Árbók Landsbókasafns Íslands - 01.01.1967, Blaðsíða 211

GUÐSPJALLABÓK ÓLAFS HJALTASONAR
207
that maye hurte us; that we beyng ready both in body and soule, niaye with free heartes accom-
plishe those hynges that thou wouldest haue doen; Thorough Jesus Christ our Lorde.
Altarisbók:
19. sd. e. tr. O Almectige oc barmhertige Gud | Vdlyck mildelige alle ting som oss ere emod |
At wi lcdige baade i Sielen oc Legemet | maa de tingist som dig til hpre met frij hierter vdrette
| Ved vor Herre Jhesum Christum | som met dig leffuer oc regnercr | -
Guðspjallabók:
20. sd. e. tr. HEyr þu almattuge og myskunsame Gud j vte byrg þu inilldiliga alla þa hlute |
sem at oss eru gagnnstadliger j suo at vier liduger j salu og life j mættum j þeim hlutum sem þier
til heyra | med lostugum huga og hiarta epter fylgia | og vpp retta. Fyrer vornn Drottinn Jesum
Christum | sem med þier lifer og rikir j einingu hins helga Anda eirn Gud vm ollar allder allda.
Bænabók:
22. sd. e. tr. LORDE we beseche thee to kepe they housholde the churche in continuall god-
iines; -
Altarisbók:
21. sd. e. tr. 0 Herre Wi bede dig | du vilst oss som din fattige hussinde i en idelig Gudelig-
lied beuare | —
Guðspjallabók:
22. sd. e. tr. HEyr Herra Gud vier bidium | vardueit þu þin hiu med jdugligri millde þinne | -
Af dæmum þessum virðist mega álykta, að texti Guðspjallabókarinnar og Altaris-
bókarinnar standi hvor öðrum nær en texta Bænabókarinnar þrátt fyrir mismuninn
í röð kollektnanna. Hitt er auðvitað mögulegt, að fyrst bafi verið stuðzt við Bæna-
bókina, en svo hafi Altarisbókin ráðið úrslitum. En endanlega niðurstöðu er ekki
hægt að fá, fyrr en handbók Marteins biskups hefur verið rannsökuð auk hinna fornu
messubóka úr kaþólskum sið hér á landi, sem varðveitzt hafa.
Hitt er það, að val pistla á 2. sd. í aðv., 1. og 2. sd. e. tr. og 10. sd. e. tr. virðist
benda til enskra áhrifa eða gallikanskra. En þeir pistlar mega heita óbreyttir í Helgi-
siðabók 1934.
Þegar textaval pistla og guðspjalla er athugað að öðru leyti, kemur í ljós, að
Olafur biskup fer aðrar götur en Palladíus. Að vísu var það frjálst, því að í kirkju-
skipuninni er aðeins Jyrennt tiltekið um þetta: Á sd. í föstuinngangi átti guðspiallið
að vera Matt. 3., og átti þá að útskýra sakramenti skírnarinnar, á föstudaginn langa
átti að lesa píningarsöguna úl af fjórum guðspjallamönnum samandregna eftir Bug-
enhagen, og á vitjunardegi Maríu átti að lesa Jes. 11:1-10; þar hefur Olafur biskup
reyndar Jes. 11: 1-5, hvernig sem á því kann að standa. Að öðru leyti átti að predika
hið vanalega sunnudagsevangelíum.
Af vali lestexta sést, hversu fastheldinn Olafur biskup er við missaletextana. Kem-
ur það einkum í Ijós á nýársdag, í seinni textaröðinni á sd. í föstuinngangi, sd. í
miðföstu, 8. sd. e. tr. og síðast, en ekki sízt, á 25. sd. e. tr. Þann dag heldur hann
missaletextunum andstætt Nýja testamentinu 1540, en Lúter sjálfur innleiddi hina