Réttur - 01.04.1974, Blaðsíða 19

séð, með nýsköpuninni — og með þessum tveim
aðgerðum undir forustu sósialistísks verkalýðs
sköpuð þau bættu lifskjör, sem islenskur verka-
lýður síðan hefur búið við — en vissulega orðið
að berjast hart til að halda þeim og láta ekki
hrinda sér niður í fornu fátæktina á ný.
Vissulega vofir sú hætta yfir, meðan auðvalds-
skipulagið stendur, að verkalýðurinn sé sviptur
árangri þessara sigra eða hindraður í að vinna
nýja. Þó er þessi hætta litil, ef verkalýðsstéttin
öll, — daglaunamenn, iðnaðarmenn, langskóla-
gengnir verkamenn, — heldur sinu andlega sjálf-
stæði, — m. ö. orðum: gerir sér Ijóst að tiltölulega
góð lifskjör hennar — í samanburði við það, sem
forðum var, — stafa af baráttu hennar sjálfrar,
en eru ekki nein gjöf frá atvinnurekendum, ekki
sjálfsagður fylgifiskur borgaralegs lýðræðisskipu-
lags. Og til þess að öllum verkalýðnum sé þetta
Ijóst, þarf einmitt verklýðshreyfingin, pólitisk og
fagleg, að vera svo sterk á sviði upplýsinganna,
þ.e. í blaða- og bókaútgáfu að hún brjóti þar ein-
okun fjármálavalds borgarastéttarinnar, svo sem
fyrr var að vikið.
En auðvitað leiðir það af forustuskyldu flokksins
um aukningu kaupmáttar og tryggingu fullrar at-
vinnu að hann lætur ekkert tækifæri ónotað til að
knýja slikar aðgerðir fram, — t.d. með þátttöku
i ríkisstjórn, — en stjórnar á sama hátt hiklaust
baráttunni gegn öllum aðgerðum afturhaldsins i
öfuga átt.
Sósíalistískir flokkar íslensks verkalýðs hafa
gefið gott fordæmi um baráttuna á þessu sviði.
Kommúnistaflokkur Islands háði harða og hetju-
lega baráttu gegn atvinnuleysi og kaupkúgun
krepputímanna (hápunktar: 7. júli og 9. nóv.
1932, Novubardaginn 1933, Dettifossslagurinn
1934), sem að lokum varð til að sameina meiri-
hluta islenskra sósialista i einn flokk. Sósial-
istaflokkurinn gerði hvorttveggja í senn að
stjórna skæruhernaðinum 1942, er braut kúg-
unarlög'n á bak aftur, og leggja grundvöll að
fullri atvinnu með nýsköpun atvinnulífsins 1944
—47, er dugði uns ameriskt fjármálavald með
aðstoð íslenskra leppa skipulagði atvinnuleysi
1950 með lagaboði því, er bannaði islendingum
frelsi til ibúðahúsabygg'nga. Alþýðubandalagið
sannaði 1956—58, m.a. með stórkaupum fiski-
skipa, að hægt var að afnema það landlæga at-
vinnuleysi, sem „helmingaskiptastjórnin" undir
amerískri leiðsögn hafði komið á I þrem lands-
fjórðungum. Og ekki þarf um það blöðum að
fletta af hverju nú er full atvinna á islandi undir
alþýðustjórn, en ekki landflótti og atvinnuleysi
sem á timum „viðreisnarstjórnarinnar."
Það hlýtur þvi ætið að verða eitt veigamesta
verkefni verklýðsflokks og verklýðshreyfingarinnar
allrar, að móta þær aðstæður, sem verkalýðurinn
verður að lifa og berjast við, en láta ekki auð-
valdið geta leikið sér að þvi i illum tilgangi eða af
heimsku tómri og skorti á framsýni að leiða at-
vinnuleysi og hverskyns erfiðar aðstæður yfir al-
þýðu alla — og nota sér þær siðan til hverskyns
kúgunar.
4.
En allra veigamest og örlagaríkust verður þó
forusta verklýðsflokks og forræði verkalýðs á sviði
þjóðfrelsis og sjálfstæðis þjóðar og lands, þvi und-
ir því hvernig þar fer er m.a. komið hvort þjóð
vor getur sjálf og e:n, við þær aðstæður, sem nú
eru i heiminum, komið á hjá sér sósíalisma og
mótað hann i samræmi við sögu sina, erfð og
þarfir.
Borgarastétt vor og sterk öfl i flokkum hennar
hafa tíðum verið kærulaus og glámskygn í sjálf-
stæðismálum þjóðarinnar. Tengslin við danskt auð-
vald forðum („danski Moggi"), undlrgefnin undir
enska bankavaldið siðar, hrifning voldugra aðila
af nasismanum með „hreinu hugsanirnar", þjón-
ustan við ameriska auðvaldið með veitingu her-
stöðva og innhmun i Nato, — allt sýndi þetta að
borgarastétt lands vors var ekki á þvi, — nema
bestu menn hennar á bestu augnablikum lifs þeirra,
— að tryggja raunverulegt sjálfstæði landsins.
Þvi hefur það orðið — og þarf að vera í fram-
tiðinni — eitt aðalverkefni höfuðflokks íslensku
verklýðsstéttarinnar að berjast fyrir raunverulegu
sjálfstæði landsins.
Þessvegna var Kommúnistaflokkurinn vel á
verði gegn drottnunaraðstöðu ensks fjármála-
valds á kreppuárunum sem og ásælni hins
þýska nasistaauðvalds. Og Sósíalistaflokkurinn
afhjúpaði tilraunir Hitlers til að fá flugvéla-
lendmgaraðstöðu á Islandi, stóð fast gegn á-
gengni bresks innrásarhers, barðist alla tíð ein-
dregið gegn hernaðarlegri og fjárhagslegri yfir-
drottnun amerísks valds á Islandi, átti megin-
þátt i að hindra það 1945 að Bandarikin fengju
hér herstöðvar til 99 ára, — hefur haft for-
91