Andvari - 01.01.1951, Síða 62

58
Barði Guðmundsson
ANDVARI
til í Bjarnardal daginn eitir. Fundust þeir þar að ákveðnu . . .
Voru þar gerðir upp sagðar og jafnað sökum þeim, er svo þótti
til heyra, en bættur skakki sá, sem á þótti vera. Voru þar rnargir
menn héraðssekir og engir af landi gerðir, en lialda goðorðum
sínum. Héldu þeir þessa sætt, rneðan þeir lifðu allir“.13)
Tvö eru þau atriði í þessari frásögn Þorgils sögu, sem eink-
um draga að sér athyglina. Það er gerðarmannavalið og niður-
staða gerðarinnar. Við sjáum, að af þeim fimm friðsömu virð-
ingamönnum, sem kornu til stelnu höfðingjanna í Dölum hinn
9. september, hljóta allir sæti í gerðardóminum nema Ketill prest-
ur Þorláksson á Kolbeinsstöðum. Við sjáurn ennfremur, að
ákveðið er, að deiluaðiljarnir Hrafn og Sturla „skuli halda goð-
orðum sínum“. Til þess að glöggva sig á hinu innra sambandi
þessara atriða verður að skyggnast tvö ár aftur í tímann. Vorið
1255 náði Sturla Þórðarson undir sig hinu forna höfuðbóli Hítar-
dal, en þar hafði Ketill prestur Þorláksson og ættmenn hans
búið um langan aldur og larið með goðorð. Þarf því eigi að efa,
að mannaforræði ættarinnar hefir verið þar á slóðum. Um haustið
hittust þeir Hrafn og Sturla í Hítardal, og var þá gert um ágrein-
ingsmál þeirra, „skyldu hvorir tveggja halda héruðum sínurn og
ríkjum utanferðalaust”.14) Sendu þeir síðan Guðmund prest Ólafs-
son norður til Viðvíkur á fund Þorgils skarða, „skyldi Þorgils
kjósa, hvort hann vildi vera undir þessari sætt eða eigi. En ef
hann vildi sættast, þá fór Guðmundur með griðum, og vildi
Hrafn, að þeir fyndust og handsöluðu sjálfir sætt sína“. Leiddi
þessi sendiför Guðmundar prests til sáttafundarins í Vatnsdal
hinn 2. nóvember, þar sem skilað var Geldingaholtsráninu og
Hítardalssættin staðfest af Þorgils hálfu. Vorið eftir flutti Sturla
að Svignaskarði. Hófst þá ófriðurinn af nýju við þá Hrafn og
Ásgrím Þorsteinsson, er Sturla halði valið sér búsetu í hinu gamla
ríki Snorra Sturlusonar, sem Hrafn taldi sér til forráða. Lauk
þeirri hríð með sáttafundinum í Dölum 9. september 1257 og
gerðaruppsögninni í Bjarnardal daginn eftir. Var þá aftur ákveðið,
að Hrafn og Sturla skyldu „halda gorðorðum sínum“.