Réttur - 01.04.1974, Blaðsíða 8

taka á eftirminnilegan hátt 1942, það býr nú
í Alþýðubandalaginu.
Þetta afl Alþýðubandalagsins byggist á
tengslum þess við verkalýðssamtökin og vib
róttæka menntamenn. Styrkur Sósíalista-
flokksins og Alþýðubandalagsins lá og liggur
í þeirri staðreynd, að þessir flokkar áttu og
eiga sér enga aðra hagsmuni en hagsmuni
hins vinnandi fjölda í landinu, alþýðu Is-
lands. Stefnumið Alþýðubandalagsins eins
og Sósíalistaflokksins, eru sósíalskir búskap-
arhættir við íslenskar aðstœður og baráttu-
aðferðir flokksins miðast við að samhœfa
faglega baráttu verklýðsfélaganna hinni póli-
tísku baráttu sinni með heildarhagsmunina,
bæði í lengd og bráð fyrir augum. Af því að
Alþýðubandalagið er trútt þessum stefnu-
miðum sinum nýtur það stuðnings hugsandi
manna, sem gera það að því pólitíska afli
sem að framan er lýst.
Sótt hefur verið að þessu baráttutæki úr
öllum áttum og innan vébanda þess hafa ó-
róaseggir brýnt kutana. Þjóðvarnarflokkur,
I listinn, Samtök frjálslyndra og vinstri
mann, Fylkingin og Kommúnistasamtökin,
allir þessir aðilar og nokkrir ónefndir hafa
viljað splundra Sósíalistaflokknum og Al-
þýðubandalaginu og eyða þvi pólitíska afli,
sem íslenskir sósíalistar hafa skapað síðustu
áratugina.
Hverri atlögu hefur verið hrundið og
árásaraðilarnir eru tvístraðir út um holt og
móa á hinum pólitíska víðavangi. Nú stend-
ur Alþýðubandalagið í sinni sterkustu stöðu,
bæði hvað innviði og kjörfylgi snertir, og
því eru nú engin aukahlutverk œtluð í ís-
lenskum stjórnmálum.
III.
Hvað verður nú um stjórnarmyndun, þeg-
ar kosningaúrslitin liggja fyrir? Vitað er, að
80
ekki lesa allir eins úr kosningatölum en fram
hjá því skilyrði verður ekki farið, að sú
stjórn, sem ætti að takast á við vandamál ís-
lensks þjóðlífs nú, verður að hafa fullkomið
vald á báðum þingdeildum. Hugsanlegt er,
að mynduð verði minnihluta stjórn eða utan-
þings stjórn eða jafnvel efnt til þriðju kosn-
inganna á þessu ári, en þó er mjög ósenni-
legt að til þess komi, og alls ekki fyrr en
eftir árangurslausar en alvarlegar tilraunir til
myndunar meirihlutastjórnar í hvora áttina
sem hún verður.
Ekki er hægt í tímaritsgrein að ræða um
hvernig til muni takast, þó vil ég að lokum
bera hér nokkrar hugmyndir fram, sem mér
finnst skipta höfuðmáli.
Sjálfstæðisflokkurinn, þótt hann hafi rúm
42% atkvæða, getur ekki myndað aftur-
haldsstjórn nema hann nái til hægri afla
Framsóknarflokksins, sem beygi þann flokk
inn í helmingaskiptastjórn þessara flokka,
þar sem allt snýr aftur sem í vinstri stjórninni
snéri fram. Þetta á Sjálfstæðisflokknum ekki
að takast, þar sem það í fyrsta lagi færi að
mínu viti þvert á niðurstöður kosninganna og
í öðru lagi gert í blóra við meginþorra fylgj-
enda Framsóknarflokksins. Eg þarf ekki að
lýsa því, hvert yrði meginmarkmið slíkrar
ríkisstjórnar, svo augljóst sem það er.
En menn skulu vita það, að þetta getur
gerst enda þótt það þyki ólíklegt á fyrstu
vikunum eftir kosningar. Það er allt komið
undir þeim, sem pólitískan vörð eiga að
standa um hagsmuni vinnandi fólks í land-
inu og þá á ég fyrst og fremst við Alþýðu-
bandalagið, vinstri menn í Alþýðuflokknum
og vinstri menn í Framsóknarflokknum.
Slíkri ríkisstjórn verða þeir að forða, og
geta.
Mönnum hættir til að lesa úr kosningaúr-
slitunum aðeins tölurnar 30 : 30 og ímynda
sér að þær fylkingar sem að baki þessum