Morgunblaðið - 05.02.2006, Qupperneq 30

30 SUNNUDAGUR 5. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
Kr. 2.500.000 Kr. 3.000.000 Kr. 3.500.000 Kr. 4.000.000 Kr. 4.500.000 Kr. 5.000.000 Kr. 5.500.000 Kr. 6.000.000 Kr. 6.500.000 Kr. 7.000.000 Kr. 7.500.000 Kr. 8.000.000
ÓskynsamlegtSkynsamlegt
SAAB 9-5
Kr. 3.160.000,-
Volvo v70
Kr. 4.090.000
Volvo s80
Kr. 4.230.000
Audi A6
Kr. 4.390.000
Volvo xc70
Kr. 4.760.000
Lexus GS300
Kr. 4.950.000
Mercedes Benz E280 CDI
Kr. 5.783.000
Lexus GS430
Kr. 7.250.000
BMW 523i
Kr.4.130.000
Reynsluaktu nýjum SAAB 9-5. Hann er margverðlaunaður fyrir öryggi og hannaður fyrir akstur á norðurslóðum.
Sævarhöfða 2 Sími 525 8000 ih.is Opið: Mánudaga – föstudaga kl. 9:00–18:00 og laugardaga kl. 12:00–16:00
Heimild: Morgunblaðið, bílablað 20 jan. 2006. Flokkur stórra lúxusbíla. Öll verð voru fengin frá viðkomandi umboðum.
SKYNSEMISMÆLIRINN
BMW 545i
Kr. 7.690.000
Úr þeim kræklótta viði semmannkyn er gert verðuraldrei smíðað neittbeint, sagði Kant ogmætti álykta af því að
lítið svigrúm væri fyrir „heimsrétt“
eða alþjóðavæðingu réttarríkisins í
þeim skilningi „að stuðla að stjórn-
málalegu, félagslegu og efnahagslegu
réttlæti“, eins og Alþjóðanefnd lög-
fræðinga vill skilgreina réttarríkið (í
ofanálag við hina sígildu skilgrein-
ingu, sem rætt var um hér á sama
vettvangi síðasta sunnudag). Höf-
undar Sjálfstæðisyfirlýsingar Banda-
ríkjanna töldu þau sannindi augljós
þegar árið 1776 að allir menn séu
fæddir jafnir og gæddir af skapara
sínum óafsalanlegum réttindum til
lífs, frelsis og hamingjuleitar. Þessi
stjórnmálayfirlýsing, full af fögrum
fyrirheitum, virðist ekki endurspegla
veruleikann nú tvö hundruð og þrjá-
tíu árum síðar.
Í vikunni sem leið var haldin ráð-
stefna á vegum Evrópuráðsins í
Strasbourg með þátttöku 32 Evrópu-
ríkja og Bandaríkjanna (fulltrúa 123
borga) um barnæsku, uppvöxt og
þarfir þeirra sem byggju í fátækra-
hverfum og hvort gæða mætti líf
slíkra barna nýrri von og tækifærum.
Í skýrslu Barnahjálpar Sameinuðu
þjóðanna fyrir síðasta ár eru birtar
nokkrar hörmulegar staðreyndir um
áhrif fátæktar á börn. Barnæskan er
meira en tíminn sem líður og fólk bíð-
ur eftir að verða fullorðið. Fátækt og
fylgifiskar hennar hafa ekki aðeins
líkamleg áhrif á börn heldur er hún
líka meginorsökin fyrir því að mann-
kynið er svona kræklótt.
Á ríkið að vernda börn gegn
misþyrmingum?
Ég spurði einn af yfirmönnum
fangelsismála í landinu hvort sýn
hans á samfélagið hefði ekki breyst
við að kynnast því ógæfufólki, sem
væri stöðugt í fangelsum (og sumir
virðast síbrotamenn af því að þeir
eiga ekki í önnur hús að venda). Hann
svaraði að hann hefði áttað sig á að
krumlur ógæfunnar læstu klóm sín-
um í fólk strax á unga aldri þegar
hann sem ungur fulltrúi bæjarfógeta
hefði verið sendur til að gera lögtak
hjá fólki og „vanrækt, hlandblaut
börnin“ hefðu horft á hann tár-
stokknum augum. Þrátt fyrir góðan
ásetning með lagasetningu – og sjálf-
an Barnasáttmála Sameinuðu þjóð-
anna (1989) sem öll ríki heims hafa
fullgilt (nema Bandaríkin og Sóm-
alía) þarf ekki að líta langt yfir
skammt til að átta sig á því að þeir
sem fást við skýringu laga líta gjarn-
an svo á að þarna séu kræklóttir
kvistir, sem eigi aldrei eftir að vaxa
beint. Þessu bera sumir dómar og
rökstuðningur fyrir þeim vitni.
Í máli Z og fleiri gegn Bretlandi
fyrir Mannréttindadómstóli Evrópu
árið 2001, voru málavextir þeir að
fimm ung systkin höfðu verið van-
rækt og þeim misþyrmt andlega og
líkamlega af foreldrum sínum án þess
að „kerfið“ kæmi þeim til bjargar.
Komst dómstóllinn að þeirri niður-
stöðu að yfirvöld í Bretlandi hefðu
brugðist þessum börnum með því að
vernda þau ekki gegn alvarlegri,
langvarandi vanrækslu og misþyrm-
ingum, þar sem engin virk úrræði
hefðu verið til staðar. Bresk stjórn-
völd voru dæmd til að greiða börn-
unum skaðabætur og miskabætur en
þegar kom að rökstuðningi fyrir síð-
asta þættinum fær fólk á tilfinn-
inguna að það sé komið inn í 19. aldar
samfélag ójafnaðar, sem Charles Dic-
kens lýsti í frægum skáldverkum sín-
um. Hrollvekjan verður raunveruleg
þegar dómendur leggja kalt mat á
skaða- og miskabætur til hinna
„skemmdu“ barna. Það er ljóst að lík-
ur á því að þau verst förnu eigi nokk-
urt almennilegt líf fyrir höndum eru
litlar sem engar. Ekki er talið að elsti
drengurinn verði nokkru sinni vinnu-
fær og honum voru því dæmdar
skaðabætur upp á 50 þúsund pund
fyrir atvinnulausa ævina sem hann á
framundan. Ævi hans var metin á um
sex milljónir ísl. króna (ein til tvenn
mánaðarlaun íslensks stórforstjóra).
Ekki góður starfslokasamningur það.
Ef þú, lesandi góður, heldur að
verra geti það ekki orðið þá leyf mér
að benda á dóm Hæstaréttar Banda-
ríkjanna í febrúar 1989 í máli DeSha-
ney gegn Winnebago County. Árið
1984 fannst fjögurra ára drengur,
Joshua DeShaney, í dauðadái með
varanlegan heilaskaða af völdum höf-
uðáverka sem faðir hans olli með
langvarandi barsmíðum. Félags-
málayfirvöld brugðust ekki við þrátt
fyrir ítrekaðar kvartanir vegna mis-
þyrminganna og var barnið ekki tek-
ið frá föðurnum, sem hafði fengið
forsjá þess við skilnað. Hæstiréttur
Bandaríkjanna þurfti í þessu máli að
úrskurða hvort vanræksla ríkisins í
að vernda litla drenginn gegn ofbeldi
á heimilinu væri brot á því ákvæði
bandarísku stjórnarskrárinnar sem
segir að ríki megi ekki taka líf, frelsi
eða eignir án heimilda í lögum. Taldi
rétturinn að fyrst ríkið sjálft hefði
ekki staðið að misþyrmingunum nyti
barn ekki verndar gegn ofbeldi á
vettvangi einkalífsins. Í séráliti sagði
Togstreita markaðar og réttarríkis – II
Ólík sýn á mannréttindi
AP
Maria Luisa Juarez t.h. kyssir frænku sína Glendu Beltran fyrir framan hjólhýsið sem þær búa í í Earlimart í Kaliforníu. Hlutfall barna undir fátæktarmörkum, sam-
kvæmt skýrslu Barnahjálpar SÞ frá 2005, er yfir 20% í Bandaríkjunum.
Á mismunandi afstaða
Hæstaréttar Bandaríkjanna
og Mannréttindadómstóls
Evrópu til athafnaskyldu
ríkisins í því að verja grunn-
réttindi einstaklinga rætur í
ólíkum pólitískum hefðum?
Dr. Herdís Þorgeirsdóttir
heldur áfram umfjöllun
um mannréttindi og stjórn-
skipun í togstreitu mark-
aðar og réttarríkis.