Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1993, Síða 64

Náttúrufræðingurinn - 1993, Síða 64
5. mynd. Styrkur súrefnissamsæta í bor- holusvarfi úr holu KJ-7 í Kröflu. Til viðmiðunar er einfaldað jarðlagasnið holunnar sýnt. Oxygen isotopic composi- tion of drill cuttings shown in relation to the geological profile of well KJ-7, Krafía. liggi ýmist í efri eða neðri hluta. Þessi túlkun er í samræmi við fyrrgreindar niðurstöður fyrir kalsít af sama dýpi. Súrefnisgreiningar á kvarsi og kalsíti eru til af sýni frá 390 m dýpi. Reiknað jafnvægishitastig er 240°C, og er það mjög nálægt mældu hitastigi (220°C). Þessar niðurstöður styrkja enn frekar þá hugmynd að nú ríki jafnvægi milli kvars, kalsíts og jarðhilavökva í Kröflukerfinu. Allténd benda þær til þess að samsætustyrkur jarðhita- vökvans hafi ekki breyst að nokkru ráði síðan þessar jarðhitasteindir mynduðust. Ferskt yfirborðsbasalt af Kröflu- svæðinu er afar einsleitt með tilliti lil styrks súrefnissamsæta, og er meðal- styrkur þeirra í því +4,6%c (Árný E. Sveinbjörnsdóttir o.fl. 1986). Dreifing þeirra er hins vegar meiri í súra berginu (+3,2 til +5,l%c). Greining á ummynd- uðu basalti úr holu KJ-7 leiddi í ljós að lsO-styrkur þess er u.þ.b. 10 lil 12%o minni en í fersku yfirborðsbergi (3. tafla) og er hann sýndur á 5. mynd ásamt einfölduðu jarðlagasniði af holunni. Af myndinni sést að l80/l60-hlutfall bergsins lækkar með auknu dýpi. Tveir meginþættir hafa áhrif á umfang súr- efnishvarfa milli bergs og vökva, þ.e.a.s. hitastig og hlutfallið milli bergs og vökva í kerfinu (þ.e. hlutfallið vatn/berg, skammstafað v/b). Hægt er að meta v/b-hlutfallið í lokuðu jarðhitakerfi með eftirfarandi jöfnu (Taylor 1974): v/b=(8lok - 5U|,phaf)k /5upphaf - (5'ok - A) þar sem A=8,'ok - 8lok Reiknað v/b-hlutfall er, eins og sést af jöfnunni, mjög háð mati á upp- hafsgildi vökvans (8uppl,af). Fyrir Kröflu- kerfið reiknast hlutfallið =100 ef 8I80 upprunalega vökvans er reiknað út frá 8D núverandi jarðhitavökva. Ef við notum hins vegar gildið fyrir holu KJ- 7 sem upphafsgildi lækkar hlutfallið niður í 20. Þetta sýnir að einungis er hægt að nýta jöfnuna til mjög grófs mats á hlutfallinu milli bergs og vökva. Reykjanes I 2. töflu eru sýndar niðurstöður kalsítgreininga á sýnum úr holu RN-8 á Reykjanesi. Einnig er sýnt reiknað jafnvægishitastig, miðað við jafn- vægisstuðla frá O'Neil o.fl. (1969) og að jarðhitavökvinn sé einsleitur hvað varðar styrk súrefnissamsæta (—1,08%c) (Jón Ólafsson og Riley 1978). Til viðmiðunar eru einnig sýnd hitastig sem 174
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.