Réttur - 01.04.1974, Blaðsíða 9

þingmannatölum eru, geti trauðla riðlast.
Þetta er hin mesta fásinna, ef raunveruleik-
inn er skoðaður. Þessar jöfnur hafa nú póli-
tískt séð ekkert gildi.
Sjálfstæðisflokkurinn getur ekki myndað
meirihlutastjórn með Alþýðuflokknum af
tölulegum ástæðum en slík „samvinna” er
af pólitískum ástæðum nú gersamlega úti-
lokuð enda þótt jafnvel Magnús Torfi og
Karvel væru reiðubúnir að bæta úr tölu-
legu vandkvæðunum.
Alþýðuflokkurinn á ekki heima í náðar-
faðmi Sjálfstæðisflokksins heldur villtist
hann þangað af réttri leið, og hefur verið
að súpa af því seyðið.
Þjónkun hægri forustu Alþýðuflokksins
við Sjálfstæðisflokkinn og stefnu hans er
mistök, sem hljóta nú að verða leiðrétt, ef
Alþýðuflokksfólk vill gefa flokki sínum líf
og hlutverk í framtíðinni.
Eg sé ekki annað en að við núverandi að-
stæður sé pláss fyrir tvo verklýðsflokka, ann-
an sósíaldemókratískan og hinn sósíalista-
flokk af Alþýðubandalagsgerð. Auðvitað
væri það gott, ef hér væri aðeins einn stór
og stæltur verklýðsflokkur, en slíkt er ein-
ber óskhyggja eins og mál standa í dag og
í náinni framtíð. En tveir verklýðsflokkar eru
sprotar af sama meiði og ef þeir vinna heils-
hugar saman fyrir hagsmunum verklýðsstétt-
arinnar þótt þeir hafi engin skipulagsleg
tengsl, yrði talað styrkri röddu úr því horni,
og er ég þá kominn að kjarna máls míns.
Alþýðuflokk og Alþýðubandalag greinir á
um marga hluti, en allt eru það, ef betur
er að gáð, atriði sem annað hvort tilheyra
fjarlægari stefnumiðum eða eru bundin starfs-
aðferðum flokkanna. Hitt er miklu meira,
sem þeir eru sammála um, og þau atriði lúta
að lífskjörum vinnandi fólks og félagslegum
ráðum til lausnar aðsteðjandi vandamála og
til að tryggja samfélagslegt réttlæti, stjórn-
arfarslegt frelsi og efnahagslegt sjálfstæði.
Það sem sameinar er því í dag miklu meira
og brýnna en það sem sundrar. Samstaða um
sameiginleg hagsmunamál í hinni pólitísku
baráttu dagsins á ekki að koma í veg fyrir
að deilumálin séu rædd og krufin til mergjar.
Báðir eiga þessi flokkar ræmr sínar í verk-
lýðshreyfingunni. Þar þurfa þeir auðvitað
að fóta sig til virkrar samstöðu. Á grund-
velli þeirrar samstöðu eiga þeir síðan að
samstilla hina pólitísku krafta sína til hags-
bóta vinnandi fólki.
Ef Alþýðuflokknum og Alþýðubandalag-
inu auðnaðist að vinna þann veg saman, sem
ég hef hér að framan drepið á, — báðir ger-
andi einarðlega grein fyrir sérsjónarmiðum
sínum og báðir lýsandi yfir fullkominni sam-
stöðu um brýnusm hagsmunamál verkalýðs-
ins, þá spyr ég, hvar er það afl í íslensku
þjóðlífi, sem þættist geta stjórnað landinu í
andstöðu við þessa flokka?
Er ekki rétt fyrir forustumenn flokkanna
beggja að velta þessari spurningu og svarinu
við henni fyrir sér við núverandi tilraunir
til myndunar nýrrar ríkisstjórnar.
Eg er viss um, að vinstrisinnað og frjáls-
lynt fólk í öðrum flokkum mundi fagna
slíkri samstöðu Alþýðuflokks og Alþýðu-
bandalags og smáflokkar í kringum þá hverfa
eins og dögg fyrir sólu.
Til að meta möguleika þá rétt, sem svona
samstaða gefur, vil ég benda á, að samanlagt
atkvæðamagn þessara flokka hefur verið í
kosningunum 1967, 1971 og 1974 30.000
til 32.000 atkvæði, og ef atkvæði samtakanna
eru talinmeð, sem flest tilheyra öðrum
hvorum þessara flokka, þá koma fram hlut-
fallstölur, sem eru um þriðjungur atkvæðis-
bærar manna í landinu.
Hagsmunir verkalýðsins í dag krefjast þess
að raunhæfir möguleikar umræddrar sam-
stöðu sé kannaðir til hlítar og án tafar.
81