9-10. Sjá H 15.). Þá
bendir breytingin aur\anga (K 14) í ^rvanga (H 14) til þess, að E vilji slíta sem
gerst tengsl milli H 13 og „formála“ H 15: H 14. Orðið aurvanga (K 14) hljóta allir
að setja í samband við dvergsheitið Aurvangr (K 13 - H 13), en hið breytta orð síð-
ur. 0rvanga (Sbr. t. d. 0rlendi, preiga.) mætti skoða sem andstæðu „víðavangs“ (Sbr.
fyr víðum vangi, Sigv. 2, 2.) og kæmi þannig í sama stað niður og aurvangar (iður
jarðar).
Ef gert er ráð fyrir, að Heftifíli (H 13, 3) sé eitt nafn (Sbr. Fíli í 1. vo.), en ekki
tvö (hdr. hefti fili), eru nöfnin í dvergatölum Völuspár Hauksbókar 55 (H 11-13)
+ 13 (H 15) eða 68 alls. Þó ber þess að minnast, að af 55 nöfnum H 11-13 eru 4
tvítekin (H 11 og 13, 5-6) og af 13 nöfnum H 15 (Sbr. K 15.) hafa 2 komið fyrir
áður (Ái í H 12 og Eikinskjaldi í H 13. Sbr. K 11 og 13.).
Breytingar - án eða samfara tilfærslu - eru þessar
A) á nöfnum K 11:
1) Bívgrr (5) > Bífurr (H 12, 1),
2) Bávgrr (5) > Bgfurr (H 12, 1),
3) Ánarr (7) > Oraarr (H 12, 3);
B) á nöfnum K 12:
1) Veigr (1) > Veggr (H 11, 7),
2) Þekkr (3) > Þrár (H 12, 5),
3) Nár (5) > Nýr (H 12, 7);
C) á nöfnum K 13:
1) Hefti, Víli (3) > Heftifíli (H 13, 3),
2) Svíurr (4) > ok Sviðr (H 13, 4),
3) Frár (5) > Frór (H 13, 9),
4) Hornbori (5) > Fornbogi (H 13, 9);
D) á nöfnum K 15:
1) Hlévangr (4) > H1 évargr (H 15, 4),
2) Glói (4) > G1 óinn (H 15, 4).
Þegar þess er gætt, að hér er um að ræða mismunandi nöfn á sömu eða svipuðum
vættum (dvergum og frændum þeirra), skipta ofangreindar breytingar, - hafi ég skil-
ið sjónarmið E rétt, - litlu eða engu merkingarlega, heldur munu þær fyrst og fremst
vera hljóðfræði- eða staffræðilegar, sprottnar af breytingagirni E og sérstökum smekk
hans. Sbr. „Nár ok Náinn“, sem rímar við „Dáinn“ (H 11 og 1.3, 5-6), „Þrár ok
Þráinn“ (H 12, 5), „Nýr ok Nýráðr“ (H 12, 7), „Frór, Fornbogi“ (H 13, 9). Hins
sama dálætis á endurtekningu sama eða svipaðs sérhljóðs - í rímlausum bragarhætti,
- einkum þó stutts eða langs a, gætir greinilega í orðunum „afls - alls - afla“ (H 7.
Sjá 131. bls.) og vísuorðinu „Þá kná Vála“ (H 30, 1). Sbr. enn fremur „harðgpr hpft