Andvari - 01.01.1957, Page 69

andvari
Brot úr verzlunarsögu
65
skip við Gömlueyri nálægt Straumfirði. Er frá þessu skýrt í
Norðanfara 1870, 26.-27. tbl., eftir bréfi úr Borgarfirði, dags.
24. júní, að skipið hefði verið keypt á strandstaðnum fyrir 600
i'd. og úr þeim kaupurn gert hlutafélag með 60 10 rd. hlutum.
„Hugmyndin er að ná skipinu upp úr sandinum og koma því
á flot, svo það geti orðið héraðinu að notum, líkt og þið hafið
verið að hugsa fyrir norðan“. Var til fundar boðað á Stóra-Fjalli
23. apr. til þess að rnenn réði ráðum sínum um málið. Af ein-
hverjum ástæðum hjaðnaði áform þetta samt niður. — Vestur
við ísafjarðardjúp varð það til nýlundu þetta sumar, 1870, að
nokkrir bændur þar tóku sig til og fermdu þiljuskip eitt með
vörum og sendu utan. Atvik slík sem þessi sýna ljóslega, hve
áhugi rnanna á verzlunarmálum var sterkur um þessar mundir.
Við upphaf fríhöndlunarinnar var talsverður hugur í norsk-
um kaupmönnum að stofna til fastrar verzlunar á Islandi. Af
einhverjum ástæðum fóru flestar eða allar norskar verzlanir, sem
hér risu þá upp, með nokkrum hætti um koll mjög bráðlega.
Hins vegar munu Norðmenn hafa átt einhvem þátt í lausa-
verzlun hér, þar til Napóleonsstyrjaldirnar skullu á. En úr því
er Noregur tengdist Svíþjóð eftir Kielarfriðinn 1814, breyttist
aðstaðan þannig, að eigi var þá lengur heimilt, að Norðmenn
ætti bein skipti við íslendinga. Eftir breytingu þá, sem gerð var
a verzlunarlögum 1816, gat fjármálastjórnin heimilað utanríkis-
niönnum siglingu til íslands með vissum skilyrðum og var sú
hreyting gerð með sérstöku tilliti til þess að greiða fyrir timbur-
flutningum frá Noregi til Islands. Upp úr 1836, er enn var
rýmkað um lausaverzlun hér við land, fóru viðskiptin við Norð-
nrenn heldur vaxandi og upp úr því er verzlunin var gefin frjáls
1854—1855 fjölgaði norskum skip um hér við land einkum fyrst
í stað, á árunum 1856—58. Komst skipatalan 1858 upp í 19 skip,
samtals 642 rúmlestir, lækkaði síðan um hríð, en var 1865 10
ship, 470 rúmlestir. Á næstu árum verður svo allmikil aukning
á viðskiptum við Noreg.
Um það bil sem verzlunarsamtökin hófust syðra og vestra,