Réttur - 01.04.1974, Blaðsíða 30

og skapað ríkisstjórn, sem viðurkennd er af
84 ríkjum. Gagnvart þessu ástandi er ekkert
annað að gera fyrir Portúgal en semja um
fulla viðurkenningu. — En Grænhöfða-eyjar
(Kap Verde) tilheyra Guinea-Bissau og þar
hafa Bandaríkin herstöð og þar er frelsis-
hreyfingin veik. — Og við Islendingar Joekkj-
um að „það er ekki laust sem fjandinn held-
ur."
2. Mósambík býr yfir ógrynni auðs, sem
alþjóðahringarnir eru þegar farnir að bera
víurnar í. „Það er meira gull í miðbiki
Mósambík en allri Suður-Afríku," sagði
Percy R. Cummings, forstjóri rannsóknar-
stofnunarinnar um hagnýtingu gulls í
„námum hertogans af Braganza," — og
bætti hann við: „Allt héraðið við Vila
Machado, Vila Pery og Penha Longa býr yfir
slíkum auði af málmum að gull er aðeins
lítill hluti þess." Fjárfesting alþjóðahring-
anna þar hefur því margfaldast á síðustu
árum. I Tete-héraðinu voru framin ægileg-
ustu múgmorð portúgölsku Nato-fasistanna
á konum og börnum og öðru varnarlausu
fólki. Og Lundúnablaðið „Financial Times"
segir: „Tete-héraðið er líklegasta ríkasta
málmhérað Mósambík. Þar var krafist sér-
leyfa til að vinna geislavirka málma og járn-
málma og þau leyfi voru veitt. Og í þessu
héraði hafa menn fundir kopar-, magnesium-
og mangan-málma, svo og fluor, beryllium,
bauxit og nikkel."
Þar að auki eru bæði demantanámur og
olía í Mósambík.
Það er því greinilegt að frelsishreyfingin í
Mósambík, — Frelimo, — verður að berjast
á tveim vígstöðvum nú: annarsvegar semja
um sjálfstæði við nýju stjórnina í Portúgal,
en hinsvegar reyna að hindra að amerísku
auðhringarnir gleypi nú þá ættjörð og auð
hennar, sem alþýða landsins berst fyrir að
fá sjálf að njóta.
Og það er þegar búið að mynda flokka í
Mósambík, sem aldrei komu nærri frelsis-
barátmnni, en vilja nú semja um aðra lausn
en fullt sjálfstæði. — Islendingar þekkja
þessi fyrirbrigði.
3. Angola er eins og Mósambík mjög ríkt
að járnmálmi, demönmm og olíu, ennfrem-
ur er þar mikil kaffirækt. Þar er eins og í
Mósambík að verki amerískt, þýskt, franskt
og suður-afrískt auðmagn, sem fær ofsagróða
upp úr fjárfestingu sinni. I okt. 1973 upp-
götvaði bandaríska olíufélagið „Gulf" svo
auðugar olíulindir í Cabinda (mynni Kongó-
ár tilheyrir Portúgal) að Lundúnablaðið
„Observer" kallaði þær „nýtt Kuwait". Þar
kvað vera um að ræða 1027 miljónir mnna
af olíu. Þessi hráolía er send til Bandaríkj-
anna til vinnslu. „Gulf'-félagið hefur komið
sér upp sveit leiguhermanna, sem barist hefur
við hlið portúgölsku fasistanna.
Það er því greinilegt að frelsishreyfingar
portúgölsku nýlendnanna, — PAIGC, Frel-
ino og MPSA — eru ekki búnar að ná full-
um yfirráðum yfir löndum sínum og auð-
lindum þeirra, þótt það takist fyrir hetjulega
barátm þeirra að losna undan oki Portúgal.
Alþjóðahringirnir með ameríska auðvaldið í
broddi fylkingar verða sá kúgari, sem næst
verður að heyja barátmna við og sá aðili
kann mörgum brögðum að beita.
Við Islendingar megum af þessu sjá að
það eru fleiri fyrrum nýlenduþjóðir en við,
sem verða að byrja barátmna um alger þjóð-
leg yfirráð yfir auðlindum landsins við einn
kúgarann, þá öðrum sleppir.
Víkjum svo sögunni til Portúgal og frels-
isbarátm alþýðunnar þar.
Frá því 1926 hefur fasisminn grúð yfir
Portúgal, flokkar og samtök verkalýðsins
verið bönnuð og öll frelsishreyfing kæfð í
blóði. En á laun hafa þó frelsisöflin, fyrst
og fremst Kommúnistaflokkur Portúgal,
102