Náttúrufræðingurinn - 1993, Qupperneq 115

Ritfregn
Þorsteinn Einarsson
FUGLAHANDBÓKIN
GREININGARBÓK UM ÍSLENSKA
FUGLA
Útgefandi: Örn og Örlygur 1987 (endur-
prentuð og gefin út í enskri þýðingu 1992)
Verð (í marsl992): 2980 kr
Stærð: 240 síður (215x148x18 mm)
Það er ekki ýkja langt stðan greiningar-
handbækur um fugla á íslensku voru ófáan-
legar. Fyrsta handbókin kom út árið 1962
en það var bókin „Fuglar íslands og
Evrópu“ eftir Bretana R.T. Peterson, G.
Mountfort og P.A.D. Hollont, í þýðingu
Finns Guðmundssonar. Bók þessi var hval-
reki á fjörur ungra og upprennandi fugla-
skoðara í þann tíð og var notkun bókar-
innar sltk hjá þeint áhugasömustu að bæk-
urnar voru lesnar upp til agna í orðsins
fyllstu merkingu. Margir þurftu að endur-
nýja bækurnar sínar, sumir oftar en einu
sinni. I áraraðir var bók þessi eina gagnið
sem menn höfðu sér til leiðbeiningar við
greiningar á fuglum.
Nú síðustu árin hafa hins vegar bæst
nokkrar bækur við bókakostinn. Markmið
þessara greiningarhandbóka og áherslur eru
mjög ólíkar og því ættu þær ekki að veita
hver annarri alvarlega santkeppni á mark-
aðnum. Þeir sem á annað borð hafa áhuga
á efninu kappkosta að eignast allar bæk-
urnar - og er það vel. Mér eru minnis-
stæð orð sent kunnur breskur fuglaáhuga-
maður, sjálfur Filippus prins, drottningar-
maður, reit í formála skoskrar fuglabókar
sem kom út fyrir nokkrum árum: „Það eru
aldrei of margar bækur um fugla.“ Undir
þau orð get ég tekið. Engin bók fullnægir
svo öllum þörfum að annarra sé ekki þörf.
Ein þessara íslensku bóka kom út árið
1987 en það er „Fuglahandbókin“ eftir
Þorstein Einarsson fyrrum íþróttafulltrúa,
landsþekktan og virtan fuglaáhugamann.
Þorsteinn er ekki einasta fróður og glögg-
ur fuglamaður, hann er og að vissu leyti
frumkvöðull á ákveðnu sviði fuglarann-
Fugla
handbókin
Greiningarbók um íslenska fugla
íslensk náttúra 111
sókna hér á landi. Náin tengsl hans við
Vestmannaeyjar hafa átt mikinn þátt í að
efla áhuga hans á sjófuglum. Segja má
með sanni að Þorsteinn hafi fyrstur manna
hér á landi gert alvarlega atlögu að fugla-
björgum landsins með það að markmiði
að telja fbúa þeirra. Á því sviði hefur hann
reist sér minnisvarða sem mun standa um
ókomna tíð.
Það varð tilefni skrifa um Fuglahand-
bókina, nú fimnt árurn eftir að hún kom
út, að hún hefur nú verið endurprentuð
en fyrsta prentun hennar er uppseld. Sam-
tímis kom bókin út í enskri þýðingu
Jóhanns Óla Hilmarssonar undir heitinu
„Guide to the Birds of Iceland" og er þar
með komið til móts við þarfir erlendra
fuglaskoðara sem koma hingað til lands í
ríkum mæli á sumrin.
Bókin hefst á formála og leiðbeiningum
um notkun bókarinnar. Gerð er grein fyrir
vandamálum sem fuglaskoðarinn þarf að
horfast í augu við og hvernig tegundirnar
hafa þróast á mismunandi vegu til að
tryggja sér sess í samfélagi fuglanna. Þá er
á einni opnu sýnd bygging fugls og kynnt
„örnefni" á líkama hans en það er nauðsyn
hverjum fuglaskoðara að setja sig vel inn
Náttúrufræðingurinn 62 (3-4), bls. 225-226, 1993. 225