Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1987, Side 49

HALLDÓR HERMANNSSON 49
Cornell University Library,
Ithaca, N.Y., 8. des. 1937.
Kæri vinur,
Það á varla vel við núna, þegar hátíðirnar nálgast og ríkir friður á
jörðu og góðvild til manna (samkvæmt guðspjöllunum, en ekki dag-
blöðunum), að ég skuli setjast niður og skrifa þér það, sem á gamalli
góðri íslenzku heitir skammarbréf-, en það er nú samt það, sem ég
ætla að gera.
Og ástæðan til þessa er ritdómur þinn, sem ég nýlega las í
Morgunblaðinu um hina nýju facsimile útgáfu Munksgaards af
Sæmundar Eddu. Petta er sú allra óheppilegasta af þessum útgáfum
hans, og henni ætti ekki að hrósa, heldur ber að víta hana stranglega.
Svo merkilegt handrit sem þetta er ætti að gefa út með öllum þeim
tækjum og þeirri reynslu, sem til er á því sviði, og gera hana að öllu
sem líkasta handritinu sjálfu, og það var einmitt það, sem reynt var
að gera í útgáfu þeirra Wimmers og Finns. Pað er svo langt frá því, að
þessi nýja útgáfa taki henni fram, að hún stendur á baki henni bæði
að útliti og jafnvel að læsileik. Það er óvönduð, kæruleysisleg
afmyndun, þar sem ljósmyndarinn og prentarinn hafa farið sínu
fram, en enginn handritaþekkjari eða smekkmaður hefur komið
nærri. Og svo kostar þessi útgáfa 300% meira en fyrri útgáfan. Það er
ekki rétt að tæla íslendinga til að kaupa hana. Það má lofa
Munksgaard fyrir það, sem hann gerir vel, en ekki fyrir það, sem
hann gerir illa. Þessar útgáfur eru alltof dýrar, og þær eru svo dýrar,
af því útgefandinn gefur vinum sínum og vildarmönnum eintök, en
söfn, sem kaupa þær, eins og t. d. Fiskesafnið hefur orðið að gera,
borga brúsann, og það á kostnað annarra bóka um íslenzk efni. Ég
komst að því í fyrra sumar í Höfn, að eintök þau, sem söfn á íslandi
fá, fyrir þau borgar Sambandssjóðurinn í Höfn.
Ég held ég eigi upptökin að þessum facsimile útgáfum, því að þegar
ég var við Árnasafn 1925-26, stakk ég upp á því, að Árnanefndin
reyndi að fá fé af því opinbera eða Carlsbergssjóði til þeirra og skyldi
byrjað með Staðarhólsbók eða Konungsbók af Grágás í tilefni af
Alþingishátíðinni. En þverhöfði eins og Finnur var taldi hann öll
tormerki á því og þverskallaðist við því, af því að hann átti ekki
sjálfur frumkvæðið að því. Samt fór svo, að Sambandssjóður gaf út
íslendingabók og tileinkaði sjálft ritið (ekki útgáfuna) Alþingi
íslendinga, sem var í sjálfu sér hneyksli, því að enginn hafði rétt til að
tileinka rit Ara nema Ari sjálfur. En Munksgaard tók upp hugmynd-