Samvinnan - 01.06.1927, Side 71

SAMVINNAN
149
Alloft vilja kaupfélagsstjórnirnai* blanda sér mjög í
daglegan rekstur félagana. Stundum verður það til góðs,
en alloft til einkis gagns. Þar sem kaupstjórinn er mjög
óduglegur getur verið að athafnasöm stjóm bæti eitthvað
ur vöntunum hans. En stundum verður tilhlutun stjóm-
arinnar að vandræðafálmi, og er fremur til skaða fyrir
starfsemi duglegi*a kaupstjóra.
Stuart Mill sagði að hin besta lýðstjóm væri sú,
þar sem fólkið væri húsbóndi, en hefði fyrir þjóna menn
sem væru duglegri en húsbóndinn sjálfur. Þetta ætti að
vera hugsjón kaupfélagsmanna, þótt erfið sé í verki.
í Frakklandi eru stundum mörg kaupfélög
Hvernig í sömu borg, jafnvel í fremur litlum bæj-
kaupfélögin um. Vitaskuld hljóta félögin þá að vera
komast hjá lítil, svo að hinn mikli fjöldi þeirra ber
að rekast á. ekki vott um styrkleik, heldur þvert á
móti um mikið skipulagsleysi. Þar sem
mörg lítil félög eru á stað, þar sem aðeins ætti að vera
eitt stórt, byrjar óeðlileg samkepni um félagsmennina.
Sum félögin reyna að fá sem allra hæstan tekjuafgang til
skifta. Önnur að þrýsta verðinu lengra niður en góðu hófi
gegnir og geta báðar aðferðirnar leitt af sér margskonar
vandkvæði, ef lítt er gætt hófs. Hin mörgu félög hafa þá
meiri húsakosti yfir að ráða en með þarf, byrja að senda
vörur heim, og hafa máske fjóra vagna þar sem ekki
þyrfti nema einn, við að koma vörum heim til kaupenda.
Of mörg kaupfélög á sarna stað hafa þess vegna orðið
til að hækka verðið og auka dýrtíð á staðnum alveg eins
og of margir smákaupmenn. Því fleiri sem félögin eru,
því erfiðara er að finna nógu marga hæfa menn til að
stýra þeim. í Frakklandi eru um 3200 kaupfélög og til
að stýra þeim veitir ekki af 30—40 þús. mönnum. Þessi
mikli félagafjöldi í Frakklandi stafar af því að franska
þjóðin er hneigð til sjálfræðis og kann lítt að því að
mynda sterkt skipulag með frjálsum samtökum.
í Englandi bræða menn saman félögin, þannig að þar
í landi fjölgar félagsmönnum ár frá ári, en félögin fækka.