Andvari - 01.01.1977, Blaðsíða 14

12
GUÐMUNDUR DANÍELSSON
ANDVARI
„Þónýáli".) „Þykir því vel hlýða, að hann flytji einnig mynd af síðari
konu hans, Ragnheiði Þorsteinsdóttur, sem andaðist í vor, ásanrt nokkrum
orðum, frá nákunnugum manni, og eftirmælum, sem séra Matthías
Jochumsson hefur kveðið, er var sóknarprestur hennar um eitt skeið.
Frú Ragnheiður var fædd í Reykholti 18. marz 1834. Faðir hennar
var séra Þorsteinn Helgason frá Móeiðarhvoli, er Jónas Hallgrímsson kvað
eftir erfiljóðin fögru: „Hvarmaskúrir harmurinn sári“. Móðir séra Þor-
steins var Ragnheiður dóttir Jóns sýslumanns á Adóeiðarhvoli og Sigríð-
ar Þorsteinsdóttur sýslumanns sama stað, Magnússonar á Espihóli, Björns-
sonar, Pálssonar, Guðhrandssonar hiskups. Kona séra Þorsteins var Sig-
ríður Pálsdóttir, Guðmundssonar sýslumanns í Krossavík, Péturssonar,
vitur kona og skörungur mikill. Þau hjón áttu þrjár dætur, og var Ragn-
heiður þeirra elzt.
Séra Þorsteinn varð skammlífur, hann drukknaði í Reykjadalsá 7. marz
1839 og varð mörgum harmdauði. Það er í minnum haft, að þá er lík hans
var fundið og borið til kirkjunnar, varð öllum orðfall að „syngja það inn“.
Þá byrjaði Sigríður sjálf og söng ein þetta vers úr 48. passíusáhninum:
„Umhugað er einum drottni". Þótti henni þá sem oftar kippa í kyn þeirra
Krossavíkurmanna um þrekið.
Ari síðar fluttist hún að Síðumúla með dætur sínar og hjó þar ekkja,
þar til er hún giftist 1845 séra Sigurði í Hraungerði. Hann var sonur séra
Gísla í Odda Þórarinssonar sýslumanns á Grund. Hann var þá ekkjumað-
ur, athafnamaður mikill og fjáður vel. Þar ólst Ragnheiður upp við atorku
mikla og búsýslu og gerðist harla bráðþroska og mannvænleg.
Þegar hún var 18 ára, bað hennar Skúli læknir á Móeiðarhvoli. Hann
hafði áður átt Sigríði föðursystur hennar og var nú ekkjumaður og skorti
tvo vetur á fimmtugt, en hann var höfðingi mikill og glæsilegur, allra
manna vinsælastur og hrókur alls fagnaðar, hvar sem hann var staddur.
Flann var yngsti sonur Vigfúsar sýslumanns á Fllíðarenda Þórarinssonar,
og voru þeir séra Sigurður í Hraungerði bræðrasynir. Séra Sigurður tók
illa bónorði frænda síns og kvað aldursmun óhæfilega mikinn, og þar
kom, að hann synjaði þverlega ráðsins. Ragnheiður kvað hann mundu
ráða því, ef hann vildi, „en hinu skal ég ráða, að giftast þá aldrei neinum
manni öðrum“. Móðir hennar kvað hana skyldu sjálfráða í þessu máli fyrir
hverjum manni. Stjúpi hennar lét þá undan, en kvað þær mundu verða