Andvari - 01.01.1977, Blaðsíða 117

ANDVARI
KENNIDÓMSINS SPEGILL
115
8. Hann les jafnan í húsi sínu Páls
prédikanir og festir í minni, hvernig
hann hefur sér við sérhvörn hegðað í
sínum prédikunum, hann er lifandi líkn-
eski kennimannsins, enn nú í sínum
sendibréfum til safnaðanna.
9. Áður en hann gengur í prédikun-
arstólinn, úthellir hann sínu hjarta fyrir
þeim mikla hirðir sauðanna, bæði sín
vegna: að Heilagur andi vildi stjórna
hans hjarta og munni; líka fólksins vegna,
að hann vildi þess hjörtu opna sem
þeirra, er til Emaus gengu, og Lydiæ,
sem purpurann seldi. Síðan gengur hann
í stólinn, fullur af Guði, með stærsta
lítillæti, sem hæfir í Guðs og heilagra
engla náveru. Minnist þess, sem sagt
var: Leys þín skóklæði, það er heilagur
staður þú stendur á. Doktor Crucius skrif-
ar, að svo oft sem Kalvínus gekk á prédik-
unarstól, þá hafi hann titrað allur. Og
Nazíanzenus kvartar um, að á sínum
dögum gangi rnargur í stólinn líka sem
þeir eigi að höndla þar unr manna orð,
aðgætandi ei, að Iþá sé útilátin tremenda
mysteria (skelfilegir leyndardómar), fyrir
hvörjum djöflarnir titra. Og ef maðurinn
þckkti sinn óverðugleik, mætti hann með
stærstu blygðan þar standa. Aví! aví!
hvað ætlar þú? Þeir, sem þar standa
drukknir! Guð gæfi þeir gætu með sí-
fclldum tárurn af þvegið þá svívirðing.
Vér stöndum þar framrni fyrir Guðs
Majestat, og hvemig titraði þá Daníel
og Esajas, er stóðu fyrir Guði? Já, sjálf-
ur Móses við Sínaí-fjall. Væri kóngur-
inn í kirkjunni, rnundi eg fjórefla mig,
þess heldur sjálfur Guð.
10. 1 prédikunarstólnum byrjar hon-
um með lágri og lítilmótlegri raust bæn-
ina framflytja: að Drottinn vildi gefa
kraft sínu orði og taka steinhjartað frá
oss. Sú hæn sé fáorð, og sé alleinasta
hæn, ei áminning né lærdómur, svo hjart-
að fólksins renni í einn saman hænar-
farveg. Nokkuð skal raustin vaxa mót
því hann les Faðir vor, þó ei svo mjög
sem þegar líður á hans prédikun.
11. Síðan les hann evangelíum með
nokkuð hærri málróm en bænin var, þó
ei taka sig svo hátt sem sumir, og doðna
svo smám saman og hoppa sem snigill.
12. Exordíum og formáli hans er stutt-
ur, dreginn af eftirfylgjandi efni ræð-
unnar, svo fólkið viti, hvört erindi Guðs
þeim skuli til eyrna berast, mjög lágt í
fyrstu, en smáhækka róminn síðan eftir
hita hjartans sem teinn fyrir smiðju.
13. Mjög skemmist góð prédikun í
sjálfri sér af óhentugri meðferð; annað
er að prédika, annað út að tala. Það þótti
heiðnum Demosteni og Cíceróni, hvar
um þeir skrifað hafa merkilegar bækur og
kristnir eftir þeinr. Voru því í fyrri tíð-
inni og enn nú í öðrum löndum prest-
efnin (sem hjá heiðingjum mælsku-
mannaefnin) iðkuð og uppfrædd með
stóru vandlæti, hvörnin Jreir skyldu hegða
sínum róm og málfæri. Og í Danmörku
er strengilega eftir því séð við presta-
efnin, og að því fundið, ef ei er sem
vera skal. Sjálfir Gyðingar voru hér útí
hinir vandlátustu; að sá, sem ei læsi í
ritning eftir þeim accentibus og nótum,
sem sjálfur Guð hefur hana með prýtt,
þá sögðu þeir, að sá vanvirti Guð og ritn-
ingarnar, því þeir segja af þulbarða-
lestri, sem ei hefur nema einn són, standi
þverúð hjartans, en af hinum, sem stund-
um er lægri, stundum hærri, og er sem
lifandi fugl í sinni flaug, uppvekji Guð
hjartað, og þess vegna hafi hann þær
nótur tillagt Heilagri skrift. Lifandi dærni
hér upp á má sjá á Páli postula: Eg vildi
eg væri nær yður en nú að umbreyta
minni röddu, því eg efa um yður. Er
hann ei nær fljúgandi í sinni röddu?
Stundum sem hann sé í himninum,
stundum kjökrandi svo sem í helvíti,
stundum skrugga, stundum sem fóstra.