Samvinnan - 01.06.1927, Síða 4

82
SAMVINNAN
Nú í sumar hefir verið bygt á Húsavík fallegt bóka-
safnshús úr steini. Það á að verða minnisvarði sýslubúa
til minningar um samvinnustarf þeirra Péturs á Gaut-
löndum og Benedikts á Auðnum. Féð til þessarar bygg-
ingar er að mestu leyti gjöf frá samvinnumönnum.
Samvinnumenn í Þingeyjai-sýslu hafa orðið fyrir því
sérstaka láni, að heilsa Benedikts Jónssonar er svo góð,
að hann lifir til að sjá þennan áþreifanlega vott um þakk-
læti samstarfsmanna sinna. Benedikt er nú á 81. aldurs-
ári og húsbyggingin byrjaði ekki fyr en hann var kom-
inn á níunda áratuginn.
Benedikt Jónsson hefir einkennilega sérstöðu meðal
íslenskra samvinnumanna. Hann hefir verið þeirra fyrsti
og mesti fræðimaður. Hann hefir verið jafnóþreytandi að
safna fróðleik og hugmyndum og að miðla þessu andlega
verðmæti til allra, sem hann náði til. Benedikt er einn af
aðalstofnendum hins fyrsta kaupfélags hér á landi, og réði
miklu um skipulag þess. Hann var síðan fram á elliár einn
af hinum óþreytandi varðmönnum félagsins. Benedikt á
Auðnum sofnaði aldrei á verðinum.
1 hjáverkum sínum, samhliða erfiðum búskap, með
mörg böm, á harðbalajörð, og óteljandi snúningum í þágu
félagsins, tókst Benedikt að koma upp hinu mikla bóka-
safni á Húsavík. Fleiri mætir menn unnu þar að, einkum
hin fyn’a ár, en Benedikt var lífið og sálin í bókasafns-
starfinu. Hann fylgdist með, hvað fór fram á Norðurlönd-
um, Þýskalandi og í hinum enskumælandi löndum. Hve-
nær sem verulega áhrifamikil bók um félagsmál var gef-
in út á málum þessara þjóða, þá hafði Benedikt sjálfur
einhver ráð með að fá hana í bókasafnið. Eftir nokkra
daga var hann búinn að lesa bókina, og úr því notaði
hann hvert tækifæri til að ýta undir einhvem greindar-
bóndann í félaginu að fá hana lánaða. Þannig sótti Bene-
dikt á með óþreytandi elju að safna hinum bestu félags-
málahugmyndum og að dreifa þeim um hérað sitt. Skáldið
Wergeland bar trjáfræ í vösum sínum, hvert sem hann
fór, og dreifði því á gróðurlausa bletti í landi sínu til að