Réttur - 01.06.1939, Page 53

þeii' sökuin tengslanna við bankana eru nátengdir rík-
isvaldinu, þá er sporiS stutl fyrir þá úr baqkareknum
l'yrirlækjum upp á sjálfskömtuS laun í hálf-ríkisrékin
fyrirlæki upp á alll að því sjálfskömmtuð laun. Til þess
að knýja hinsvegar fram þá launaladckun sjómanna
sem þeir álitu aSalbjargráSiS, var þeim orSiS ljóst aS
beila þurfti ríkisvaldinu. GerSardómurinn 20. marz
1938 var prófsteinninn fyrir ]>á á hvaS íslenzk alþýða
myndi gera lil aS verja írelsi sitl. Gengislækkunin og
þrælalögin gegn verklýSsfélögunum 4. apríl 1939, voru
afleiðingin af því að logaraeigendur sáu 20. marz 1938
aS þeim var óhætt að ráðasl á grundvallarréttindi al-
þýSunnar, — en þó því aðeins aS þeir gætu beitt öllu
valdakerfinu, í samvinnu við alla borgaraflokkana.
gegn alþýSunni. Eitt enn ýtti undir þessa samvinnu.
Yaldsmannahópur Framsóknar hafSi ráð Kveldúlfs og
annaria skuldugustu togarafélaganna aS vissu leyti í
hendi sér vegna skuldanna viS bankana. En togara-
eigendur höfSu hinsvegar undirtök á framleiSslulífinu
vegna „eignarréttar” síns á togurunum og valdsins
yfir gjaldeyrinum. NoLuSu þeir þetta vald hvaS eftir
annað lil bolabragSa, til aS knýja ríkisstjórnina með
raunverulegri frainleiSsluslöSvun lil að láta að vilja
sínum (stöSvunin 1936, gjaldeyris-„verkfalliS” 1939).
OaS var því margL, sem sameinaði Framsóknarvald-
liaíana og skuldakóngana. — l’að drottnunarform,
sem afturhald logaraeigandanna vildi til aS geta rýrt
lífskjör fólksins og rænt réttindum þess, var þingræS-
isleg harSstjórn.
2. Fasistaklíku flokksins mynda nokkrir ævintýra-
menn ,sem viðgangur llitlers vakti valdadrauma hjá.
og nokkrir heildsalar, sem nánust hagsmunabönd
hafa viS þýzka stóriSju. Hefur klíka þessi verið studd
af nokkrum ofslækisfylstu auSmönnum landsins og
svo þýzku fé. En áhrifin hafa farið minnkandi. Eru
litil líkindi til að valdadraumar pessarar klíku gætu
rætzt öSruvísi en í sambandi við raunveruleg þýzk
135