Náttúrufræðingurinn - 1993, Blaðsíða 116

í heiti líkamshluta fuglanna til að geta
lesið útlitslýsingar sér til gagns.
í bókinni er síðan fjallað um alla ís-
lenska varpfugla, far- og vetrargesti á
landinu og nokkra tíða ílækinga, alls 110
tegundir. Tegundunum er skipað í hópa,
ýmist eftir búsvæðum eða skyldleika.
Fyrsti kaflinn fjallar um sjófugla, annar um
vaðfugla og tegundaumfjöllun lýkur á
spörfuglum. A hægri síðu eru litmyndir af
fuglunum en texti um viðkomandi leg-
undir á vinstri síðu. Þar eru einnig minnk-
aðar svarthvítar útgáfur af myndunum þar
sem pílur benda á helstu greiningarein-
kenni fuglanna. Oft er teiknuðum skýr-
ingarmyndum einnig kontið fyrir á texta-
síðunni.
I lok bókarinnar er komið á framfæri
ýmsum notadrjúgum upplýsingum, svo
sem töflu yfir fuglaheitin á 10 tungu-
málum, skrám yfir sfgild íslensk verk um
fuglafræði og ýmislegt annað efni sem
faginu tengisl.
Texti Þorsteins er allur hinn læsilegasti,
kjarnyrtur og oft er gripið til óvenjulegra
en mjög lýsandi orða og orðatiltækja sem
meðaljóninn hefur að öllu jöfnu ekki á
takteinum. Þetta m.a. gerir bókina virki-
lega áhugaverða aflestrar. Maður á því að
venjast að texti af þessu tagi sé mjög ein-
hæfur og bjóði upp á lítil tilbrigði. Með-
ferð Þorsteins á málinu er á fárra færi.
Þegar greiningarhandbækur eru annars
vegar verður texti ávallt að vera dyggi-
lega studdur af myndefni. I bókinni er að
mestu leyti notast við litljósmyndir. Leit-
að var fanga víða, bæði í smiðjum ís-
lenskra og erlendra fuglaljósntyndara. í
þessum efnum hefur verið úr mjög vöndu
að ráða því að nauðsynlegt er að grein-
ingareinkenni fuglanna sjáist berlega á
myndunum. Mikið er til af gæðaljós-
myndum af íslenskum fuglum en þær full-
nægja ekki endilega þessunt kröfum. Því
hafa stundum orðið fyrir valinu myndir
sem sýna einkenni fuglanna vel en er
ábótavant að ýntsu öðru leyti. I nokkrum
tilvikum er unt að ræða Ijósmyndir af
uppstoppuðum fuglum og sex málaðar
myndir eftir Brian Pilkington fylla þau
skörð sem ekki urðu fyllt með Ijósmynd-
um. Auk þess er í bókinni fjöldi skýringar-
teikninga sem unnar voru af Sigurði Vali
Sigurðssyni. Leitast hefur verið við að
sýna suntar tegundanna í mismunandi bún-
ingum, sumar- og vetrarbúningi, ungfugls-
og fullorðinsbúningi. í þeim efnum hefði
verið ákjósanlegt að gera betur. Ekki
leikur nokkur vafi á því að erfitt er að
safna sarnan myndum til að fullnægja
slíku markmiði. Þvf verður vart náð nenia
með markvissri ljósmyndun en það er
tímafrekt og krefst mikillar þekkingar á
viðfangsefninu. Ég tel því að miðað við
aðstæður hafi tekist nokkuð vel til við
myndskreytingu bókarinnar.
Eins og fyrr greinir kom bókin út í
enskri þýðingu samtímis endurprentun
íslensku útgáfunnar 1992. Ég fæ ekki betur
séð en að vel hafi tekist til með þýðingu
bókarinnar, að svo miklu leyti sem hægt
er að tala um þýðingu, en í tegunda-
lýsingunum er oft frjálslega farið með
texta Þorsteins og í raun um hreina endur-
ritun að ræða.
Ég er sannfærður um að bók þessi sóm-
ir sér vel í bókahillum og á náttborðum
íslenskra fuglaskoðara. Fyrri prentunin er
vandlega innbundin í harða kápu en sú
síðari og enska útgáfan eru límdar í þunna
kápu með hlífðarplasti og fara því mun
betur í úlpuvasa!
Til hamingju, Þorsteinn, og hafðu þakkir
fyrir þetta og allt annað framlag þitt lil
fuglafræðinnar hér á landi.
Erling Olafsson
226