Réttur - 01.04.1974, Blaðsíða 35

og þingflokks þess í 20 ár. Finnar höfðu
strax 1907 veitt konum kosningarétt og
framkvæmt jafnrétti kynjanna í ríkum mæli,
t.d. miklu bemr en við Islendingar. Og jafnt
vinir sem andstæðingar mám mannkosti
Hertm og forusmhæfileika hennar, svo þeir
fengu að koma finnsku sósíalistísku hreyfing-
unni og þingi Finnlands að miklu gagni.
II.
Við höfðum ýmsir félaganna á Islandi
kynnst Herttu í tíð Kommúnistaflokksins,
en fleiri Islendingar, einkum þingmenn,
kynntust henni í starfi Norðurlandaráðs.
A þingmannafundi NorðurFanda í Stokk-
hólmi 1951 hafði verið ákveðið að stofna
Norðurlandaráð. Sósíalistaflokkurinn og Al-
þýðuflokkurinn stóðu h.eilsteyptir að þeirri
stofnun, en einhverjar vomur voru á nokkr-
um afturhaldssömustu þingmönnum Ihalds
og Framsóknar, er sám hjá við endanlega
ákvörðun á Alþingi. Hinsvegar tóku komm-
únistaflokkar Norðurlanda neikvæða af-
stöðu til Norðurlandaráðs og allir finnsku
flokkarnir héldu sér frá þátttöku í því til
að byrja með. Sovétstjórnin var andvíg ráð-
inu, áleit það hugsað cem andkommúnistískt
bandalag og íslensku afmrhaldsflokkarnir
gáfu henni undir fótinn með það. Þeir úti-
lokuðu Sósíalistaflokkinn frá þátttöku í ráð-
inu með því að beita vélabrögðum og brjóta
á móti reglum ráðsins um kosningatilhögun.
Arið 1956 varð hér gerbreyting á. Finnar
hófu þátttöku í ráðinu og fundur Jiess var
haldinn það ár í Helsinki við mikinn fögnuð.
Við Hertta vorum þar þá bæði sem fulltrúar
þeirra flokka, sem afturhaldið taldi komm-
únistíska og var það þing um margt sögu-
legt. Ýmsir þingmenn héðan að heiman
kynnmst þá Herttu fyrst og fleiri síðan. Hún
var mjög mikið með okkur Islendingunum
og vann áreiðanlega hylli flestra þeirra.
Tvisvar eða þrisvar heimsótti hún Island og
var mjög hrifin af.
Síðustu ár ævinnar, eftir að hún hætti
þingmennsku var hún formaður Alþjóða-
sambands lýðræðissinnaðra kvenna og vann
þeirri hreyfingu mikið og gott starf, svo sem
hennar var von og vísa.
III.
Hertta Kuusinen var mikill ræðusnillingur
og oft sérstök unun að heyra hljóm sænsk-
unnar hennar í ræðum á fjöldafundum. Hún
var raunsær flokksforingi og afkastamikil.
Hertta var af þeirri manngerð byltingar-
kynslóðar, sem alin var upp í þeirri skyldu-
tilfinningu að vera reiðubúin af fórna öllu
í baráttunni fyrir hugsjón sósíalismans. Og
Hertta færði þær fórnir í mjög ríkum mæli
í einkalífi sínu. Því fannst mér oft sem hið
vinalega og samúðarfulla viðmót hennar
væri tregablandið. Þessi fagra og glæsilega
kona mun hafa farið á mis við mikið af
þeirri mannlegu gæfu, sem flestir aðrir njóta
í einkalífi sínu.
Allt líf hennar og starf var helgað þeirri
hugsjón að útrýma með sigri sósíalismans á
jörðunni öllu því örbirgðarböli, sem enn
þjáir meirihluta alls mannkynsins. I þjónustu
þess málstaðar beitti hún öllum sínum miklu
hæfileikum alla tíð. Því mun hennar ætíð
minnst sem góðs félaga og mikils barátm-
manns.
E.O.
107