Frjáls verslun - 01.10.1994, Blaðsíða 37

Þú verður fyrst og fremst að treysta á eigin lífeyrissjóð í framtíðinni.
Hafðu sparnaðþinn sjálfvirkan
og sjúkratryggingar í stórauknum
mæli til að forðast fjárhagslegan skell.
Reynslan sýnir að flestir gera ekki
róttækar breytingar á lífi sínu fyrr en
þeir neyðast til þess. Læknar geta
staðfest ótal sögur af fólki sem hætti
ekki að reykja eða borða óholla fæðu
fyrr en það mátti til vegna heilsu-
brests. Allt þetta fólk hefði viljað víkja
út af hættubrautinni á meðan allt lék í
lyndi - til að forðast skellinn síðar.
Niðurstaðan er þessi: Að hætta að
reykja er gamalt áramótaheit en það
er alls ekki gamaldags. Það er tákn
um framsýni. Vertu framsýnn.
Líklegast á ríkissjóður besta slag-
orðið um sparnað þótt ekki sjái þess
merki að ríkið sjálft fari eftir því. Slag-
orðið er: „Eyddu í sparnað." Það er
gott áramótaheit. Allir kannast við
áform um að heíja reglulegan sparnað
tfl ævikvöldsins, skapa eigin lífeyri,
en fáir koma því í verk nægilega
snemma á k'fsleiðinni.
Því fyrr, sem þú byrjar að spara,
þeim mun lengur vinna vextimir fyrir
þig. Dæmi: Sá, sem leggur fyrir 10
þúsund krónur á mánuði frá 20 tO 30
ára aldurs og lætur uppsafnað sparifé
halda áfram að ávaxtast til eftirlauna-
áranna, á við 70 ára aldur 17 milljónir
króna miðað við að árleg ávöxtun sé
6%. Sá, sem leggur fyrir sömu upp-
hæð frá 30 til 40 ára aldurs, á hins
vegar næstum helmingi minna, eða
rúmar 9 milljónir króna. Byrjaðu því
strax að spara og láta vextina vinna
fyrir þig.
í viðskiptalífinu er mikið af fólki í
eigin atvinnurekstri; einyrkjum, sér-
fræðingum og fólki með reksturinn á
eigin nafni í stað hlutafélags. Þetta
fólk er ekki með skylduaðild að faglíf-
eyrissjóðum, eins og almennir laun-
þegar en er engu að síður skylt að
vera í einhverjum lífeyrissjóði. Þeir
geta valið í hvaða lífeyrissjóði þeir
vilja vera. Mikill misbrestur er á að
fólk í eigin rekstri fari að lögum og
greiði í lífeyrissjóð.
Framtíðarsýnin er sú að fólk verði
fyrst og fremst að treysta á eigin líf-
eyrissjóð, fremur en á faglífeyrissjóði
samtaka launamanna, ætli það ekki að
búa við stórskert lífskjör á ævikvöld-
inu. Tvennt kemur til. Staða hinna
almennu lífeyrissjóða er ekki sterk,
þegar á heildina er litið, og ætla má að
stuðningur hins opinbera við aldraðra
muni ekki aukast á næstu áratugum
þar sem velferðarkerfið á þegar undir
högg að sækja.
Þótt fjárhagsstaða ýmissa lífeyris-
sjóða hafi batnað verulega á tímum
hárra raunvaxta á undanfömum árum
lítur heildardæmið illa út. „Lífeyris-
mál landsmanna eru mesta tíma-
sprengja í efnahagslífinu,“ er setning
sem heyrist oft í umræðum manna
um efiiahagsmál. í heildina hafa
skyldulífeyrissjóðir lofað meiru en
þeir geta staðið við. Aldurssamsetn-
ing þjóðarinnar er einnig að breytast.
Fjölmennir árgangar munu á næstu
árum fara á eftirlaunaaldur og því mun
eftirlaunaþegum fjölga verulega.
Það vantar til dæmis um 80 millj-
arða króna inn í lífeyrissjóð opinberra
starfssmanna svo hann geti staðið við
skuldbindingar sínar. Hvar á að taka
það fé? Frá skattborgurum sem
þegar telja byrðar sínar of miklar?
Skerðing virðist óumflýjanleg í fram-
tíðinni þegar hin fjölmenna kynslóð,
sem nú greiðir í lífeyrissjóðina, fer á
eftirlaunaaldur. Ekki má heldur
reikna með að jafn fjölmennir árgang-
ar, og nú greiða í lífeyrissjóðina,
standi undir sjóðunum í framtíðinni.
Nú standa margir undir fáum en í
framtíðinni munu margir þurfa að
standa undir mörgum. Sömuleiðis
hefur áhugi launamanna á séreigna-
sjóðum vaxið á meðan áhuginn hefur
dvínað á hinum almennu lífeyrissjóð-
um. Kröfur um að afnema skylduaðild
að lífeyrissjóðum eru að verða há-
værari.
Láttu til skarar skríða í spamaði um
þessi áramót og byrjaðu að spara.
Betra er að byrja smátt en byrja alls
ekki. Og betra er að byrja seint en
aldrei. Byggðu upp þinn eigin lífeyris-
sjóð. Hafðu spamað þinn sjálfvirkan,
láttu draga af tékkareikningnum þín-
Skipulagður sparnaður er áramótaheit sem margborgar sig. Umfram allt;
byggðu upp eigin lífeyrissjóð.
L
37