Réttur - 01.04.1974, Blaðsíða 17

fyr'.r þvi að verndai ákveðið ásigkomulag auðvalds-
skipulagsins gegn öðru margfalt verra og hættu-
legra.
Sósialistar verða að muna að þeir eru alltaf
sjálfir að breyta auðvaldsskipulaginu með baráttu
sinni, sókn og sigrum. Barátta sósíalistísks verka-
lýðs á hinum ýmsu sviðum er hér að verki, á
stjórnmálasviðinu, í efnahagsbaráttunni, fyrir um-
bótum hverskonar og ekki hvað síst á sviði þjóð-
frelsis og sjálfstæðis. Og enginn sósíalisti skyldi
vanmeta ne nn þátt þeirrar baráttu, hvort sem hann
er þingræðislegur, „faglegur", eða menningarlegur
eða háður á enn öðrum vettvangi.
Það er vert að muna að Marx sagði svo snemma
sem um miðbik 19. aldar, er 10 tima vinnudagur í
verksmiðjum var lögfestur fyrir börn undir 10 ára
aldri, að þá hefði „hagfræði verkalýðsins unnið
sigur yfir hagfræði auðvaldsins/') En vissulega
mega sósíalistar heldur ekki missa sjónar á þvi
eða vanmeta hina gifurlegu aðlögunarhæfileika
borgarastéttarinnar eða áróðurskyngi hennar, t.d.
hve fim hún er i að tileinka sér eftir á þær umbæt-
ur, sem hún barðist á móti meðan hún mátti en
varð að lokum að láta undan alþýðu með.
Við skulu lita á nokkur svið þessarar baráttu,
bæði til þess að rifja upp að hverjum verkefnum
sósíalistískur verkalýður hefur unnið og eins til
þess að gera sér Ijóst að ekki dugar að sofna á
lárberjunum.
1.
Á pólitíska sviðinu hefur verkalýður Islands
með aðstoð framsækinna afla, — sem sist voru
alltaf þau sömu, — orðið að knýja fram það lýð-
ræði, sem burgeisastéttin i orði kveðnu þykist
elska svo mjög og vill helst samsama auðvalds-
skipulag nu í hugum fólks. Kosningaréttur alþýðu
manna, kjördæmaskipan, er veitti jafnrétti, mann-
réttindi þeim til handa, er styrkjar nutu af opinberri
hálfu fyrir fátæktar sakir: Allt voru þetta baráttu-
mál verkalýðs, sem náðust fram i áföngum 1933—
34, 1942 og 1959. — Jafnvel enn eru þessi mann-
réttindi í hættu. Það er ekki lengra síðan en i
kalda striðinu kringum 1950 að Ihald og Framsókn
voru að reyna að semja um það í fullri alvöru að
skipta öllu landinu i einmenningskjördæmi (17—
21 einmenningskjördæmi í Reykjavik), til þess að
útiloka verklýðsflokkana frá áhrifum á Alþingi. Og
til slíkra örþrifaráða gætu slikir flokkar enn gripið,
ef þeir væru farnir að óttast um völd sín fyrir
alvöru.
Þegar hættan af fas smanum vofði yfir hér sem
annarsstaðar eftir sigur nasista í Þýskalandi 1933,
sýndi það sig best, hver lífsnauðsyn það var sósi-
alistískum verkalýð að vernda borgaralegt lýðræði
gegn fasisma auðvaldsins. Og það ástand getur
vissulega komið upp á ný undir öðru form!, svo
sem ástandið i Bandarikjunum (,,lög og regla o. s.
frv.) best sannar, svo maður ekki tali um ameríska
fasismann i Chile. Og það má verklýðshreyfingin
muna að láti hún einu sinn: i andvaraleysi fasisma
auðvaldsins sigra, þá veit enginn nær honum verð-
ur aftur hnekkt. Langlifi fasisma Francos á Spáni
sannar það best. Og heimsstyrjöld verður vart háð
á ný 11 þess að hnekkja honum sem forðum. Þess-
vegna má verkalýðurinn og allir raunverulegir lýð-
ræðissinnar aldrei gleyma lærdómnum af barátt-
unni gegn fasismanum og hinni víðfeðma samfylk-
ingu gegn honum. Auðvald hræsnar alltaf fyr.'r lýð-
ræðinu, en styður og styrkir fasisma, hvenær sem
það má og þorir. Það sýnir breska og bandaríska
stjórnin best með stuðningi sínum við Spán og
Grikkland, Suður-Afríku og Brasilíu, og skýrasta
dæmið er nýlegt valdarán fasistanna í Chile, fram-
kvæmt að undirlagi Bandarikjanna.
Það er verkalýðsins að berjast fyrir lýðræði,
jafnt i stjórnmála- sem atvinnulifi, og fullkomna
það lýðræði í sinu sósialistíska þjóðfélagi, þegar
hann kemst til valda. Lenin reit um það hlutverk
þessi orð 1916:
„Það væri mikil villa að halda að baráttan
fyrir lýðræði gæti beint verkalýðnum burtu frá
sósialistisku byltingunni og sett byltinguna til
hliðar, falið hana eða þviumlikt. Þvert á móti:
svo sem sá sigursæli sósialismi, sem ekki
framkvæmir fullkomið lýðræði, er ómögulegur,
eins getur sá verkalýður, sem ekki heyr i öllu
tilliti afdráttarlausa byltingarsinnaða baráttu
fyrir lýðræðinu, ekki búið sig undir sigur yfir
burgeisastéttinni."
2.
Það er hlutverk verkalýðsflokks að berjast innan
auðvaldsskipulagsins fyrir almennum umbótum
verkalýðnum til handa eigi siður en beinum mann-
réttindum. Flokkar verkalýðsins á Islandi, allt frá
gamla Alþýðuflokknum til Alþýðubandalagsins, —
og alveg sérstaklega Sósialistaflokkurinn, — hafa
89