Morgunblaðið - 08.12.2001, Blaðsíða 58

MINNINGAR
58 LAUGARDAGUR 8. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ JónmundurJónsson fæddist
á Möðruvöllum í
Kjós 6. mars 1920.
Hann lést 1. desem-
ber síðastliðinn.
Hann var sonur
hjónanna Jóns Guð-
mundssonar, f. 18.
júlí 1888, d. 28. maí
1939, og Ólafar
Jónsdóttur, f. 8. júní
1883, d. 28. apríl
1922, hún var frá
Melum á Kjalarnesi.
Jónmundur átti einn
albróður, Þorgeir, f.
12. ágúst 1921, d. 24. ágúst
1996.
Jónmundur missti móður sína
tveggja ára gamall og ólst upp
með föður sínum og bróður.
Nokkru síðar hóf
Jón, faðir Jónmund-
ar, sambúð með
Margréti Jónsdótt-
ur frá Litlabæ í
Kjós.
Hún gekk þeim
bræðrum í móður-
stað. Hann átti tvær
hálfsystur, Ólöfu, f.
24. júní 1924, og
Svanlaugu, f. 28.
janúar 1929. Þær
eru báðar látnar.
Jónmundur var
ókvæntur og barn-
laus.
Útför Jónmundar fer fram frá
Möðruvöllum í Kjós. Jarðsett
verður frá Reynivallakirkju
laugardagin 8 desember og
hefst athöfnin klukkan 14.
Jonni frændi var búinn að gera
margt á sinni löngu ævi. Hann var
bóndi og mjög laginn í höndunum.
Það kom sér oft vel í sveitinni, því
menn urðu að bjarga sér sjálfir í þá
daga, gera við dráttarvélar, smíða
sjálfir það sem upp á vantaði og gera
við aðrar vélar þar sem langt var til
byggða. Ég man þegar ég var strákur
í sveit á Möðruvöllum hjá þeim
bræðrum þá smíðuðu vagn sem þeir
drógu heilan galta á. Síðan var vagn-
inn keyrður inn að hlöðudyrum þar
var galtinn dreginn í heilu lagi inn í
hlöðuna. Þetta þótti mikil tæknibylt-
ing í þá daga.
Jonni átti mjög fallega hesta. Hann
hélt mikið upp á hestana sína, einkum
þó jörpu hestana. Það fengu nú ekki
allir að koma á bak þeim. Jonni átti
mjög fallegan hest sem hann minntist
oft á. Þessi hestur hét Léttir. Í stof-
unni á Möðruvöllum hékk mynd af
Létti. Það vakti oft umræður um
hesta og þá einkum um þennan uppá-
haldshest. Jonni smíðaði yfir gamlan
Nash-jeppa. Hann byggði tréhús yfir
hann. Það var unun að fylgjast með
honum því allt lék í höndum hans.
Sannkölluð listasmíð.
Í sumarbúðum KFUK í Vindáshlíð
leituðu starfsstúlkurnar oft til hans
því hann var mjög greiðagóður og
gott að leita til hans. Jonni var mjög
barngóður maður. Hann kom oft við í
sumarbústaðnum mínum Lækjar-
bakka í landi Möðruvalla þar áttum
við Jonni og fjölskylda mín oft góðar
stundir saman.
Síðustu árin dvaldi Jónmundur á
Elliheimilinu Grund, þar var hugsað
vel um hann og þar leið honum vel.
Blessuð sé minning hans.
Árni Friðrik Markússon.
Jónmundur rak félagsbú á Möðru-
völlum ásamt bróður sínum, Þorgeiri.
Eftir lát föður þeirra tóku þeir form-
lega við búinu, þá aðeins 18 og 19 ára.
Þeir ráku búið til ársins 1995. Þá
fluttist Jónmundur til Reykjavíkur
ásamt foreldrum mínum, Þorgeiri
bróður sínum, og eiginkonu hans,
Ingibjörgu Sveinbjörnsdóttur
frá Hámundarstöðum í Vopnafirði.
Þau þrjú, foreldrar mínir og hann,
fluttu á elli- og dvalarheimilið Grund
við Hringbraut 50, þar sem Jónmund-
ur dvaldi til dauðadags.
Um 15 ára skeið vann Jónmundur í
Reykjavík til að afla búinu tekna en
Þorgeir rak þá einn búið á Möðruvöll-
um. Samvinna þeirra bræðra var ein-
stök, bar þar aldrei skugga á. Jón-
mundur var mjög hæglátur maður og
handlaginn, fór sér aldrei óðslega að
hverju sem hann gekk, skoðaði alla
hluti frá öllum hliðum og tími skipti
hann aldrei máli. Hlutirnir tóku ein-
göngu þann tíma sem þeir þurftu,
annað skipti ekki máli. Þótti okkur
bræðrabörnum hans oft nóg um. Að
vissu marki gekk hann okkur í föð-
urstað. Í uppvexti okkar fannst okkur
systkinunum að alltaf þyrfti að gera
jafnt fyrir Jonna og pabba. Ég man
eftir honun gera við hina og þessa
hluti sem komu víða að, frá bændum
sveitarinnar. Hann var einstaklega
hagur bæði á tré og járn. Þúsund
þjala smiður.
Ég hlaut þau forréttindi að ganga
með Jonna síðasta spölinn í þessu lífi.
Ég hugsaði eitthvað á þessa leið,
þessa síðustu löngu en samt fögru og
tilfinningaríku nótt sem hann lifði, ég
var að upplifa það sem ég hafði aldrei
upplifað áður og hugsaði með söknuði
og trega til föður míns og til þess
augnabliks er hann kvaddi þennan
heim án nærveru neins okkar:
Feigðin strýkur föla kinn,
forlög koma og segja:
Á þig hrópar himinninn,
þú hlýtur fljótt að deyja.
Þessa nótt lét ég hugann reika,
horfði á þig ganga hægt, skref fyrir
skref inn í eilífðina eða inn í það
óþekkta sem bíður hvers manns að
þessu tilverustigi loknu.
Ég sá mig litla á leið í skólann í bíl
með Jonna, þögull, traustur, hægur,
óhagganlegur. Það þurfti ekki að
eyða orðum í neitt, við skildum án
orða.
Ég horfði á hendur þessa manns,
sá þær fara nærgætnum höndum um
skrokk hestanna sinna, kemba, tala
við þá í lágum hljóðum, sem enginn
heyrði hvað var. Það var alveg sama á
hverju þessar hendur snertu, þær
meðhöndluðu alla hluti með lagni og
alúð þótt hægt færu, því aldrei var asi
á Jonna. Þrátt fyrir það gekk allt upp
um síðir.
Upp komu minningar um óþolin-
mæði okkar systkinanna þegar okkur
þótti Jonni þurfa að vega og meta alla
hluti frá öllum hliðum áður en hafist
var handa. Það átti ekki við okkur
sem börn og unglinga þegar við vild-
um hespa hlutunum af.
Minning svo ljóslifandi þegar Jonni
keyrði okkur systurnar niður að höfn,
en hann var sá sem keyrði bíl á heim-
ilinu, við systurnar vorum að fara í
skóla vestur á firði með skipi, fullar af
spenningi fyrir því ókomna. Hann
stóð á bryggjunni eins og hann væri
að kveðja okkur í síðasta skipti, með
depurð í augunum og þungan
áhyggjusvip um þá óvissu sem biði
okkar. Þögull en með sömu áhyggjur
og faðir sem kveður börnin sín er þau
fljúga úr hreiðrinu, svo að vissu marki
var hann okkur sem faðir.
Þannig komu minningarnar upp
hver af annarri þessa síðustu nótt
sem við héldumst í hendur og horfð-
umst í augu og ég sá það þótt þú gætir
ekki tjáð þig með orðum (við þurftum
það sjaldnast, skildum hvort annað án
orða) að þú vissir hvert stefndi.
Við hugsuðum trúlega bæði á þessa
leið.
Styttast tekur langa biðin,
leiðarenda bráðum náð.
Þó er eftir hæsta hæðin,
hún er grýtt og þyrnum stráð.
Leiðin út getur verið eins og erfið
fæðingog ég var ákveðin að hjálpa þér
yfir hana, Jonni minn, eins og best ég
gat, með öllum þeim kærleik og styrk
sem ég gæti gefið þér í gegnum þá
fæðingu sem framundan var. Sagt er
að tvisvar verði gamall maður barn.
Minn hugur segir mér að eins megi
segja: Fæðing hvers manns er tví-
þætt, í byrjun lífs hér á jörðinni og í
enda hvers lífs er við skiljum við, fæð-
ing úr lífsins fjötrum í eitthvað
óþekkt sem við öll höfum skiptar
skoðanir um hvað verður.
Þegar leið á nóttina og þú horfðir á
mig, fylgdist með hreyfingum mínum,
fannst fyrir strokum mínum, hlustað-
ir á lága rödd mína, gafst þú mér þau
boð að þú værir að skilja við, sáttur en
þó með ákveðnum trega, óvissu um
hvað við tæki, trúlega þess vegna
hélst þú svo ótrúlega lengi í það sem
þú hafðir, það er lífið, þrátt fyrir að þú
hafðir ekki nærst á nokkurn hátt í
rúma viku.
Skyndilega hættir þú að horfa á
mig, augun leituðu upp eins og þú sæ-
ir eitthvað fyrir ofan og aftan mig og
andlitið fylltist eins konar undrun,
síðan vissu og öryggi.
Ég upplifði að nú vissir þú hvert þú
værir að fara og varst tilbúinn.
Þá kom upp í huga minn síðasta er-
indi Haraldar Hjálmarssonar í ljóð-
inu Feigð:
Dagur er liðinn og niðdimm nótt,
nú fer það að styttast.
Kæri dauði, komdu fljótt.
Hvar eigum við að hittast?
Stundin var komin og það síðasta
sem ég hvíslaði í eyra hans um leið og
hann hvarf á braut var: Takk fyrir
samveruna, Jonni minn, ég bið að
heilsa pabba, ég kem seinna.
Guð veri með þér og farðu í guðs
friði.
Eygló.
JÓNMUNDUR
JÓNSSON
✝ Bjarni Sigjóns-son fæddist á
Hofi í Öræfum 29.
september 1909.
Hann lést á hjúkrun-
arheimilinu Skjól-
garði á Höfn í
Hornafirði 30. nóv-
ember síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Sigjón Jónsson frá
Hofi, f. 24. nóvember
1865, d. 14. ágúst
1914, og Arndís
Halldórsdóttir frá
Lágu-Kotey í Meðal-
landi, f. 19. septem-
ber 1864, d. 2. júní 1952. Systkini
Bjarna sem komust á legg voru
Karl Jören, f. 21. mars 1904, d.
12. apríl 1970, Jónína Sigur-
björg, f. 15. janúar 1906, d. 28.
maí 1931, Þorlákur, f. 3. mars
1907, d. 17. nóvember 1976, og
Þuríður Halldóra, f. 25. maí
1912, d. 14. október 1979.
Bjarni kvæntist eftirlifandi
eiginkonu sinni, Sigríði Stefáns-
dóttur, hinn 14. júlí 1940 og
bjuggu þau í austurbænum í
Svínafelli til ársins 1943 þegar
þau fluttu að Hofi IV, Hofskoti,
og bjuggu þar alla sína búskap-
artíð. Börn þeirra eru: 1) Gunnar
Páll, f. 1940, kona
hans er Ingibjörg
Ingimundardóttir, f.
1956. Börn þeirra
eru Guðrún Bára, f.
1974, Helga Sigur-
björg, f. 1976, sam-
býlismaður hennar
er Árni Pétur Hilm-
arsson, og Ingi
Björn, f. 1982. 2)
Sigurjón Arnar, f.
1944. 3)Unnur, f.
1947. Barn hennar
er Bjarni Sigurður
Grétarsson, f. 1982.
4) Jón Sigurbergur,
f. 1951, kona hans er Áslaug Þor-
björg Guðmundsdóttir, f. 1956.
Börn þeirra eru Bjarni Guð-
mundur, f. 1977, sambýliskona
hans er Védís Helga Eiríksdóttir,
Hjalta Sigríður, f. 1980, sam-
býlismaður hennar er Össur Ims-
land, og Guðni Rúnar, f. 1989. 5)
Stefán Bjarnason, f. 1955, kona
hans er Margrét Guðbrandsdótt-
ir, f. 1957. Börn þeirra eru Bjarki
Elvar, f. 1977, sambýliskona
hans er Steinunn Elna Eyjólfs-
dóttir, og Helena Marta, f. 1983.
Útför Bjarna fer fram frá
Hofskirkju í dag og hefst athöfn-
in klukkan 14.
Faðir okkar, Bjarni Sigjónsson,
missti föður sinn aðeins fimm ára að
aldri og á áttunda ári flutti hann að
Svínafelli í Breiðutorfuna til Þur-
íðar Jónsdóttur og barna hennar.
Eftir að Sigjón dó hafði Jón Bjarna-
son faðir Sigrúnar, sem nú er á
Litla-Hofi, umsjón með búi Arndís-
ar og voru þau í samvinnu við heim-
ilið þar til þau fluttu að Litla-Hofi
árið 1940. Dvaldi pabbi í Svínafelli
til 17 ára aldurs þegar hann flutti
aftur í Hofskot.
Eftirlifandi eiginkona hans er
Sigríður, fædd á Hnappavöllum,
dóttir hjónanna Ljótunnar Pálsdótt-
ur og Stefáns Þorlákssonar. Hún
ólst upp hjá afa sínum og ömmu í
Svínafelli, þeim Páli og Guðrúnu í
Austurbænum, og móðursystkinum
sínum. Hann flutti í Austurbæinn
árið 1937 til unnustu sinnar þar sem
þau eignuðust sitt fyrsta barn.
Þegar Arndís móðir pabba og
Karl elsti sonur hennar voru orðin
ein í Kotinu árið 1943, þá fluttu þau
þangað og hafa búið þar síðan. Þar
eignuðust þau fjögur börn í viðbót.
Hann var víðsýnn og framfara-
sinnaður. Hann hafði gaman af að
ferðast og gleðjast með glöðum.
Hann var alltaf opinn fyrir nýjung-
um sem létti fólki vinnuna sem
gerði mönnum frekar kleift að
skrimta. Hann stundaði lunda- og
svartfuglaveiði í Ingólfshöfða svo
lengi sem heilsan leyfði. Byrjaði
hann ungur að sækja vinnu út fyrir
sveitina og stundaði t.d. sjó-
mennsku frá Höfn í nokkur ár, upp
úr 1930, við erfið skilyrði.
Eftir að eldri synir hans stálp-
uðust og fóru að geta séð um búið,
fór hann í mörg ár á vertíð til Vest-
mannaeyja. Þegar komið var heim
að vori kom hann oftar en ekki með
heyvinnutæki og annað sem búið og
heimilið þarfnaðist. Var hann ætíð
með þeim fyrstu í sveitinni að taka í
notkun ný heyvinnutæki, t.d. hey-
tætlu.
Eftir að ár voru brúaðar þá fór
hann á nokkrar vertíðar austur á
Höfn þar sem hann vann í salt-
fiskverkun.
Pabbi var einn af þeim sem var
alltaf tilbúinn að styðja framfara-
mál hvort sem það var í eigin þágu
eða sveitarinnar. Í búskapartíð hans
var byggður upp sá húsakostur sem
nú er á jörðinni. Með útsjónarsemi
og dugnaði, og með hjálp góðra
sveitunga, byggði hann íbúðarhús
og t.d. fjárhús með djúpum kjallara
sem var nýjung á landinu um það
leyti. Sem dæmi um framsýni hans
má nefna að þegar hann kom til
læknis til Reykjavíkur þá orðinn 89
ára og sá farsímana sem fólk var
töluvert komið með, þá vildi hann
endilega kaupa einn slíkan til að
hafa í sveitinni, og var það að sjálf-
sögðu gert.
Þegar pabbi var kominn nokkuð á
sjötugsaldurinn fór að bera á sliti í
mjöðmum sem fór að há honum og
varð hann að minnka vinnu um það
leyti. Hann fór í mjaðmaaðgerðir
sem færðu honum nokkurn kraft að
nýju. En þegar árin liðu og verkir
jukust í mjöðmum á ný og heyrnin
skertist þá sagði athafnamaðurinn
að það væri ekki gaman að vera
gamall.
Hann fór um 1995 sér til hress-
ingar á dvalarheimilið Skjólgarð
nokkrum sinnum á ári og lengi vel
stundaði hann ferðalög með ung-
mannafélaginu í Öræfum og með
öldruðum á Höfn sem hann hafði
alltaf jafn gaman af. Þegar hann
var níræður veiktist hann meira og
dvaldi hann á hjúkrunarheimilinu
Skjólgarði á Höfn eftir það, þar sem
heilsu hans hrakaði og lést hann 30.
nóvember s.l. Starfsfólki þar þökk-
um við innilega fyrir góða umönnun
sem við vitum að pabbi var ánægð-
ur með.
Nú er leið pabba hér á jarðríki á
enda og hann hefur verið leystur
þrautunum frá.
Eftir lifir minningin um góðan og
jákvæðan föður. Blessuð sé minn-
ingin.
Unnur Bjarnadóttir,
Stefán Bjarnason.
Ég hitti Bjarna tengdaföður
minn sumarið 1976 þegar ég kom í
fyrsta sinn í Öræfin með Stefáni.
Bjarni var þá orðinn fremur stirður
vegna slits í mjöðmum en hann og
Sigga sáu um fjósið man ég. Eftir
að skipt hafði verið um liði í báðum
mjöðmum og hann kom austur eftir
seinni aðgerðina fór hann beint í að
rífa frá og naglhreinsa í véla-
skemmunni sem var í byggingu.
Hann fór í stiga niður í gryfju og ég
man að allir voru skíthræddir um
að hann myndi detta og meiða sig
en hann lét það ekkert á sig fá.
Bjarni var í eðli sínu mikill fram-
kvæmdamaður og áhugasamur um
að laga það sem betur mátti fara.
Ég man að oft þegar við komum í
sveitina og eitthvað átti að taka til
hendinni lyftist brúnin á þeim
gamla og hann dreif sig út að fylgj-
ast með og hvetja menn áfram. Þeir
feðgar Stefán og Bjarni áttu það
sameiginlegt að báðir höfðu gaman
af veiðiskap ýmiss konar. Þeir fóru
saman í Ingólfshöfða að síga eftir
eggjum og til fuglaveiða. Selveiði
var stunduð á vorin og silungsveiði
austur á sandi. Ég var mikil rauð-
sokka á þessum árum og vildi gera
allt sem karlmenn gerðu og gerði
það líka oftast, fékk að fara með í
alls konar veiðiferðir og fleira sem
kvenfólk sóttist ekki eftir að gera á
þeim árum. Ég man að Bjarni
studdi mig alltaf þótt öðrum fyndist
að ég gæti verið heima eins og aðr-
ar konur. Bjarni átti Massey
Ferguson, árgerð 1966, með velti-
grind. Hann tók aldrei bílpróf en
fór á vélinni það sem hann þurfti til
að komast leiðar sinnar langt fram
á níræðisaldur. Hann skrapp austur
að Litla-Hofi eða austur í búð. Í
Öræfunum nota menn aðeins tvær
áttir; austur og inneftir. Bjarni var
félagslyndur og lét sig sjaldan
vanta á mannamót í sveitinni. Í
Kotinu er oft glatt á hjalla og á
sumrin er þar mjög gestkvæmt.
Krakkar sem voru þar í sveit halda
mikilli tryggð við Kotfólkið. Börnin
mín fóru oft þangað til lengri eða
skemmri dvalar og áttu þar góða
daga hjá afa, ömmu og frændfólk-
inu fyrir austan.
Bjarni var orðinn mjög stirður í
hreyfingum síðustu árin og var
kominn í hjólastól, því fyrir um 15
árum, þegar mjaðmakúlurnar sem
skipt hafði verið um áður voru farn-
ar að slitna, þótti ekki taka því að
skipta um aftur í svo gömlum
manni. Einnig var hann farinn að
heyra illa en það munu hafa m.a
verið afleiðingar af því að hann var í
mörg ár skotmaður í sláturhúsinu á
Fagurhólsmýri. Heyrninni hrakaði
svo enn síðustu árin og háði það
honum mjög í samskiptum við fólk.
Ég þakka þér samfylgdina og
vona að þér líði vel núna og sért
laus við allar þrautir.
Margrét Guðbrandsdóttir.
Jæja, afi minn, nú færðu að hvíla
þig í friði eftir langan og strangan
vinnudag. Ég vildi bara þakka þér
fyrir tímann sem ég fékk að eyða
með þér upp í Koti þau sumur sem
ég dvaldi þar. Að vera innan um
gott fólk eru forréttindi sem ég
fékk að verða aðnjótandi hvert ein-
asta sumar til 17 ára aldurs. Þetta
voru sumur sem maður beið með
eftirvæntingu eftir á hverju vori!
Ég mun alltaf muna eftir þér sem
skemmtilegum og duglegum afa.
Muna þegar þú rúntaðir á Fergu-
soninum þínum um allt og spilaðir
vist við mig, Unni og Guðjón Run á
hverju ári. Ég man líka eftir góðum
kartöfluuppskerutímum fyrir um 15
árum þegar steinastæðið var þitt og
ég var að rembast við að skipta um
poka. Það var líka alltaf gaman að
koma upp í herbergi til þín og setj-
ast við gluggann og spjalla.
Þakka þér fyrir að leyfa mér að
kynnast þér, takk fyrir allt.
Þinn
Bjarki.
BJARNI
SIGJÓNSSON