Náttúrufræðingurinn - 2004, Síða 66

N áttúrufræðingurinn
headed Gulls Larus ridibundus primari-
ly nest in the same general areas, the
detailed nest distribution overlaps only
a little. It is hypothesized that competi-
tion occurs between the two species,
such as over food and nesting places.
The meagre information available on
the food of the two species indicates
this is very similar.2 These aspects need
to be studied in detail, including the
food of both species, foraging behav-
iour, and inter-specific behaviour, on
overlapping nesting grounds.
A certain general progression in
breeding habitat choice was noted over
the years. All four estuarine areas in the
region were the first to be colonized (Fig.
5). With an increasing population the
breeding pairs spread upstream along
the major rivers, breeding on gravel spits
or small islets, later spreading along con-
tributories to the main rivers. Later still
breeding birds spread to meadows or
pond areas. Then heathlands became
increasingly more common as nesting
sites. Furthest in terms of habitat from
the estuaries, the birds started nesting on
dry rocky outcrops away from water.
Since Common Gulls are the most likely
effective defenders of their nest against
predators, the choice of nesting site pcr se
probably is relatively insignificant, disre-
garding floods, human persecution, etc.
Good feeding opportunities are likely to
be of much greater importance. The
breeding distribution of Common Gulls
in the monitoring region is shown in Fig.
5 for different years.
Þakkir
Þorsteinn Þorsteinsson á Akureyri veitti upplýsingar um stormmáfa í
Hrísey. Einnig höfum við haft athuganir Steingríms Þorsteinssonar,
fuglaáhugamanns á Dalvík, til hliðsjónar sem og athuganir ýmissa annarra
fuglaskoðara. Agnar Tómasson á Akureyri gaf upplýsingar um máfavarp á
Moldhaugnahálsi. Lovísa Asbjömsdóttir teiknaði 2. og 5. mynd. Kristinn
H. Skarphéðinsson aðstoðaði við gerð korts yfir varpútbreiðslu í landinu á
3. mynd. Amþór Garðarsson og Olafur K. Nielsen lásu handritið yfir og
komu með margar góðar ábendingar til úrbóta. Þeim öllum er þökkuð
aðstoðin.
Heimildir
I. Amþór Garðarsson 1956. Stormmáfur, nýr varpfugl á Islandi. Náttúru-
fræðingurinn. 26. 87-93.
2. Ævar Petersen 1998. íslenskir fuglar. Vaka-Helgafell, Reykjavík. 312 bls.
3. Cramp, S. «& K.E.L. Simmons 1983. Larus canus Common Gull. Bls.
790-801 í: The Birds of the Western Palearctic. Vol. III. Waders to Gulls.
Oxford Univ. Press, Oxford, London, New York. 913 bls. + Ijósmyndir.
4. Sverrir Thorstensen & Jón Magnússon 2000. Fuglalíf. Bls. 291-318 í:
Bragi Guðmundsson (ritstj.), Líf í Eyjafirði. Rannsóknastofnun
Háskólans á Akureyri. 464 bls.
5. Ævar Petersen & Sverrir Thorstensen 1990. Fuglalíf við Akur-
eyrarflugvöll og í grennd 1987. Bliki 9. 7-20.
6. Ævar Petersen & Sverrir Thorstensen 1993. Greinargerð um fugla við
Akureyrarflugvöll og vandamál vegna þeirra. Náttúmfræðistofnun
Islands. Obirt skýrsla til Flugmálastjórnar. 8 bls.
7. Sverrir Thorstensen & Þorsteinn Þorsteinsson 1999. Fuglalíf Krossa-
nesborga sumarið 1998. Fjölrituð skýrsla. 13 bls. + kort.
8. Sverrir Thorstensen & Þorsteinn Þorsteinsson 2003. Fuglalíf Krossa-
nesborga sumarið 2003. Fjölrituð skýrsla. 14 bls. + 7 kort.
9. Ævar Petersen & Sverrir Thorstensen 2001. Fuglalíf í óshólmum
Eyjafjarðarár. Náttúrufræðistofnun íslands NÍ-01013. Unnið fyrir
náttúruvemdamefnd Akureyrar. 68 bls.
10. Ævar Petersen 2003. Icelandic Programs related to the Circumpolar
Biodiversity Monitoring Program. Náttúmfræðistofnun íslands. NÍ-
03003. 19 bls.
11. Ævar Petersen 2000. Vöktun sjófuglastofna. Náttúmfræðingurinn 69.
189-200.
12. Náttúmfræðistofnun íslands 2000. Válisti 2. Fuglar. Náttúmfræði-
stofnun Islands, Reykjavík. 103 bls. [Kristinn H. Skarphéðinsson, Ævar
Petersen & Alfheiður Ingadóttir].
13. Ólafur K. Nielsen 1999. Vöktun rjúpnastofnsins. Fjölrit Náttúrufræði-
stofnunar 39. 55 bls.
14. Kristján Geirmundsson 1937. Ur árbókum fuglanna. (Ur bréfi frá hr.
Kristjáni Geirmundssyni, dags. Ak. 12/3.1937.) Náttúmfræðingurinn 7.
90-92.
15. Kristján Geirmundsson 1939. Ur árbókum fuglanna III. (Kaflar úr bréfi
frá hr. Kristjáni Geirmundssyni, dags. þ. 30. des. 1939). Náttúru-
fræðingurinn 9. 171-176.
16. Jón Sigurjónsson «Sc Kristján Rögnvaldsson 1972a. Fuglaathuganir í
Eyjafjarðarárhólmum vorið 1972. Náttúrufræðistofnun íslands. Óbirt
handrit. 3 bls.
17. Jón Sigurjónsson & Kristján Rögnvaldsson 1972b. Skrá yfir fugla á
Akureyrarhólmum og á leirunum sumarið 1972. Náttúrufræðistofnun
Islands. Óbirt handrit. 1 bls.
18. Jón Sigurjónsson & Kristján Rögnvaldsson 1973. Skýrsla um fugla-
skoðun á Leirunum og hólmunum við Akureyri vorið 1973.
Náttúmfræðistofnun Islands. Óbirt handrit. 3 bls.
19. Arnþór Garðarsson 1974. Yfirlit um rannsóknir á leirum og óshólmum
Eyjafjarðarár. Líffræðistofnun Háskóla Islands. 12 bls.
20. Arnþór Garðarsson, Agnar Ingólfsson & Jón Eldon 1976. Lokaskýrsla
um rannsóknir á óshólmasvæði Eyjafjarðarár 1974 og 1975. Líffræði-
stofnun Háskólans. Vélrituð skýrsla. 8+36+19 bls. [síðar fjölrit 7].
21. Kristján Rögnvaldsson 1979. Greinargerð [um fuglalíf á Leimnum og í
hólmunum við Akureyri 1974-1979]. Náttúrufræðistofnun Islands.
Óbirt samantekt. 9 bls.
22. Björgvin R. Leifsson 1986. Fuglatal Hólmanna og Leimnnar. Fréttabréf
SUNN 15. 13-15.
23. Ævar Petersen 1974. Ósasvæði Svarfaðardalsár gegnt Dalvík. Eyja-
fjarðarárhólmar. Óshólmasvæði Fnjóskár við Laufás í Eyjafirði. Óbirtar
skýrslur fyrir Náttúruvemdarráð. 14 bls.
24. Asbirk, S., L. Berg, G. Hardeng, P. Koskimies «& Ævar Petersen 1997.
Population sizes and recent trends in the Nordic countries 1978-1994.
TemaNord 1997. 614. Nordisk Ministerrád. 88 bls.
25. Ævar Petersen <& Sverrir Thorstensen. Vöktun hettumáfs í Eyjafirði:
Niðurstöður 1995 og 2000. Náttúrufræðingurinn (í prentun).
PÓSTFANG HÖFUNDA/AUTHORS ADDRESSES
Ævar Petersen
Náttúmfræðistofnun íslands
Icelandic Institute of Natural History
Pósthólf/Box 5320
IS-125 Reykjavík
aevar@ni.is
Sverrir Thorstensen
Lönguhlíð 9a
IS-603 Akureyri
sth@akmennt.is
Um höfundana
Ævar Petersen (f. 1948) lauk B.Sc. Honours-prófi í
dýrafræði frá Aberdeenháskóla í Skotlandi 1971 og
doktorsprófi í fuglafræði frá Oxfordháskóla á
Englandi 1981. Ævar hefur unnið á Náttúrufræði-
stofnun íslands frá 1978 og er nú forstöðumaður
Reykjavíkurseturs stofnunarinnar.
Sverrir Thorstensen (f. 1949) lauk kennaraprófi 1970
og kennir nú við Glerárskóla á Akureyri. Sverrir hefur
stundað fuglaskoðun lengi svo og fuglamerkingar
fyrir Náttúrufræðistofnun Islands frá árinu 1978.
152