Andvari - 01.01.1977, Page 120

118
PÁLL BJÖRNSSON
ANDVARI
Stundum segir hann sig minnstan post-
ulanna, stundum lofar hann prófi þess,
sem í sér tali, Jesú Kristí. Þar á milli
girnist hann að skiljast hér við og út-
hellir sér; þá aftur að blífa í holdinu ann-
arra vegna, því hann leitar ei þess, sem
sitt er, heldur það barnanna er, hvör hann
hefur fætt fyrir evangelíum. Og er það
sannlega höfuðstykki gjörvallrar umsjón-
ar andlegrar, jafnan það til baka lcggja
sem eigið er, en gefa sig út fyrir annarra
gagnsmuni. Hann hrósar sér í hörmung-
unum og eymdunum, sem í annarlegum
heimi væri, hann prýðir sig með Jesú
deyðingu. Veglegur er hann, það holdinu
viðkemur, en prýðir sig af andlegum
gáfum; eigi er hann fávís í vizkunni, segir
vér sjáum í spegli og ráðgátu. Hann treyst-
ist í andanum og þvingar sinn líkama sem
óvin, kennandi oss að skynja ei það hér er
niðri, og uppblásast ei af vizkunni og örva
ei holdið á móti andanum. Hann stríðir
allra vegna, hann hiður fyrir öllum, hann
vandlætir um alla, uppkveikist vegna
allra, bæði þeirra, sem eru undir lögmál-
inu og án þess. Þjóðanna prédikari, Júð-
anna lærari, óskar mætti sem bölvan vera,
svo þeir mættu sáluhjálp öðlast, hann
lifir ei sjálfum sér, heldur Kristó og
prédikunarembættinu, heiminn kross-
festandi, heiminum krossfestur og sýni-
legum hlutum. Allt þótti honum minna
en vildi, þótt hann frá Jerúsalem allt til
Ulýricum plantaði evangelíum Jesú, þótt
hann hefði numinn verið í þriðja himinn,
séð Paradís og heyrt þar orð óútræðileg
öllum mönnum etc. Svoddan var sá Páll.
Óhó! Hvað langt eigum vér til hans,
sem evangelíó þjóna eigum; ei verðugir
að bera hans skóþvengi. Nikeforus segir:
Hann 'hafi verið lítill maður vexti, nokk-
uð álútur, björtu andliti, sem þó sýnd-
ist aldrað vera, mikið kyrrlegur í augna
bragði, augnabrýrnar sem nokkuð þung-
ar, nefið lítið og bogið. Langt skegg og
þykkt, sumstaðar mjög hært. Hvaðan
Nikeforus hefur þessa vitund öðl-
azt, er óvíst. Þessi Nikeforus hefur
látizt skrifa historíu kristninnar frá fæð-
ing Kristí til datum 800 (til tíma Karla-
Magnúsar), og er honum varla í mörgu
að trúa. Páll postuli var við sitt postullega
embætti 35 ár, var hálshöggvinn í Róm,
undir eins og Pétur, þann 29. Juníi-mán-
aðar, þá datum skrifaðist 70, þremur ár-
um fyrir Jerúsalems foreyðslu, eftir be-
falningu Nerónis, og hefur svo sinn
postullegan lærdóm innsiglað ei alleinasta
með kraftaverkum, heldur líka með sínu
blóði. Lúkas guðspjallamaður var hans
fylgjari jafnan og skildi aldrei við hann
og meðtók af honum sitt evangelíum.
Hann var læknari og bartskeri og lifði
þar af. Hann lifði 84 ár ógiftur, en miklu
cldri að áratölu, sem Híerónímus vottar.
Hans bein voru flutt í Constantínópel á
dögum Konstantíni og jörðuð þar. Sótt-
dauður meina eg hann muni orðið hafa.
Er nokkurt dænii til um það, að „meistari Jón“ hafi notfært sér lærdóma
séra Páls í Selárdal. Ég tel mig geta bent á eitt dæmi, og það er einmitt í sam-
bandi við efni, sem Jreir báðir taka úr kvæði Gregoríusar Nazíanzenusar um
reiðina.
Svo mælir meistari Jón í frægum kafla í postillu sinni:
„Hún (þ. e. heiftin) afmyndar alla mannsins limi og liði, bún kveikir bál
í augunum, bún hleypir blóði í nasirnar, bólgu í kinnarnar, æði og stjórnleysi
í tunguna, deyfu fyrir eyrun. Hún lætur manninn gnísta með tönnunum, fljúga