Morgunblaðið - 15.10.2006, Blaðsíða 52

52 SUNNUDAGUR 15. OKTÓBER 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
MEÐ ÞVÍ að lýsa því yfir að
Háskóli Íslands hygðist komast í
hóp 100 bestu háskóla heimsins
náði Kristín Ingólfsdóttir rektor
að koma mennta- og vísindamálum
í umræðuna og var
það þarfaverk, óháð
því hvort markmiðið
getur talist raunhæft.
En hver er staðan í
þessum efnum? Það
er vissulega rétt sem
yfirvöld menntamála
hafa bent á að fram-
lög til háskólastigsins
hafa aukist mjög á
undanförnum árum
samhliða fjölgun há-
skóla. Hins vegar hef-
ur skort mjög á
stefnumótun mennta-
málayfirvalda í þessum efnum.
Ráðuneytið hefur ákveðið að fella
framlög til skólanna undir reiknilí-
kön og forðast þannig allar erfiðar
ákvarðanir. Því miður hefur þró-
unin orðið sú að ekki hefur tekist
að láta fjárframlög fylgja fjölgun
nemenda eins og ætlunin mun
vera með reiknilíkaninu og því
hafa skólar neyðst til að hafna
nemendum og um leið hefur þróun
þeirra og vexti verið hamlað.
Að fækka nemendum er van-
hugsað enda er vel menntað fólk
besta fjárfesting hverrar þjóðar,
hvort sem horft er til þess að það
eykur mannauðinn eða til þess að
það borgar hærri skatta af hærri
tekjum. Því er það hagur stjórn-
valda að tryggja öllum sem eiga
þangað erindi vist í
háskóla án skóla-
gjalda.
Annað sem hefur
skort á er markviss
stefnumótun í vísinda-
rannsóknum hér á
landi. Rannsóknir eru
ein arðbærasta fjár-
festing stjórnvalda á
hverjum tíma. Því
skiptir bæði miklu að
styðja myndarlega við
vísindarannsóknir og
að því fé sé varið
skynsamlega. Það
vekur þannig athygli að þegar
fjárframlög til grunnrannsókna
eru skoðuð hér á landi er hlutfall
samkeppnissjóða mjög lágt;
reyndar koma meira en 90% fjár-
ins frá opinberum rannsóknastofn-
unum
Tækifæri fyrir unga vís-
indamenn
Sjálfsagt er að tryggja öflugar
opinberar rannsóknastofnanir en
efla verður samkeppnissjóðina ef
tryggja á nýliðun í íslensku rann-
sóknasamfélagi. Framlag til þeirra
var að vísu aukið nýlega en þar
sem það var svo lítið fyrir dugir
það engan veginn til. Þar má
nefna að í Rannís sem er helsti
rannsóknasjóður þjóðarinnar
renna aðeins 590 milljónir sam-
kvæmt fjárlagafrumvarpi 2007.
Þeir sem ljúka doktorsgráðu hvort
sem er hérlendis eða erlendis
þurfa núna að eyða nánast öllum
sínum tíma í að bítast um þær ör-
fáu milljónir sem eru í boði hjá
Rannís og Rannsóknanámssjóði
sem er mun minni sjóður. Alls
ekki er unnt að styrkja öll fram-
bærileg verkefni, þannig hafa að-
eins u.þ.b. 20% umsókna fengið já-
kvætt svar á undanförnum árum.
Þá gera sjóðirnir oft kröfu um
jafnhátt mótframlag frá stofnun
þannig að sjálfstætt starfandi vís-
indamönnum er gert mjög erfitt
fyrir og má raunar velta því upp
hvort mótframlag sé besta trygg-
ingin fyrir góðri rannsókn. Það er
sérlega slæmt í ljósi þess að
margir af yngri kynslóð vísinda-
manna reyna að stunda sjálf-
stæðar rannsóknir enda ljóst að
ekki eru stöður fyrir alla í skólum
á háskólastigi. Þeir vísindamenn
sem vinna á opinberum rann-
sóknastofnunum og eru hvað dug-
legastir verða svo jafnvel baggi á
stofnunum sínum sem þurfa að
greiða mótframlögin.
Ekki á að gera kröfu um slík
mótframlög, fremur ætti að verð-
launa stofnanir sem laða til sín
öfluga vísindamenn. Þá er sjálf-
sagt að rannsóknaháskólum verði
gert kleift að nýta vísindamenn
sína eingöngu í rannsóknir á tíma-
bili í stað þess að skipting milli
kennslu, rannsókna og stjórnunar
sé jafn niðurnjörvuð og hún er nú.
Ljóst er að efling samkeppn-
issjóða er lykilatriði ef við viljum
að ungir vísindamenn hafi eitthvað
að sækja hingað til lands. Þetta
þarf að setja á oddinn á næstu ár-
um og það er mikilvægt að stjórn-
völd þori að bera ábyrgð og taka
af kjarki ákvarðanir um eflingu
rannsókna.
Nú þarf að efla
rannsóknasjóði
Katrín Jakobsdóttir skrifar um
eflingu samkeppnissjóða »Rannsóknir eru einarðbærasta fjárfest-
ing stjórnvalda á hverj-
um tíma. Því skiptir
bæði miklu að styðja
myndarlega við vísinda-
rannsóknir og að því fé
sé varið skynsamlega.
Katrín Jakobsdóttir
Höfundur er varaformaður Vinstri-
hreyfingarinnar – græns framboðs.
FASTEIGNASALA
STÓRHÖFÐA 27
Sími 594 5000
Halla Unnur Helgadóttir
löggiltur fasteignasali.
AKKURAT FASTEIGNASALA
Leitar eftir 600 - 1.200 fm. atvinnuhúsnæði
fyrir ákveðinn kaupanda fyrir húsgagna-
verslun, þarf að vera í Lindunum Kópavogi, –
Skeifunni/Fenin í Reykjavík eða á svipað
áberandi stað.
Eingöngu er verið að leita að eign til kaupa
en ekki leigu.
Hafið samband við sölufulltrúa Akkurat.
Bjarni Pétursson 896 3875 eða
Ingvar Ragnarsson 822 7300.
ATVINNUHÚSNÆÐI ÓSKAST
Glæsilegt einbýli ásamt bílskúr í
grónu og vinsælu hverfi í v.bæ Kóp.
Húsið er að innan mikið endurnýj-
að á smekklegan hátt, bæði gólf-
efni og innr. Einnig eru nýjar raf-
magns- og vatnslagnir. Þetta er hús
sem hefur fengið gott viðhald og er
með fallegum og skjólsælum garði.
Mjög áhugaverð eign sem vert er
að skoða. Ásett verð 44,9 millj.
Opið hús í dag frá kl. 14:00-15:00
Holtagerði 38, 200 Kópavogi
Uppl. í síma 690-4045, Sigurður.
Reykholt, Borgarfirði - Ný parhús
Sverrir Kristinsson löggiltur fasteignasali
Nýkomin í sölu tvö parhús á einni hæð. Um er að ræða annars
vegar 116 fm parhús (4 herb.) og hins vegar 72 fm parhús (3
herb.). Hitalögn er í hluta af gólfum. Parhúsin eru afhent frágengin
að utan og tilbúin til innréttingar. Hægt er að fá húsin fullfrágengin
að innan. Verð frá 10,5 millj. 5925