Andvari - 01.01.1986, Blaðsíða 133

ANDVARI
GlSLl BRYNJÚLFSSON OG NORÐURFARI
131
vænti eins og fram kemur í bréfí til Gísla 10. febrúar 1851, en þar segir:
„Ekkert er héðan að rita í fréttum, lítið er hér starfað að málefnum vorum,
en eg er að stinga upp á því, að menn haldi fund í sumar, á hinum forna
þingstað vorum Þingeyinga, Þingey, þangað kallaði eg úr öllu kjördæmi
þessu í sumar er leið, alla sem nokkuð vildu ræða um málefni íslands, vildi
eg að við keyptum okkur tjöld og tjölduðum svo yfír oss og lægjum í þeim
á meðan fundurinn stæði, en á þennan fund kom ekki nema jeg og 3 aðrir
og fórSt þetta þannig fyrir. Þú sérð þó að eg er að reyna til að koma í þá
fjöri og framtakssemi, en það er ekki unnt neinum dauðlegum manni að
hyssa þá upp“. Séra Guðmundur bætir svo við skoðun sinni á því hvernig
stjórnskipulagið skuli vera; „Eg vil aungan kóng yfír mér, aungan jarl,
heldur lögmann, sem sjá um lögin og hlýðni þeirra, alþing á ári hvurju,
með löggjafarvaldi og dómsvaldi, og standi hvurgi nema á gamla þing-
staðnum Axará, . . .“
í sama bréfí víkur Guðmundur að dreifíngu síðara bindisins af Norður-
fara og segir: „Ekki get eg selt alla Norðurfara þína og hef eg þó mælt fram
með þeim af alefli og sent þá í ýmsar áttir, það spillti svo fyrir hvað þeir
komu seint, því þeir komu ári seinna en þeir voru prentaðir og var það
óþolandi; mörgum þykir þeir vel samdir nú og miklu betri en hinn fyrri ár-
gangur“. Hætt er við að Gísla hafí fallið miður sá dómur sem Guðmundar
kvað upp um kvæðin í þessum árgangi, en í bréfínu segir Guðmundur:
„ . . . ekki þykir mér ykkur takast mjög vel að stæla eftir Jónasi í kveðlingum
ykkar, og er það þó bersýnilegt að þið eruð að rembast við það.“34
Annar bréfritari gerði öllu harðari hríð að kvæðunum í Norðurfara, það
var séra Sigurður Gunnarsson, þá prestur að Desjarmýri. Þessi bréfkafli er
svo merkilegur og veitir svo góða innsýn í mat manna á skáldskap á þessum
árum að rétt er að birta hann í heild. Bréfíð er skrifað 18. ágúst 1850 og þar
segir: „Þú ert að læra að verða skáld og lifir í skáldaheimi og það getur vel
verið þú verðir gott skáld; mikið fær menntun og viðleitni áunnið, þegar
ágætar gáfur eru með, þó maðurinn segði forðum: poeta nascitur non fíng-
itur. Sum kvæðin í Norðurfara þykja mér allgóð, svo sem sumir kaflar í
Faraldri, Jakobsgrátur, Til skýsins, Til Svanfríðar. Þó er allt stælt, fínnst
mér, og bundið, of lítið frjálst og frumkveðið, þó það sé ekki útlagt. Til
skýsins og Úlfar falla mér einna best. í mörgu þykir mér of mikill ákafí og
margt oflangt eftir efni. Þetta eru nú mínir sleggjudómar eftir einhvorri til-
finningu, sem eg kann ekki að gjöra grein fyrir. Flest kvæði Jónasar veita
mér einhvörn ókenndan unað og eins sum kvæði Bjarna án þess eg geti
bent glöggt á, hvað það er sem færir mér hann. Svo er og um einstaka kafla
í kvæðum þínum og geturðu þá nærri að þá greinina kalla eg góða. Ekki
ertu enn nálægt því svo orðheppinn í kvæðum sem Jónas; orð hans eru
víða svo kjarnmikil og lýsa svo ljómandi vel geðshræringunni sem bjó hon-