Réttur - 01.04.1974, Blaðsíða 27

HERMANN
DUNCKER
ALDAR
MINNING
Það var fyrir tveim áratugum, í ágúst
1954, mitt í „kalda stríðinu". Eg var staddur
á flugvellinum í Moskvu á leið vestur. Eg
sé þar rétt hjá mér eldri mann, sem ég þótt-
ist þekkja, og segi við rússneska félagann,
sem fylgdi mér: „Er þetta ekki Hermann
Duncker, sem stendur þarna og með honum
er ungur karlmaður og ung kona." Rússneski
félaginn fór og spurði manninn, hvort svo
væri og það kom í ljós að þetta var Her-
mann Duncker en honum fylgdu þarna á
flugvöllinn Wilhelm, sonur Karls Liebknecht
og svo dóttir Julian Marchlevskí, pólska
kommúnistaleiðtogans.
★
Á árunum 1922 og 1923 hafði ég sótt
mjög leshringi, sem Hermann Duncker
stjórnaði í Múnzstrasze í Berlín og dáðist
að honum sem kennara. Minnti ég hann nú
á þetta og þótti honum mjög vænt um að
hitta þarna gamlan nemanda. Sámm við síð-
an saman í flugvélinni og skröfuðum margt.
Þetta var í síðasta sinn er við sáumst.
Hermann Duncker var einmitt á þessum
árum, sem ég var í Berlín, kennari við flokks-
skóla þýska Kommúnistaflokksins og sá mað-
ur í miðstjórninni sem stjórnaði menntunar-
og uppeldismálum. Hann hélt þá fjölda fyrir-
lestra og stjórnaði hverskonar fræðslustarf-
semi. Ekki man ég nú lengur hvað tekið var
fyrir í þeim leshringum, er ég sótti. En svo
vill til að einmitt Kommúnistaávarpið hefur
verið sú bók, sem mér hefur þótt best að
stjórna leshringum í, — ég lagði það til
grundvallar í um 30 ár í leshringum með
menntaskólapiltum og verkamönnum. —
Duncker hefur og áreiðanlega notað þá á-
gætu bók mikið og svo sagði mér þýskur fé-
lagi og jafnaldri, Sigi Spieler, að þegar hann
hefði í fyrsta skipti verið í leshring hjá
99