Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1993, Síða 34

Náttúrufræðingurinn - 1993, Síða 34
árið 1865 og þegar á 19. öldina leið var hún orðin algeng í kaupstöðum og í grennd við þá um allt landið. Getur verið að brúnrotta hafi hér- lendis, eins og á sumum öðrum stöðum, útrýmt svartrottu? Það tel ég óhugsandi. Mér virðist tiltæk vitneskja benda til þess að svartrotta hafi aldrei þrifist hér á landi til langframa. Svartrottan er algeng í skipum, enda stundum kölluð ship rat á ensku. Hún var orðin útbreidd um Norðurlönd á 14. öld eða fyrr og hlýtur því að hafa borist margoft tiI hafna í öllum landshlutum upp frá því. Ef svartrotta hefði getað þrifist hér mætti því ætla að nóg hefði verið af henni fyrir daga brúnrottu í Evrópu. En svo var ekki. í skýrslu frá 17. öld (Resenius og Þórður Þorláksson; Bjarni Sæmundsson vitnar í þá) er frá því greint að hérlendis hafi þá engar rottur verið. Og rotturnar undir Jökli á Snæfellsnesi voru að mati Eggerts Ólafssonar þær einu á íslandi. Samkvæmt þessu hefur svartrotta borist hingað hvað eftir annað á skipum - og berst enn - en deyr ævinlega út eftir skamman tíma. Bjarni Thorarensen lýsir þessu mun betur en mér er auðið í erindi sem kveðið mun í upphafi 19. aldar: Þó vellyst í skipsförmum völskunum meður vafri að landi, eg skaða ei tel, því út fyrir kaupstaði íslenskt í veður ef hún sér vogar, þá frýs hún í hel. HEIMILDIR Bjarni Sæmundsson 1932. Spendýrin. Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar, Reykjavík. Nowak, R.M. 1990. Walker’s Mammals of the World (5. útgáfa). Tlie Johns Hopkins University Press, Baltimore and London. Lagerlöf, Selma 1952. Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige. Bonniers, Stockholm (frumútgáfa 1906-7). Petsch, H. 1967. Urania Tierreich. Sáuge- tiere. Urania-Verlag, Leipzig/Jena/Ber- lin. Stefán Aðalsteinsson 1987. Villtu spen- dýrin okkar. Bjallan, Reykjavík. Van den Brink, K.H. 1958. Alla Europas dággdjur. Översáttning av Lars Silén. Bonniers, Stockholm. Whitaker, J.O. 1980. The Audubon Soci- ety Field Guide to North American Mammals. Alfred A. Knopf New York. PÓSTFANG HÖFUNDAR Örnólfur Thorlacius Menntaskólanum við Hamrahlíð 105 REYKJAVÍK 144
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.