Samvinnan - 01.06.1927, Side 77

SAMVINNAN
155
í Svíþjóð hefir staðið þrálát deila um tvö-
Tvöfaldi falda skattinn. Eftir aldamótin 1900 tóku
skatturinn félögin að magnast, og um leið óx mótþrói
í Svíþjóð. kaupmanna gegn þeim. Árið 1910 gengu í
gildi ný skattalög þar í landi, sem full-
trúar kaupmanna höfðu mótað nokkuð eftir vild. Sam-
kvæmt þeim lögum varð hvert kaupfélag að borga skatt
af öllum tekjuafganginum, ef það hafði að einhverju leyti
skift við félagsmenn. Sama regla gilti um sveitarútsvör
og kirkjugjöld. En þau félög, sem eingöngu skiftu við fé-
iagsmenn, fóru litlu betur út úr skattgjaldinu. Þau urðu
líka að greiða skatt af tekjuafgangi sínum, nema ef fé-
lagsstjórn hafði í ársbyrjun ákveðið fyrirfram, hve mik-
inn hundraðshluta skyldi greiða um áramótin iiæstu af
endurborguðum tekjuafgangi til félagsmanna. Þetta var í
framkvæmdinni nálega ómögulegt, enda var tilgangurinn
með þessari undanþágu auðsýnilega sá, að látast gera
nokkra bragarbót gagnvart félögunum, en gera það ekki.
Sænskum kaupmönnum þótti samt ekki nógu harð-
lega gengið að félögunum með þessu. Þeir vildu að lagður
væri alt að 8% skattur á veltu kaupfélaganna. Ef þessi
b? eyting hefði náð fram að ganga, myndi slík löggjöf hafa
steindrepið öll kaupfélög í landinu.
Sænskir samvinnumenn létu ekki koma til þess, held-
ur hófu harða sókn móti tvöfalda skattinum. 0g árið 1920
tókst þeim að fá samþykt lög um takmörkun á skatt-
greiðslu kaupfélaga. Samkvæmt fyrirmælum þeirra laga
eiga félögin engan skatt að greiða til ríkissjóðs af þeini
upphæð, sem endurgreiðist félagsmönnum. Ekki þurfa fé-
lagsmenn heldur sjálfir að greiða tekjuskatt af endur-
borguðum tekjuafgangi frá félaginu. En þar á móti skulu
þeim teljast til tekna útborgaðir vextir af hlutabréfum,
sem þeir kunna að eiga í kaupfélagi. Samvinnumenn réðu
þessum málalokum og láta sér vel líka skipulag það, sem
nú er komið á.